به گزارش قدس آنلاین، سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شب گذشته با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما در مورد مسائل فرهنگی هنری کشور توضیحاتی داد.
* انقلاب اسلامی در هویت ملی و دینی ما تأثیراتی داشته که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت
صالحی در ابتدا پیرامون این سوال که ۳۹ سال از انقلاب اسلامی گذشته است و شاهدیم که انقلاب همواره آرمان‌های فرهنگی‌اش را به نسل بعد منتقلکرده و تأثیرگذار است. طی سال‌های اخیر چه اتفاقاتی افتاده گفت: انقلاب به علت ماهیت و هویتی که دارد یکی از تأثیراتش در فضای فرهنگی جامعه بوده است.
صالحی ضمن اشاره به پیمایش سال ۹۴ در مورد ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان خاطرنشان کرد: موج سوم این پیمایش توسط وزارت ارشاد اتفاق افتاد. البته ابتدا موج اول در سال ۷۹، موج دوم سال ۸۲ و موج سوم ۹۴ انجام شد. این پیمایش نکاتی در حوزه‌های مختلف منتقل می‌کند که حاوی نقاط مثبت و ضعف‌ها و چالش‌هایی نیز است؛ در نقاط قوت خود به بحث‌های هویتی برمی‌خوریم که انقلاب در آنها نقش داشته است.
به گفته وزیر ارشاد انقلاب اسلامی در هویت ملی و دینی ما تأثیراتی داشته که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت.
وی درباره تأثیرات حاصله از این پیمایش گفت: یکی از سوالاتی که در این پیمایش مورد پرسش قرار گرفت در مورد افتخار به ایرانی بودن هر فرد بود که در پاسخ نتایج جالبی به دست آمد. رقم قابل توجهی از فضای اجتماعی، استان‌ها، مرکز استان‌ها و شهرهای دوم حدود ۲۸.۵ درصد گزینه زیاد را انتخاب کرده و ۵۸.۴ درصد خیلی زیاد را برگزیدند یعنی بعد از ۴۰ سال جریان انقلاب توانسته هویت ایرانی را تقویت کند که در نتیجه مردم به ایرانی بودن خود افتخار می‌کنند.
* ما به کشور خود تعلق خاطر داریم و انقلاب این روحیه را مستحکم‌تر کرده است
وزیر ارشاد همچنین با اشاره به این پرسش که از مردم پرسیده شد فکر می‌کنید اگر کشور درگیر جنگ شود، مردم چقدر دفاع خواهند کرد، پاسخ‌های جالبی داشته ۳۵.۳ درصد گزینه زیاد و ۱۹.۶ خیلی زیاد را انتخاب کردند. یعنی نسل جوان با توجه به آمار این پیمایش در بحث وفاداری ملی اعلام کردند که ما هستیم. چرا که ۳۳.۶ درصد گزینه زیاد و ۱۷.۱ خیلی زیاد را در رده سنی جوان برگزیدند.
وی گفت:این به شکل‌گیری انقلاب در بخش‌های هویتی برمی‌گردد که ما به کشور خود تعلق خاطر داریم و انقلاب این روحیه را مستحکم‌تر کرده است.
صالحی ضمن بیان اینکه باید واقعیات را فهمید و دانست در چه حوزه‌هایی گرفتار ضعف و چالش هستیم و در راستای علاجش بکوشیم، اضافه کرد: باید نقاط قوت و ضعف را در کنار هم دید و بر قوت‌ها افزود و ضعف‌ها را درمان کرد.
* حضور نسل جوان خلاق که وارد فضای سینما شده‌اند امیدوارکننده است
وزیر ارشاد در پاسخ به اینکه این روزها جشن سینمای ایران در ایام‌الله دهه فجر را شاهد هستیم و شما تا به حال چند بار به سینما رفته‌اید، گفت: تعداد را یادم نیست. زیاد به سینما رفتم؛ به اعتبار اینکه یکی از بخش‌هایی که اوقات فراغتم را پر می‌کند ادبیات، تئاتر و سینما است. ما بیشتر با خانواده به تئاتر و سینما می‌رویم و فکر می‌کنم حداقل به دیدن ۲۰ فیلم رفته‌ام.
