قدس انلاین_ گروه استان ها_ مهدی ربیع: نگاهی به کشورها و جوامع توسعه یافته و رفتارهای فرهنگی و اجتماعی شهروندان آنها و مقایسه آن با رفتار شهروندان جوامع توسعه نیافته نشان می دهد که توسعه یافتگی ارتباط و نسبت مستقیمی با رفتارهای شهروندی دارد.
به هر اندازه که شهروندان در قبال آنچه در جامعه و شهر رخ می دهد حس مسئولیت اخلاقی و مسئولیت پذیری داشته باشند میزان توسعه یافتگی در آن کشور و جامعه بیشتر و بالاتر است. به عبارت بهتر در جوامع توسعه یافته شهروندان خود را در قبال شهر و جامعه ای که در آن زندگی می کنند مسئول می دانند و نسبت به آن متعهد هستند.
در حقیقت آنها هویت شهر را بخشی از هویت و وجود خود می دانند و نسبت به آنچه در جامعه رخ می دهد بی تفاوت نیستند. نگاهی به شاخص ها و برخی آمارها در جوامع توسعه یافته و مقایسه آن با شاخص های جوامع توسعه نیافته گویای فاصله عمیق میان حقوق شهروندی در این دو نوع جامعه است. در جوامع توسعه یافته هیچ شهروندی هرگز به خود اجازه تخلف از قوانین را نمی دهد. در این نوع جوامع حقوق عابران پیاده محترم شمرده می شود و رانندگان هرگز به خود اجازه نمی دهند رفتاری داشته باشند که مخل آسایش عابران پیاده باشد و امنیت و آرامش شهروندان را برهم زند.
در جوامع توسعه یافته حقوق معلولان به عنوان بخشی از شهروندان جامعه رعایت می شود. اما یک مقایسه ساده این رفتارها و سایر کنش های اجتماعی و شهروندی با رفتارها و کنش های شهروندی و اجتماعی در جوامع توسعه نیافته یا در حال توسعه بیانگر فاصله نجومی میان این دو نوع رفتار در جوامع توسعه یافته و توسعه نیافته است. شهروندان جوامع توسعه یافته خود را در قبال رعایت حقوق سایر شهروندان مسئول و موظف و مکلف می دانند اما شهروندان جوامع توسعه نیافته هیچ تعهدی به رعایت حقوق سایر شهروندان ندارند و خود را هم موظف به پاسخگویی در قبال پایمال کردن حقوق شهروندی شهروندان نمی دانند.در جوامع توسعه یافته بی تفاوتی به ویژه در زمینه رعایت حقوق شهروندی جایی ندارد.
شهروند جامعه توسعه یافته رفتاری توسعه یافته دارد و به او اینگونه آموخته اند که رعایت حقوق شهروندی ضامن بقای جامعه است چون انسان ها زنجیره ای بهم پیوسته در جامعه هستند.این همان معنای حدیث پیامبر اکرم(ص) است که فرمود: کلکم راع و کلکم آن رعیته مسئول. اما شهروندان جوامع توسعه نیافته نسبت به سرنوشت جامعه و شهروندان آن جامعه بی تفاوت هستند. اصولاً مفهومی به نام حقوق شهروندی در جوامع توسعه نیافته در خوشبینانه ترین حالت یا تعریف نشده یا در بدبینانه ترین حالت اصلا وجود خارجی ندارد.
شهروندان جوامع توسعه یافته مطالبه گر و نسبت به احقاق و استیفای حقوق خود و رعایت حقوق سایر شهروندان متعهد و مسئول هستند. اصولاً مطالبه گری عنصر ذاتی و جزء جدایی ناپذیر جوامع توسعه یافته است، عنصری که در جوامع عقب مانده و توسعه نیافته رویایی بیش نیست. در حقیقت داستان حقوق شهروندی در جوامع توسعه یافته و جوامع توسعه نیافته دو روی یک سکه است. یک روی سکه تعهد و مسئولیت پذیری و روی دیگر سکه بی تفاوتی است.
پس اگر خواهان جامعه ای توسعه یافته هستیم ابتدا باید شهروندان آن توسعه یافته باشند و برای اینکه شهروندانی توسعه یافته داشته باشیم باید حقوق شهروندی را بشناسیم و به آن احترام بگذاریم و آن را به رسمیت بشناسیم. در غیر این صورت به بیراهه رفته ایم چرا که حقوق شهروندی پیش نیاز توسعه است.
نظر شما