قدس آنلاین- مهلت ۶۰ روزه کنگره آمریکا بــرای اعلام تصمیم درباره سرنوشت برجام به اتمام رسیده و در همین روزها باید کنگره موضع خود را اعلام کند. در ۱۳ اکتبــر ترامــپ تصمیم گیری در پایبندی ایران به برجام را تأیید نکرد و آن را به کنگره ارجاع داد تا این نهاد برای آن تصمیم بگیرد. به نظر می رسد که کنگره با توجه به پیامدهایی که اعلام خروج آمریکا از برجام برای این نهاد دارد، بر این است تا تصمیم گیری درباره سرنوشت برجام را به ترامپ محول کند و به نوعی توپ برجام را در میدان او بیندازد.

حال اگر کنگره دوباره سرنوشت برجام را به ترامپ ارجاع دهد، بسیاری از تحلیل گران و رســانه ها از جمله رسانه های آمریکایی همچون «واشنگتن تایمز» مطرح می کنند که بــا توجه به نارضایتــی رئیس جمهور آمریکا از روند تصمیم گیــری و اقدامات کنگره درباره برجام، به احتمال قوی وی از این توافق خارج خواهد شد.  

با توجه به اینکه ترامپ در ســخنرانی خود برجام را به طــور کامل رد نکرد و گفت که ایــران به روح آن متعهد اســت و باید برای اطمینان خاطر آمریکایی ها برخی از مفاد این توافق تغییر کند و کنگره اصلاحاتی در آن انجام بدهد، بنابراین باید گفت که احتمــالا ترامــپ از برجام خارج نشــود. اما از ســویی چون او مفاد این توافق را به نفع دولت این کشور نمی داند و در پی این است تا موضوعات متعدد دیگری همچون توان دفاعی و موشکی جمهوری اسلامی را نیز در قالب اصلاحیه برجام بگنجاند و از این طریق آزمایش های موشکی را محدود کند و تحت الشــعاع قرار دهد، بنابراین به احتمال قوی تصمیم دارد تا توافق برجام را به صورتی کــه تأمین کننده حداکثری نظرات و منافع آمریکایی ها باشــد، پیش ببرد یا در صورت عــدم امکان به اهداف خود از ایــن طریق، به روش های مختلف از جمله واســطه کردن اروپایی ها و رایزنی و دیدارهای این مقامــات با دولتمردان و دستگاه سیاســت خارجی به اعمال فشار برای کشــاندن ایران به پای میز مذاکره و تحمیل توافقات بعدی به کشور روی آورد.

در صــورت تحقق این امــر، ما می مانیم و برجامی که فقط پوســته ظاهری آن با تأیید ضمنی آمریکا حفظ شــده است در حالی که به هیچ یک از حقوق و امتیازات قیدشده در این توافق نرسیدیم و تحریم ها کماکان بر جای خود باقی هستند و تنها به طور یک سویه برخی امتیازات را به طرف مقابل داده ایم. نکته قابل توجه این اســت کــه با توجه به پاس کاری آینــده برجام بین کنگره و ترامپ، مقامات ایــران باید همواره نگران خروج آمریکا از برجام باشــند و در پایان، مطلوب جمهوری اسلامی ماندنِ بی نتیجه آمریکا در برجام باشد؛ برجامی که تاکنون موفق نشده هیچ یک از تحریم های اساسی غرب علیه کشورمان را از میان بردارد.

این پاس کاری باعث می شود تا جمهوری اســلامی بین خوف و رجا دربــاره آینده مبهم برجام باقی بماند. در این صورت به جای اینکه پیگیر مطالبات حقوق خود از این توافق باشیم، باید همواره نگران آینده مبهم برجام باشــیم و بدتــر آنکه در این بین برخی از دولتمــردان نیز دل خوش به تأیید لفظی برخی مقامات اروپایی درباره برجام باشــند که روزی اجرا خواهد شد و منفعلانه نظاره گر وقت کشی و پاس کاری آمریکا باشند.

رفتارهای ترامپ عاملی برای فرار کنگره از تصمیم گیری

بــه اعتقــاد عضو کمیسیون امنیت ملــی و سیاســت خارجــی مجلس، برخی از رفتارهای ترامــپ باعــث تحمیــل هزینه هایی به سیاســت خارجی آمریکا شــده که از آن جمله می توان به موضوع انتقال پایتخت رژیم صهیونیستی به بیت المقدس اشاره کــرد. همچنین تبعات بعضــی اقدامات ترامپ باعث شــده تا عملا بخش هایی از سیاســتمداران آمریکایی نمی خواهند در موضوع هســته ای شریک وی باشند و به همین دلیل تصمیم گیری درباره برجام را به همدیگر ارجاع می دهند.

حشــمت الله فلاحت پیشــه معتقد است که آنچه برای جمهوری اســلامی اهمیت دارد، حفــظ و عمل به محتــوای برجام است نه شاکله آن؛ اگرچه اروپایی ها نیز در دیدارهــای خود با ایران و آمریکا بر حفظ برجام تأکید دارنــد اما آنها باید اقدامات عملی هم در این باره انجام دهند. هرچند اروپایی هــا در پایبندی عملــی به برجام کوتاهی هایــی دارند و آنهــا باید مراتب اعتراض ایران را به آمریکا می رساندند که چرا تحریم ها برداشته نشد.

نماینــده مردم کرمانشــاه در ادامه افزود: دادن تعهــدات درون و برون برجامــی به آمریکا موضوع خطرناکی اســت که باید مراقب آن بود. ترامپ حتی اگر پایبندی ایران به برجام را تأیید کند و در این توافق بماند، باز نهایت تلاش وی این است که به تعهدات آمریکا در قالب برجام عمل نکند.

لزوم اقدام قاطع دولت در برابر وقت کشی آمریکا

یــک عضــو دیگر مجلس در این باره معتقد است زمانی کــه آمریکایی ها در طــول چند ماه گذشته وحدت و انسجام داخلی جمهوری اســلامی را درباره برجام دیدند، از موضع خود عقب نشــینی کردند. اگــر در داخل کشور بین مسئولان قاطعیت و هماهنگی لازم دربــاره برجام باشــد و طرف مقابل احساس دوقطبی و اختلاف بین قوا نکند، می توان اقدامات ضد برجامی آنها را پاسخ گفت.

حسینعلی حاجی دلیگانی در ادامه اظهار داشــت که جمهوری اسـلامی نباید در خروج از توافق پیشقدم باشد اما از طرفی هم نباید منتظر بنشینیم که بالاخره کی آمریکا می خواهد برجام را تأیید کند یا از آن خارج شود. نماینــده مــردم شاهین شــهر تصریح کــرد: از آنجایی که آمریــکا خود یکی از امضاکنندگان توافق بین المللی برجام است و این توافق بین قدرت های بزرگ منعقد شده و از ســویی می داند که خروج از آن باعث واکنش های منفی از ســوی جامعه جهانی به عنوان ناقض تعهدات خواهد شد، بنابراین از آن خارج نمی شود اما در عمل به هیچ یک از مفاد آن هم اقدام نخواهد کرد.