وی در پاسخ به این سوال که برداشت کلی شما از سینما چیست، این طور پاسخ داد که به نظر می‌آید سینمای ایران در سال‌های اخیر اتفاقات قابل توجهی در آن رخ داده است و می‌شود امیدوار بود به آینده آن؛ چرا که از یک سو ما مسئله سالن‌های سینما را داریم که افزایش یافته و فرصت دسترسی به سینما را افزایش داده است و ما تا اوایل سال آینده به بالای ۵۰۰ سالن سینما خواهیم رسید. از سوی دیگر فروش نیز از ۳۰ میلیارد سال ۹۲ و ۹۳ سال گذشته به ۱۷۰ میلیارد تومان رسید و امیدواریم امسال بهتر بشود. اما تعداد مخاطبان در حدود ۵ سال گذشته حدود ۸ میلیون بود. ولی سال گذشته به ۲۵ میلیون نفر رسید. یعنی هر ایرانی یک سوم فیلم در سال می‌بیند در عین حال حرکت رو به جلو داشته‌ایم و حضور نسل جوان خلاق که وارد فضای سینما شده‌اند امیدوارکننده است.
وزیر ارشاد در ادامه این بحث به ماجرای رتبه نخست در منطقه هم اشاره کرد و گفت: در تولید فیلم رقم قابل توجهی در سینما نه تنها در منطقه بلکه در جهان داریم این‌ها همه بحث‌هایی است که نیمه پر لیوان را نشان می‌دهد اما ما طبعاً نیازهای دیگری را نیز داریم.
* اگر سینمای ایران مثل ادبیات ایرانی تفکر را با تخیل و هر دو را با شاعرانگی و قصه بیامیزد، آینده درخشانی در پیش خواهد گرفت
این مقام مسئول با بیان اینکه مهارت‌های تکنیکی در این هنر رو به رشد اما نگاه‌های نقادانه نیز باید صورت گیرد گفت: در مقابل این نگاه نقادانه نگاه امیدآفرین هم باید افزایش یابد. نقد به خاطر اینکه ما را به وضعیت حال آگاه و امیدوار می‌کند و نباید یأس در ما کاشته شود اما اگر سینمای ایران مشابه تاریخ ادبیات کهن ما چند موضوع را با هم داشته باشد ماندگار خواهد شد چرا که ادبیات ماندگار ما سعدی، فردوسی، نظامی را داشته که ماندگار شده در این ادبیات تفکر و انسانیت بود که توانست مذاهب و ادیان با آن ارتباط برقرار کنند. مجموعه‌ها در صورت ترجمه نیز می‌توانند با آن ارتباط بگیرند چرا که شاعرانه است و عنصر تخیل در آن وجود دارد و مهمتر از همه اینکه دارای قصه است. شاهنامه قصه دارد.
وی افزود:هزار سال جامعه ما وقتی به داستان سهراب و رستم می‌رسید احساس می‌کردند خودشان در آن فضا قرار دارند، سینمای ایرانی اگر مثل ادبیات ایرانی تفکر را با تخیل و هر دو را با شاعرانگی و قصه بیاموزند آینده درخشانی در پیش خواهد گرفت.
* سینما اگر مسیر گیشه بی‌اندیشه را پیگیر باشد، نابود خواهد شد
وزیر ارشاد در پاسخ به اینکه وقتی به سینما رفته و فیلم را می‌بینند راضی نیستند یا مثلا برخی به موضوعات مطرح در فیلم‌ها ایرادهایی می‌گیرند همانند آقای عبدی در افتتاحیه جشنواره فجر یا دیگران گفت:حتما این طور است ما شرایط بهتری می‌توانیم داشته باشیم سینمای ما باید از سطحی‌نگری و ابتذال فاصله بگیرد چرا که ابتذال نابودکننده سینما است. و سینما اگر مسیر گیشه بی‌اندیشه را پیگیر باشد نابود خواهند شد چون ورودکنندگان به این فضا پس از مدتی دست خالی می‌مانند.
