قدس آنلاین- گروه استان ها: یکی از نخبگان جوینی که دارای اطلاعات زیادی در زمینه سنت های قدیمی است، گفت: در زمان های قدیم قبل از عید مردم در شور و هیجان استقبال از نوروز کرسی و بخاری را برچیده و چون در طول زمستان های سخت و بلند دود اجاق و کرسی و بخاری کنده ای دیوار و سقف های خشت خام را سیاه کرده بود، دیگی را پر از گل روان و شل خاک مخصوص رس کرده و معمولا خانم ها سرو صورت پوشانده به اصطلاح خانه ها را سفید می کردند.  

علی ملایجردی خاطر نشان کرد: پرده های نو آویخته و فرش و پلاس ها را می شستند. شب قبل عید حتما پلو می خوردند و مقداری از پلو را با پلو شب عید مخلوط می کردند، به این نیت که تا آخر سال با پلو همراه باشند، چون در آن زمان فقط در اعیاد مخصوص مانند شب براتی(شب میلا امام زمان)  پلو می خوردند، ساعت تحویل سال معمولا پسران و دختران جوان در کنار مزار امام زاده ها(هفت معصوم کروژده، درویش آباد، کلاته میمری، زیراباد، سیرغان) می رفتند،  معمولا در این مراسم یکی از نوازندگان به نام بخشی تار می نواخت و دختران دسته بزرگ تشکیل داده رقص و پایکوبی محلی می کردند.  

وی تصریح کرد: در اولین روز از عید نوروز بچه ها با پوشیدن لباس نو به عید دیدنی بزرگترها می رفتند، و با دریافت سکه های ۱۰ شاهی و ۱ ریالی و ۲ ریالی و ۵ ریالی و بعضا اسکناس های ۱۰ ریالی به شادی وشعف می پرداختند.  

ملایجردی اضافه کرد: یکی دیگر از رسومات زمان قدیم سر و سلامتی دادن به خانواده های بود، که در طول سال گذشته عزیزان خود را از دست داده بودند و ازاین طریق خانواده ها را به دوری از عزا و پیوستن به شادی ها دعوت می کردند و امروزه این سنت با جمع شدن خانواده ها در مساجد انجام می شود، ولی در بعضی روستاها هنوز سنت قدیمی اجرا می شود.  

یکی دیگر از اهالی شهر نقاب گفت: جمع شدن جوانان و نوجوانان درعیدگاه سنت دیگر جوینی ها بود، از روز اول عید زمینی را هموار و پاک سازی می کردند و از روز اول صبح عید تا سیزده به در مردم در آن جا جمع می شدند،  بازی دوباره رقص دخترهای دم بخت با تار و قشمه و یا تنبک و دایره(البته بیشتر برای پیدا کردن شوهر بود) و پسرها مشغول کشتی گرفتن و مسابقه جهیدن از سر جوی(چکله بنده) و تیله بازی مشغول می شدند،  روز دوازده و سیزده را دوباره در اجتماع بزرگ در کنار امام زاده ها بودند و کشتی و رقص برپا بود. روز چهارده فروردین پهلوان های هر منطقه به کشتی بزرگ چشمه زینل خان اسفراین می رفتند، که همیشه یکی از مدعیان کشتی میدان چشمه زینل خان جوینی ها بودند و اکنون نیز در میادین کشتی حضور دارند.  

علی محمد مظلومی فر یاد آور شد: یکی از این پهلوانان مرحوم جان محمد فشانجردی مشهور به پهلوان ججو بود، که با مرحوم تختی و پهلوان شورورزی نیشابور حریف شده بود. از پهلوانان فعلی هم برادران ببری از روستای کمایستان معمولا مدال آور بوده اند،  جوینی ها معمولا از کودکی فرزندان پسر خود را تشویق به کشتی می کرده اند و از این رو گودهای کشتی در اکثر روستاها شهرستان جوین تشکیل می شده وامروزه بیش از ۱۰ گود کشتی که معروفترین آن ها گود کشتی برغمد است و کشتی در این محل به صورت کشوری بر گزار می شود.  

وی افزود: رسم منسوخ شده جالب دیگری هم بوده به نام خان توتماق که همان میر نوروزی فارس زبان هاست، که حافظ نیز در اشعارش از آن یاد می کند،  در اولین روز عید نوروز یک نفر را به عنوان خان انتخاب می کردند و لباس خوب و فاخر تنش کرده، بر اسب می نشاندند. این خان هر دستوری که می داد باید اجرا می شد، البته این دستورها برای خنده و تفریح و نشان دادن ابهت خان ها بوده است.  

اما امروزه ضمن حفظ بیشتر سنت های قدیمی در سطح شهرستان جوین تغییراتی در بعضی سنن پیش آمده، مانند منسوخ شدن رقص های دسته جمعی مردان و زنان جمع شدن قمار بازی ها به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی و تبدیل شدن شکستن کوزه های گلی در شب چهار شنبه سوری به ترقه بازی های خطر ناک از تغییرات به وجود آمده در سنن قدیمی است. هرچند بعضی روستاهای دور افتاده در احیای بازی های دسته جمعی مردان و زنان اصرار دارند.  

در چیدمان سفره های نوروزی و سفره هفت سین نیز تغییراتی بوجود آمده ولی بعضی ها هنوز سنت سفره های قدیمی را اجرامی کنند.