قدس آنلاین- وحدت، همگرایی و تبادل تجربیات بین اعتاب مقدس یکی از اصلی‌ترین محورهای همگرایی در جهان اسلام است. اعتاب مقدس بعنوان مکان‌های مهم مذهبی، مورد توجه میلیون‌ها زائر از کشورها و قومیت‌های مختلف قرار دارند و به دلیل رفت و آمد گسترده فرهنگی در این مضاجع مطهر، ظرفیت‌های فراوانی برای تبادلات فرهنگی میان کشورهای مسلمان شکل گرفته است.

اجلاسیه اعتاب مقدس جهان اسلام با همین هدف یعنی ایجاد همگرایی، وحدت و فضای تبادل تجربیات بین عتبات مقدسه برای نخستین بار در سال 1395 از سوی آستان قدس رضوی بنیان نهاده شد و اجلاسیه آن نیز در مردادماه 95 به میزبانی مشهد مقدس برگزار شد.

در این اجلاسیه تولیت‌های مشاهد شریفه بر لزوم اقدام همه جانبه برای ترویج آموزه‌های اسلام ناب محمدی و تعالیم سعادت بخش اهل بیت (علیهم السلام) و با تأکید بر لزوم گسترش همکاری‌ها و وحدت عمل و با هدف پایدارسازی روابط و پاسداری از میراث مشترک تمدن اسلامی، این حرکت را آغاز کردند.

اجلاسیه اول با حضور تولیت‌ها و نمایندگان اعتاب مقدس جهان تشیع شامل: آستان قدس علوی، آستان قدس حسینی، آستان قدس کاظمین، آستان قدس رضوی، آستان قدس عسکریین، آستان قدس عباسی، آستان قدس زینبی، آستان قدس حضرت رقیه(س)، آستان قدس حضرت معصومه(س)، آستان قدس عبدالعظیم حسنی، آستان قدس احمد بن موسی، دبیرخانه مسجد کوفه و مزارات وابسته، مسجد مقدس جمکران و دبیرخانه مزارات مقدس شیعه در عراق برگزار شد.

در این اجلاسیه، تولیت‌های آستان‌های مقدس از ابتکار آستان قدس رضوی و تولیت آن حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی در برگزاری این کنگره بزرگ وحدت‌بخش قدردانی کردند و برگزاری این اجلاس را راهی برای تقویت و ارتقای روابط بین اعتاب مقدس جهان اسلام دانستند.

* منشور حقوق زائر

اجلاسیه دوم اعتاب مقدس جهان اسلام در اولین روزهای اردیبهشت‌ماه 96 در کربلای معلی برگزار شد. این اجلاس سه روزه با شعار حفظ و صیانت از حقوق زائران برگزار شد و در پایان منشور 18 بندی حقوق زائران به تصویب تولیت‌های جهان اسلام رسید.

آستان قدس رضوی بعنوان بنیانگذار این اجلاسیه، نقش مؤثر و محوری در تدوین این منشور مهم داشت. در این اجلاسیه سید مرتضی بختیاری، قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی با تاکید بر مسئولیت سنگین متولیان اعتاب و آستان‌های مقدس در برابر زائران گفت: سقایت زائران و ساخت و ساز ابنیه خدمتی مهم است اما مهمتر از آن نشر معارف قرآن و عترت است. وی یکی از امدادهای الهی در گسترش و تعمیق خدمت به معارف دینی و زائران بارگاه اولیای الهی را گردهمایی تولیت‌های معظم اعتاب شیعه در قالب اجلاسیه اعتاب مقدس برشمرد و خاطرنشان کرد: آثار و برکات این اجلاس هر روز بیشتر و نورانی‌تر بوده و در آینده شاهد برکات بیشتری هم خواهیم بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین سید جلال حسینی، معاون تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی و دبیر اجلاسیه دوم نیز این همگرایی بزرگ در جهان اسلام را خار چشم دشمنان دانست و در گفت و گو با خبرنگار قدس، گفت: پرهیز از تفرقه و اختلاف بین مسلمانان، یکپارچگی در برابر جبهه استکبار و اهتمام به جایگاه مرجعیت و زعامت دینی از مهمترین دستاوردهای اجلاسیه اعتاب مقدس می‌باشد.

وی همچنین با اشاره به رئوس و جهت گیری‌های کلی منشور حقوق زائر، رشد و تعالی معنوی زائران، آگاهی از معارف ناب اسلامی و مکتب اهل بیت علیهم السلام، برخورداری از خدمات باکیفیت و تسهیل در امر زیارت را از مهمترین بندهای این منشور خواند و افزود: دسترسی آسان به خدمات بهداشتی و درمانی، فراهم آوردن زمینه رشد و تعالی معنوی و حل مشکلات روادید زائران، فراهم کردن زمینه‌های تأمین امنیت جانی زائر و پوشش بیمه خدمات درمانی از دیگر رئوس حقوق زائر است که به تصویب تولیت‌ها رسید.

* کاری بزرگ در جهان اسلام

تولیت آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله علیها نیز در گفت و گو با قدس گفت: اصل برگزاری این اجلاسیه کاری بسیار بزرگ و ارزشمند است که پیش از این در جهان اسلام سابقه نداشته است. آیت الله سعیدی با اشاره به ناخرسندی دشمنان از برگزاری چنین نشستهایی افزود: دشمن تلاش می‌کند به هر طریق ممکن در جهان اسلام تفرقه ایجاد کند اما این اجلاس زمینه هماهنگی و همکاری بین اعتاب مقدسه و وحدت بین امت اسلامی را فراهم می‌کند که تجلی بارز آن را در راهپیمایی بزرگ و بین المللی اربعین دیده‌ایم.