وزیر ارشاد رد پاسخ به سوالی پیرامون آمار کیفی کمی هم گفت: در این راستا مطالعات مختلفی صورت گرفته و همه دارای استانداردهای کمی نیستند و اغلب بحث‌ها کیفی‌گرایانه است اما حتماً این طور است و جای تردید نیست. که در فضای سینمای موجود و سینمای گیشه بی‌اندیشه کم نداریم و این می‌تواند برای سینمای دارای هویت ما خطرناک باشد.
* اعمال سلیقه در شورای پروانه ساخت و نمایش به حداقل می‌رسد/ حرکت بر مبنای استاندارهای حداکثری خواهد بود
این مقام مسئول در وزارت ارشاد درباره شورای پروانه ساخت و نمایش و انتقاداتی که به این دو شورا درباره اعمال سلیقه افراد در آن می‌شو و اینکه چرا استاندارد خاصی برای ان تعریف نشده پاسخ داد: این اشکال وارد است چرا که در ساختاری زندگی می‌کنیم و آن را پذیرفته‌ایم و در مسیری قرار داریم که در آن شورای ساخت و شوای نمایش وجود دارد و ما باید کمک کنیم تا سلیقه‌زدایی نسبی داشته باشیم البته هر نوع داوری اغلب همراه با سلیقه است ولی باید تلاش کنیم اعمال سلیقه حداقلی داشته باشیم و بر مبنای استانداردهای حداکثری حرکت کنیم.
وی گفت: در دوره جدید تلاش خواهد شد برداشت‌ها در این دو شورا روشن، دقیق، شفاف و ریزبینانه‌تر بیان شود. به گونه‌ای که اعمال سلیقه انسانی کاهش یابد و با آمدن و رفتن افراد تغییر نکند و به تعبیری مسیر معنادار باشد. ما تلاش خواهیم کرد این مسیر را به پیش ببریم و در راستای شفاف‌سازی عمل کنیم.
به گفته وی ما این مسیر را البته پیش از این در هیأت نظارت کتاب هم رفته‌ایم آئین‌نامه ضوابط نشر داریم و از زمانی که هیأت نظارت شکل گرفت مفاهیمی که ممکن بود کج‌تابانه یا دارای ابهام باشد شفاف شد مثل ترویج ضدانقلاب که می‌تواند مفهوم کش‌داری باشد. این مسئله در ساختاری قرار گرفت و کمیته نظارت معنا و مفهوم آن را شفاف کرد تا بررس‌های ما بر اساس سلیقه خود عمل نکنند. از این رو کاربرگ‌هایی طی دو سال سه سال اخیر برای این امر در نظر گرفته شد.
وزیر ارشاد ضمن تأکید بر اینکه چه در سینما، تئاتر و موسیقی مفاهیم کلی باید به شاخص‌های ریزتری تبدیل شود تا زمینه اعمال سلیقه کمتر سرهم شود گفت:در تلاش هستیم در این چارچوب عمل کنیم تا اعمال سلیقه به حداقل برسد.
