قدس: در سطح استان ۱۱۷هزار خانوار به کشت زعفران مشغول هستند که از این میزان بین ۱۴ تا ۱۵ هزار خانوار به زعفران کاران تربت حیدریه اختصاص دارد و تعداد بهره برداران بخش کشاورزی زاوه نیز ۱۷ هزار نفر است که بالغ بر ۹۰ درصد آن ها به کشت زعفران مشغول هستند.

اکنون به ازای هر هکتار زمین زعفران، ۲۲۰ نفر روز مشغول کار هستند که در کل ۷۰ هزار نفر اشتغال مستقیم و دو تا سه برابر این رقم، اشتغال غیرمستقیم به دست می آید و مجموع این فعالیت تولید سالانه بیش از ۷۰ تن محصول زعفران از کشتزارهای تربت حیدریه و زاوه است.

بازار زعفران چارچوب ندارد

معاون استاندار و فرماندار ویژه تربت حیدریه در خصوص مشکلات پیش پای زعفران کاران می گوید:  بازار مصرف زعفران هیچگونه برند تولید و یا چهارچوبی ندارد و این خلاء در بخش نظارتی و همچنین فعالیت های زیر زمینی زعفران، استاندارد سازی این محصول را به مخاطره انداخته است.

احمد علی موهبتی اظهار می کند: با توجه به تولید ۳۲ تن در هکتار زعفران در منطقه تربت حیدریه این امکان وجود دارد که با هزینه کردن و بهره وری بالا ضمن صرفه اقتصادی این محصول باعث ترغیب کشاورزان و تولید کنندگان شد.

وی می افزاید: بازار مصرف زعفران هیچگونه برند تولید و یا چارچوبی ندارد و این خلاء در بخش نظارتی و همچنین فعالیت های زیر زمینی زعفران، استاندارد سازی این محصول را به مخاطره انداخته است.

لزوم معرفی برند زعفران ایرانی

رئیس پژوهشکده زعفران دانشگاه تربت حیدریه نیز در این رابطه می گوید: باید با ایجاد برند زعفران ایران مالکیت معنوی برای این محصول ایجاد شود تا هر شخصی نام زعفران را می شنود، یاد ایران بیافتد.

باید با ایجاد برند زعفران ایران مالکیت معنوی برای این محصول ایجاد شود تا هر شخصی نام زعفران را می شنود، یاد ایران بیفتدحامد کاوه می افزاید: در این زمینه در نظر داریم با کمک «جیاس» (نظام ‌های میراث کشاورزی جهانی از زیر مجموعه های سازمان خواروبار جهانی) و وزارت جهاد کشاورزی زعفران را به عنوان میراث ماندگار کشاورزی جهان به نام ایران ثبت کنیم.

وی اظهار می کند: علاوه بر آن فائو (سازمان خواروبار جهانی) را ملزم کردیم زعفران را از گروه گیاهان ادویه ای خارج کند و همچنین برچسب اعتباری یا اعتمادسازی برای زعفران تهیه کرده ایم تا مشخصات ژنتیکی و فنی آن ثبت شود و نشان دهد محصول کدام شهر ایران است.

وی اذعان می کند: تحقق کامل این اقدام به دست کم ۲۰ میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد ولی کمبود اعتبارات دست ما را بسته و تاکنون فقط ۱.۵ میلیارد ریال از اعتبارات دانشگاه تربت حیدریه هزینه کرده ایم.

کاوه ادامه می دهد: با کمک دانش فنی کارشناسان حوزه زعفران، یک اپلیکیشن (نرم افزار کاربردی تلفن همراه) طراحی کرده ایم که زعفران کاران با کمک آن می توانند از خدمات ترویجی، مشاوره ای و آموزشی پژوهشکده زعفران بهره مند شوند.

وی استانداردسازی بنه (پیاز) زعفران را نیز از دیگر اقدامات این پژوهشکده ذکر کرد.

تربت حیدریه پیشتاز در صنایع تبدیلی

رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت تربت حیدریه نیز می گوید: مجموع تولید زعفران تربت حیدریه و زاوه حدود ۶۰ تن در سال است در حالی که واحدهای فراوری و بسته بندی موجود پاسخگوی حدود ۶۵ تن در سال هستند و از این نظر مشکلی نداریم.

محمد سلطان پور اظهار می کند:  پاک کردن و خشک کردن زعفران نیز هر چند در کارگاه های خانگی صورت می گیرد اما افرادی که به این کار مبادرت می کنند، آموزش های لازم را فراگرفته و جهاد کشاورزی نیز ابزار لازم را در اختیار آنها گذاشته است.

وی اظهار می کند: با این همه سهم شرکت های تربت حیدریه و زاوه در صادرات زعفران فقط ۲۰ تا ۲۵ درصد است و بقیه توسط شرکت های با سابقه مرکز استان صادر می شود.

وی  بیان م یکند: اینک اسپانیا در زمینه صادرات زعفران با سابقه چندین ساله، بازار اروپا را اشغال کرده و اگر بخواهیم برند جدید ایجاد کنیم باید مزیت رقابتی و مزیت صادراتی ایجاد کنیم که تحقق آن نیازمند ایجاد پیش زمینه های داخلی و خارجی می باشد که هنوز به اندازه کافی ایجاد نشده است.

سلطان پور می گوید: البته در استان خراسان رضوی اقدام خوبی در زمینه ثبت جهانی نشان جغرافیایی زعفران خراسان با عنوان «زعفران خراسان ایران» صورت گرفته است که باید به تایید آژانس «وایپو» یکی از ۱۶  آژانس بین المللی سازمان ملل متحد در زمینه مالکیت معنوی و صنعتی برسد.

وی اذعان می کند: بر اساس این گواهی هر کشور با هر برندی که زعفران ایران را صادر کند، موظف به درج شناسنامه مالکیت معنوی آن خواهد بود.