همچنین شیخ نبیل حلباوی تولیت حرم مقدس حضرت رقیه سلام الله علیها با تقدیر از حرکتی که عتبه مقدسه رضویه برای هماهنگ سازی اعتاب مقدسه بنیان نهاده است اظهار امیدواری کرد که اجلاسیه اعتاب مقدس با پشتوانه مرجعیت و ظرفیتهای پایان ناپذیر فرهنگ حسینی که بزرگترین انقلاب تاریخ را رقم زده است، گام بزرگی در جهت وحدت امت اسلامی باشد زیرا تنها محوری که می‌تواند وحدت را در امت اسلامی به ارمغان آورد قرآن و عترت است که اعتاب مقدسه پرچمدار آن هستند.

نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: برگزاری اجلاسیه اعتاب مقدس جهان اسلام می‌تواند منجر به رویش تشکلی شود که ثمرات بزرگی برای جهان اسلام خواهد داشت. حجت‌الاسلام والمسلمین سید علی قاضی عسگر ایجاد وحدت و همدلی در بین کشورهای مسلمان را یکی از برکات این اجلاس برشمرد و افزود: انتقال تجربیات در پذیرایی از زایران و زائرگردانی یکی دیگر از دستاوردهای ارزنده این اجلاس است. زیرا هم اینک در حوزه پذیرایی از زائران در اعتاب مقدس مشکلات زیادی وجود دارد و درست است که برخی اعتاب مانند حرم رضوی جلوتر هستند اما وجود کاستی‌ها را نمی‌توان انکار کرد.

قاضی عسگر به یکی دیگر از برکات همگرایی عتبات اشاره و خاطرنشان کرد: ساخت و سازها در عتبات مقدسه دچار مشکلات و کاستی‌های زیادی است که انتقال تجربیات در این حوزه بسیار مفید است.

* دیپلماسی زیارت

اما سومین اجلاسیه تولیت‌های اعتاب مقدس، اوایل سال آینده در شهر مقدس کاظمین برگزار می‌شود. با همین منظور سومین نشست نمایندگان آستان‌های مقدس جهان اسلام از دور دوم این اجلاسیه‌ها، سوم و چهارم اسفند ماه جاری در نجف اشرف توسط مرکز امور بین‌الملل آستان قدس رضوی برگزار شد و مصوباتی با هدف اعتلای سطح خدمات به زائرین در آستان‌های مقدس، به تصویب رسید.

همچنین، چشم انداز آستان‌های مقدس و بقاع متبرکه برای بالا بردن سطح خدمت به زائران به عنوان موضوع سومین نشست تولیت‌های آستان‌های مقدس جهان اسلام در کاظمین تعیین شد.

نمایندگان حاضر در این نشست، پیرامون مهیا کردن بستر مناسب با استفاده از ظرفیت خیرین و واقفان برای حضور زیارت اولی‌ها در اعتاب مقدس عراق و ایران و همچنین توسعه مفهوم خدمت در آستان‌های مقدس با گستره جهانی، بحث و تبادل نظر کردند.

در این زمینه مدیر مرکز امور بین‌الملل آستان قدس رضوی در گفت و گو با خبرنگار ما با اشاره به دستاوردهای دو دوره برگزاری اجلاسیه اعتاب مقدس، گفت: دو سال پیش که اتحادیه جهانی اعتاب با ابتکار تولیت آستان قدس رضوی آغاز فعالیت کرد، بسیاری از شرکت‌کنندگان به ابعاد و ارزش‌های این نشست پی نبرده بودند و به تدریج و با پیشرفت کار، امروز تقریباً همه آستان‌های مقدس جهان اسلام به این نکته واقف شده‌اند که ظرفیت‌های ارزشمند و بسیاری در این آستان‌ها وجود دارد که قابلیت انتقال دارد و اقدامات مشترک زیادی هست که اثرگذاری عمیقی را در سطح جهان اسلام خواهد داشت.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر موحدی محصل، افزود: امروز «زیارت»، دیپلماسی عمومی جهان اسلام است و هر چه به امر زیارت، زائر و مزور توجه بیشتری شود افزون بر این که رضای خداوند را دربر دارد، برکات سیاسی و فرهنگی آن نیز عاید جامعه بزرگ اسلامی خواهد شد.

وی با اشاره به اهمیت تبادل تجارب، اطلاعات و اقدامات مشترک بین اعتاب، خاطرنشان کرد: کارگروه‌های تخصصی با حضور نمایندگان اعتاب، برای برگزاری اجلاس تولیت‌ها در کاظمین فعال شده‌اند و در حوزه‌هایی از جمله فضای مجازی و رسانه، قرآن و عترت، خانواده، امور فنی و عمرانی، خدمات به زائران، امور حقوقی و ... اتاق‌های فکر تشکیل شده و متخصصان در حال تبادل اطلاعات، رسیدن به یک زبان مشترک، همسان‌سازی و هم‌افزایی فعالیت‌ها هستند. بنابراین امروز و در حالی که به برگزاری سومین اجلاسیه تولیت‌های اعتاب مقدس نزدیک می‌شویم، هم نمایندگان و هم تولیت‌های اعتاب جهان اسلام به این جمع‌بندی رسیده‌اند که کار ارزشمندی که آستان قدس رضوی آغاز کرده در حال به بار نشستن است و آثار و برکات خود را بزودی نشان می‌دهد.