* دستورالعمل‌های اکران با وضوح روشن‌تر باید اصلاح شود
صالحی اما در ادامه این گفت‌وگو خبری به مسائل اکران فیلم‌ها و شورای اکران نیز که از وی پرسیده شد اشاره کرد و با بیان اینکه مسائل مربوط به صنف باید به این حوزه واگذار شود و از سوی دیگر با توجه به اینکه در حوزه‌هایی که منافع صنف وجود دارد پاره‌ای از تفسیرها این است که دولت با مداخلات خود می‌خواهد تلاش کند برای عده‌ای شرایط بهتری را ایجاد کند را از بین می‌برد، گفت: جریان صنف پیش از همه باید تعصب داشته باشد تا از حیثیت خود دفاع کند یعنی تبیین دستورالعمل شفاف بدون اعمال سلیقه؛ یکی از مهمترین اتفاقات در شورای اکران باید تکمیل همین دستورالعمل باشد یعنی اصلاح دستورالعمل‌های اکران با وضوح روشن‌تر و به نظر می‌رسد نظارت شورای سینمایی برای زدودن ابهامات و شفافیت دستورالعمل‌ها باید افزایش یابد. اگر دستورالعمل‌ها درست اجرا نشوند مواجهه قانونی با قضیه داشته باشید.
* قبل از اینکه به تئاتر بروم، چک می‌کنم و بعد دخترم را با خودم می‌برم
صالحی در بخش دیگری از سخنان خود به آخرین تئاتری که دیده اشاره کرد و گفت: آخرین تئاتر اپرای عروسکی خیام بود، این برای من بسیار جذاب می‌تواند باشد چرا که پلی میان ادبیات و تئاتر ایجاد کرده بد و با توجه به علاقه‌ام به هر دو حوزه برایم جذاب بود فرم عروسکی نیز به این جذابیت افزوده بود. من پس از دیدن تئاتر یک نکته‌ای را نوشته و منتشر کردم به نظر من اینکه ادبیات ما را که دارای ریشه‌های کهن است در قالب‌هایی از این قبیل مفهوم‌سازی مدرن کنیم حائز اهمیت است اینکه مفاهیم ضدتکفیری و خشونت در آن تعریف شده باشد از نکته‌های برجسته تئاتر بود.
وزیر ارشاد در بخشی از سخنان خود با تأکید بر اینکه من اغلب به همراه خانواده و دختر ۱۰ ساله‌ام به دیدن تئاتر می‌روم اما حتما قبل از دیدن آن را چک می‌کنم و پس از آن با خانواده به تماشای آن می‌نشینم، گفت: تئاتر ما در توسعه کمی قرار گرفته که عوامل مختلفی بسترسازان هستند، اما از سوی دیگر در هر سال هزار فارغ‌التحصیل تئاتر داریم و ده‌ها هزار نفر فعالان تئاتر در کشور داریم و در این سال‌های اخیر به اعتبار این افزایش شرایط حاکمیتی ما در حوزه تئاتر و به لحاظ تعداد و نمایش و اجرا ما تأثیرات را مشاهده می‌کنیم چرا که می‌بینیم تئاتر شهرستانی و استانی رو به رشد است و به نظر می‌آید جریان سریع کمی در تئاتر هم فرصت و هم تهدید می‌تواند باشد.
* تئاتر خوب و انسانی کم نداشتیم
صالحی با بیان اینکه در سالن‌های تئاتر تعداد نمایشنامه‌ها تأثیر کمی می‌تواند داشته باشد که فرصت است و باید از این زاویه فرصت به آن نگریسته شود اما می‌تواند تهدید هم باشد گفت: وقتی که این حرکت در پویشی سریع حرکت می‌کند ممکن است در جاهایی مهارت تکنیکی بر مهارت غلبه کند یا هنجارهای تکنیکی و یا اخلاق دینی به خوبی رعایت نشود. درست است تئاتر هنر نقادانه است اما هنر هنجارشکن نباید باشد. ما وقتی از هنجار صحبت می‌کنیم هرگز هنجار کهنه مدنظر نیست. هنجاری که هویت اجتماعی را حفظ می‌کند، تبعا تئاتر ما در این مسیر و در حوزه نقد مهارت‌های تکنیکی، محتوایی، خلاقانه پیشرفت خوبی داشته است و واقعا تئاتر خوب و انسانی کم نبوده است.
