قدس آنلاین-گروه استان ها: کاهش آورد آب، افزایش میزان رسوبات، ورود پساب‌های کشاورزی، صنعتی، شهری و از همه مهمتر طرح‌های انتقال آب از سرشاخه‌ها از جمله چالش‌هایی هستند که حیات کارون این رودخانه تمدن ساز را با خطرات جدی مواجه ساخته‌ است.

در شرایط فعلی شهر اهواز ۲۹۱ هزار متر مکعب فاضلاب در شبانه روز تولید می شود که ۱۸۴ هزار متر مکعب آن مربوط به شرق و ۱۰۷ هزار آن متعلق به غرب اهواز است که از این مقدار روزانه ۱۳۰ هزار متر مکعب فاضلاب به رودخانه کارون سرازیر می شود.

حال و روز کارون

رودخانه کارون در گذر از خوزستان حدود ۷۰ درصد آب شرب استان را تامین می کند و این در حالی است که این رودخانه پذیرنده فاضلاب های شهری، کشاورزی و صنعتی استان است.

بنا بر اعلام کارشناسان محیط زیست سهم آلودگی کارون ناشی از فاضلاب های کشاورزی ۴۸ درصد، فاضلاب شهری ۲۶ درصد و فاضلاب صنعتی ۲۳ درصد است.

متاسفانه رودخانه کارون مکانی برای رهاسازی بی رویه پساب های صنعتی، شهری و کشاورزی شده است و بیش از۴۰ درصد فاضلاب شهری اهواز و فاضلاب های صنعتی و کشاورزی در بالا دست رودخانه به صورت مستقیم به آن وارد می شود.

متاسفانه اکوسیستم گیاهی و جانوری رودخانه کارون به دلیل آلودگی بیش از حد این رودخانه در حال نابودی است و برخی گونه های جانوری مانند گربه ماهی که در گذشته به میزان فراوان در این رودخانه وجود داشته در حال انقراض هستند.

گربه ماهی گونه ای بسیار مقاوم است ولی متاسفانه آلودگی کارون به حدی افزایش یافته است که شاهد مرگ و میر این گونه جانوری هستیم. همچنین در گذشته در حاشیه رودخانه گونه های گیاهی فراوانی وجود داشت و شاهد تنوع گیاهی بی نظیری در این منطقه بودیم، ولی آلودگی رودخانه روی اکوسیستم گیاهی نیز تاثیر سو داشته است و بسیاری از گیاهان ازبین رفته اند. به دلیل آلودگی رودخانه، بسیاری از پرندگانی که در گذشته به حاشیه این رودخانه مهاجرت می کردند، یا از بین می روند و یا دیگر به حاشیه رودخانه کارون نمی آیند.

کارون در محاصره پساب

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اهواز با بیان اینکه از پنج نقطه پساب به کارون می ریزد که ۴۰ درصد کل پساب های ورودی به کارون را شامل می شوداظهار می کند:  شهر اهواز با توجه به جمعیت، ابعاد و مشخصاتی که دارد به عنوان یک مرکز کلانشهر و پایتخت خوزستان قلمداد می شود؛ به نسبت شرایطی که باید داشته باشد هنوز آن شرایط را ندارد و از آن برخوردار نیست.

فردوس کریمی می گوید: اگر اهواز را مثل یک بیمار مثال بزنیم خیلی دیر به داد این بیمار رسیدند و نباید امروز چنین وضعیتی داشته باشد؛ باید حداقل ۱۲ سال قبل به فریاد آن می رسیدند و اعتباراتی را تزریق می کردند تا این دگرگونی ها را زودتر شاهد می بودیم.

وی می افزاید: در شرایط فعلی شهر اهواز ۲۹۱ هزار متر مکعب فاضلاب در شبانه روز تولید می شود که ۱۸۴ هزار متر مکعب آن مربوط به شرق اهواز و ۱۰۷ هزار آن متعلق به غرب اهواز است.

وی با اشاره به این موضوع که به طور کلی حجم فاضلابی که در تصفیه خانه های شرق و غرب تصفیه می شود ۱۶۱ هزار متر مکعب است و مابقی آن به رودخانه کارون منتقل می شود بیان می کند: یعنی در شبانه روز  ۱۳۰ هزار متر مکعب فاضلاب به رودخانه کارون سرازیر می شود.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب اهواز یادآور می شود: در حال حاضر ۲۲ نقطه پساب وجود دارد که ۱۴ نقطه آن در شرق اهواز و ۸ نقطه در غرب اهواز و از ساحل چپ و راست رود کارون هستند که موجب ورود فاضلاب  به رود کارون می شوند.

زندگی در جوار فاضلاب

فاضلاب شهرستان کارون نیز به غرب رودخانه کارون می‌ریزد.

فرماندار کارون بابیان اینکه فاضلاب شهرستان کارون به غرب رودخانه ریخته می‌شود اظهار می کند: تخلیه فاضلاب تمام انرژی و توان دستگاه‌های اجرایی شهرستان را گرفته است‌.

معصومه خنفری با اشاره به مشکل مانداب‌ها در سطح شهرستان کارون اظهار کرد: تا زمانی که مشکل خروجی فاضلاب در شهرستان حل نشود، معضل مربوط به مانداب‌ها همچنان برای مردم مزاحمت ایجاد می‌کند.

فرماندار کارون بیان می کند: چنانچه فاضلاب تخلیه نشود به سمت معابر شهری برمی‌گردد و در کنار خانه‌های مردم جمع شده و سبب نارضایتی و اعتراض اهالی می‌شود.

خنفری بابیان اینکه درگذشته مانداب با مناطق مسکونی فاصله داشت، گفت: پس‌ازاینکه توسعه شهری صورت گرفت، اکنون فاضلاب تا کنار محل زندگی مردم رسیده است.

فرماندار شهرستان کارون با اشاره به نزدیک شدن فصل بارندگی‌ها، گفت: وضعیت فاضلاب شهرستان کارون بسیار نابسامان است و در حالی که هنوز بارندگی‌ها در شهرستان کارون آغاز نشده است، بسیاری از مناطق شهرستان غرق در فاضلاب هستند.

اقدامات مقطعی

معصومه خنفری  اظهار کرد: به صورت مقطعی در حال حل مشکل فاضلاب شهرستان کارون هستیم به این صورت که به کمک واترجت به تخلیه سبتیک‌های فاضلاب و کانال‌ها و جوی جدول‌های شهرستان می‌پردازیم.

وی با بیان این‌که با این کارهای مقطعی مشکل فاضلاب شهرستان حل نخواهد شد، افزود: شبکه فاضلاب شهرستان کارون فرسوده است و فقط در برخی از مناطق اجرا شده است و بسیاری از مناطق حتی خروجی فاضلاب ندارند.

فرماندار شهرستان کارون تصریح کرد: در برخی از مناطق شیب شبکه‌های فاضلاب مناسب نیست و حتی در جاهایی شیب معکوس است و باعث می‌شود تا فاضلاب به سمت خیابان‌ها و کوچه‌ها سرازیر و برای محل تردد مردم در شهرستان مشکل ایجاد شود.

وی افزود: بسیاری از مناطق شهرستان کارون شبکه فاضلاب ندارند، خاطرنشان کرد: شبکه‌های فاضلاب در برخی از مناطق شهرستان کارون استاندارد کار نشده و در بخش‌هایی نیز که استاندارد کار شده است، به علت آنکه خروجی ندارد یا وارد رودخانه می‌شود یا وضعیت نابسامانی ایجاد می‌کند.