* بحث بودجه زخم کهنه است/ اینکه در تهران زیرساخت‌های تئاتر هنوز به قبل از انقلاب مربوط می‌شود، خبر خوبی نیست
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه بودجه فرهنگی چگونه باید باشد گفت:این بحث قدیمی و زخم کهنه است به نظر می‌آید ما توجهی به هزینه‌هایی که منافع پایدار می‌تواند داشته باشد نداریم اینکه در ۷۰ شهر سینما داریم خوب نیست. کشوری که استعداد تولید سینما و زمینه گسترش آن را دارد این آمار برایش اصلا خوب نیست اینکه در صدها شهر کتابخانه نداشته باشیم خبر خوبی نیست. اینکه در برخی شهرها کتابفروشی نداشته باشیم خبر خوبی نیست. نداشتن سالن تئاتر حتی در شهرهای بزرگ خبر خوبی نیست. اینکه در تهران زیرساخت‌های تئاتر هنوز به قبل از انقلاب مربوط می‌شود خبر خوبی نیست اینکه برنامه‌های خوبمان را در تالار وحدت و تئاتر شهر برگزار می‌کنیم جالب نیست در حالی که جمعیت تهران چند برابر شده باید به زیرساخت‌ها نیز توجه کنیم.
وی گفت: اینکه نتوانستیم زیرساخت‌هایی در کلانشهرهای پایتخت فرهنگی ایجاد کنیم خبر خوبی نیست.
* آمار یکی از مسئولان در حاشیه جلسه هیات دولت: شهرهایی که کمتر فضای فرهنگی هنری دارند بیشتر با آشوب‌های اخیر همراه بوده‌اند
این مقام مسئول ادامه داد: در حاشیه جلسه هیأت دولت با برخی از دوستان صحبت می‌کردم که یکی از دوستان آماری ارائه کرد چرا که اگر می‌خواهیم فضای اجتماعی را با امید بیشتر همراه کنیم نیازمند تقویت زیرساخت‌ها هستیم. این دوستمان می‌گفت: طی بررسی‌هایی که درباره ناآرامی‌های اخیر صورت گرفته نشان می‌دهد شهرهایی که کمتر فضای فرهنگی هنری دارند بیشتر با آشوب‌ها همراه بوده‌اند، چرا که از ساعت ۵ عصر فضای فرهنگی و فراغتی ندارند. ما در حوزه‌های مختلف احتیاج به یک نگاه بهتری داریم اینکه هنوز بودجه سالانه بر مبنای سنتی ۱۰ تا ۱۵ درصد با پایه کم افزایش می‌یابد نمی‌تواند فرهنگ و هنر ایران را در جایی که مدنظر داریم ماندگار کند.
* بخشی از نجیب‌ترین، خدوم‌ترین و انصافا فداکارترین قشر فرهنگی ما ناشران هستند
صالحی در بخش دیگری از سخنان به اقتصاد نشر و رونق آن اشاره کرد و اظهار داشت: بخشی از نجیب‌ترین، خدوم‌ترین و انصافا فداکارترین قشر فرهنگی ما ناشران هستند هر چند همه اهالی فرهنگ محترم هستند اما نشر طعم دیگری دارد.
وی گفت: در بین ناشرین افراد مختلفی را می‌شناسم که با چندین نسل با عشق و نیروی درونی پای کار ایستاده‌اند. ولی همه معادلات به آنها می‌گوید این کار را ببوس و کنار بگذار اما آنها به عشق کتاب و خواندن و توسعه فرهنگ عقب ننشستند.
* حال اقتصاد نشر خوب نیست
وی با این جمله که اقتصاد نشر حالش خوب نیست و روز به روز شرایط سخت‌تری می‌یابد گفت: بخشی از این حال بد به خاطر نشر سنتی با مدرن است ولی نشر کاغذی و مکتوب ما یک سرمایه ملی است بخش قابل توجهی از سرمایه ملی نیازمند بذل توجه است. ما سعی کردیم در وزارت ارشاد بیشتر به تحریک تقاضا در حوزه مصرف حرکت کنیم تا خواننده و خریدار را بیشتر کنیم. از این رو طرح‌هایی چون عیدانه، تابستانه، جام باشگاه‌های کتابخوانی، پایتخت کتاب، روستاهای دوستدار کتاب و ... از طرح‌های حمایتی ما در این حوزه‌ها بود. امسال با مبلغی که میان ارشاد و بانک شهر طی تفاهم‌نامه‌ای ارائه شد تسهیلاتی برای کتابفروشی‌ها در نظر گرفتیم. من با تمام وجود از مجموعه همکارانم در کابینه دولت، در حوزه صنعت، معدن و سایر وزرا خواهش می‌کنم تا به کمک بیایند چون این جامعه پرچم تاریخی ما را در بخش فرهنگ مکتوب بر عهده دارد و باید بالا باشد.
* عدم کپی‌رایت غارت یک عمر تلاش مولف و ناشر است
صالحی درباره کپی‌رایت هم گفت:در حوزه نشر عوامل مختلفی دخیل هستند در دو حوزه باید این موضوع را بررسی کرد اول حقوق قضایی است که خودش دو محور دارد بخشی به کپی‌رایت و کنوانسیون برن برمی‌گردد و بخشی طبق قوانین موجود در داخل باید با برخورد سریع قضایی همراه باشد تا با کسانی که اموال مادی و معنوی مؤلفان و ناشران را غارت می‌کنند برخورد شود من با آگاهی از واژه غارت استفاده کردم چرا که عدم کپی‌رایت غارت یک عمر تلاش مولف و ناشر است اینجاست که هم ما و هم قوه قضائیه و نیروی انتظامی هر سه کمیته نظارت تشکیل دادیم که در صنف مستقر شده امیدواریم دوستان صنف و مسئولین و دولت برخورد سریع داشته باشند، برخورد سریع و قاطعانه در مسیر میان سه قوه مذکور لازم است. البته قصورهایی داشته‌ایم. معتقدم شرعاً این کار (اینکه بدون رعایت کپی‌رایت ولو بیش از ۱۰ صفحه زیراکس شود) این فرقی با اینکه بدون اجازه در سوپر مارکت وسیله‌ای را برداریم ندارد اما رسانه‌ها از جمله صدا و سیما در این مسیر و مسئله باید بیشتر کار کنند.
* رایزنی با عربستان برای حج/ عزت و امنیت دو مسئله مهم برای ماست
وی در مورد حج تمتع و عمره هم توضیحاتی داد و ابراز داشت: همانگونه که اعلام شده امسال حج عمره نداریم و مشخصا برگزاری شرایط ارتباطی ایران و عربستان اجازه نداد؛ اما در مورد حج تمتع از سال گذشته مسیری در سازمان حج و اوقاف طی شد و در ادامه ما با کسب نظر مقامات تصمیم ساز نظام، مقامات امنیتی و عالی رتبه مسیری را طی کردیم تا حجی همراه با عزت و امنیت داشته باشیم بر این مبنا سال گذشته ٨٠ هزار زائر به حج مشرق شدند؛ طبعا چون این تجربه بود و طرف عربستانی به تعهدات خود عمل کرد امسال قرار شدبا این نگاه مسیر را دنبال کنیم؛ هیات ایرانی عازم عربستان شد و قرار شد کف تعهدات قبلی حفظ شودو اگر طرف عربستانی همحنان ملتزم باشد امیدواریم حجی با عزت و امنیت داشته باشیم
صالحی در پایان سخنان خود نیز به مسئله کالای فرهنگی در دو وجهه مادی و معنوی اشاره کرد و گفت در حال حاضر در فضای جهان سهم صنایع خلاق در حال افزایش است.
نظر شما