قدس آنلاین- آمنه بنت الهدی صدر یک مربی توانا، نویسنده، شاعر، اندیشمندی دردمند و دانشمندی با اعتقاد، با اخلاقیاتی نیکو و معاشرتی پسندیده بود. وی با پذیرفتن بانوان، چنان لبخندی بر لبان آن‌ها می‌نشاند که غم را از جانشان می‌زدود. او دارای هوش سرشاری بود و کَرَم بیش از حدی نسبت به درماندگان داشت. او صمیمی، هدایتگر و عفیف بود و یدی طولا در تربیت اسلامی داشت. به تحصیل کرده‌ها اهمیت می‌داد، اما با همه برخوردی یکسان داشت. به اعتقاد وی طبقه تحصیلکرده در نسل‌های آینده تأثیر بیشتری دارد. در همه صحنه‌ها حاضر و مورد اطمینان مراجع مسلمان و پرهیزگار بود.

شخصیت علمی و دینی این بانو به دست برادر شهیدش آیت الله سیدمحمدباقر صدر به بالندگی و شکوفایی رسید. وی نمونه‌ای از یک زن فرهیخته، پرهیزگار، مؤمن، مبارز و آگاه به اهداف زندگی بود. این بانو از نخستین روزهای حیات خویش تا پیش از شهادت، وجود خود را به علم و تهذیب اسلامی آراسته بود. فرهنگ علمی و تربیتی او افق‌های وسیع و همه جانبه‌ای داشت. مقالات او در مجله الأضواء در این دوران(۱۹۶۶.م) گوشه‌ای از این ابعاد را بازتاب می‌داد و عمق اصالت و نبوغ وجودی این بانو را متجلّی می‌ساخت. مجله الاضواء توسط جمعی از علمای نجف اشرف منتشر می‌شد. با این حال، بانو بنت الهدی(ره) در این مجله از بارزترین نویسندگان و پیشتاز در کتابت و تألیف به شمار می‌آمد. مقالات این بانو در مجله الاضواء از حیث متانت بسیار ممتاز بود، تا آن جا که حتی بعضی می‌پنداشتند برادرش سیدمحمّدباقر صدر مقالات و مکتوبات خود را با نام خواهرش منتشر می‌کند. بزرگان علمای نجف برای بانوان جلسات دروس حوزوی، بویژه علم فقه و اصول، تشکیل نمی‌دادند، ولی شهیده بنت الهدی از این مرز گذر کرد و بخش‌های عظیمی از علم فقه و اصول را نزد دو برادر بزرگوارش سید اسماعیل صدر و سیدمحمّدباقر صدر(ره) آموخت.

شهیده بنت الهدی در ذکاوت و فطانت ممتاز بود و هوش وی، بر همه بخش‌های علمی و معرفتی، که در آن‌ها تفکر کرده بود، احاطه داشت. کتاب مکاسب شیخ انصاری از جمله کتاب‌هایی است که طلاّب علوم دینی آن را پیش از ورود به بحث خارج فرا می‌گیرند و بعضی از علما معتقدند: هر کس کتاب مکاسب را به صورت متقن فراگیرد و آن را به شکل کامل بفهمد، مستحقّ اجازه اجتهاد می‌شود. این کلام نشان دهنده اهمیت این کتاب و مطالب علمی عمیق و مشکل آن است. با این حال، مطالبی از سوی این بانو درباره این کتاب مطرح می‌شدند که سید شهید(ره) به آن‌ها پاسخ می‌گفت و به مناقشات او درباره مطالب این کتاب جواب می‌داد، و این حقیقت نشان می‌داد که این بانو مراحل علمی متقدّم بر وصول به این مقام را طی کرده بود؛ زیرا از عادات سید شهید این بود که وقتی با اشخاصی که در مطالب علمی در سطح ایشان نبودند روبه رو می‌شد، با سکوت و عدم پاسخ گویی، آن‌ها را از بحث در آن مسائل منصرف می‌گردانید یا آن‌ها را نصیحت می‌کرد که به آن چه برایشان فایده‌ای ندارد نپردازند، ولی هرگز در رابطه با پرسش‌های علمی خواهرش، این گونه برخورد نمی‌کرد. سیره علمی سیدشهید با خواهرش بر این معنا دلالت می‌کرد که وی به سطح بلند علمی او اعتقاد دارد.

تلاش‌ها و مبارزات سیاسی

یکی از بستگان شهید صدر می‌گوید: شهید از کودتای ۱۴ ژوئیه ۱۹۵۸ در عراق، فعالیت خود را آغاز کرد و دست به انتشار مقالاتی در برخی مجلاّت و روزنامه‌ها زد. در الاضواء با نام مستعار «ا. ح» مطلب می‌نوشت. در کنار جنبه‌های ادبی در داستان‌ها و نوشته‌هایش، همواره سعی داشت کتاب‌هایی بنویسد که دیگران را به حقایق متعالی و اصیل اسلام رهنمون سازند. او به خاطر شرایط سخت زندگی و بیماری مادرش، که همواره باید در کنار او می‌بود و به خاطر همراهی برادر در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی، نتوانست ازدواج کند، اما مشکلات دیگران را در این زمینه حل می‌کرد. او به همراه برادرش در عراق، تحرک عجیبی ایجاد کرد و در زمینه حجاب و پوشش دختران دانشگاهی، فعالیت‌های چشمگیری نمود. گفته شده مدتی که سیدمحمدباقر صدر(ره) تحت نظر بوده، ایشان رابط او بوده است. این بانوی بزرگوار پس از دستگیری برادر، خطبه‌ای در حرم مطهر حضرت علی(ع) ایراد نمود که منجر به دستگیری وی شد. پس از سخنرانی در حرم، تظاهراتی به پا شد که عده‌ای کشته و زخمی و عده‌ای دستگیر شدند. در نخستین مرتبه‌ای که آیت الله صدر را دستگیر کردند، خانم تا خیابان اصلی همراه او جلو آمد و تصمیم گرفت که همراه وی سوار ماشین شود، ولی مأموران نگذاشتند. او می‌دید که ده‌ها ماشین مسلّح آمده‌اند، به راننده حامل آقای صدر گفت: سرانجام روزی تو بیدار می‌شوی و از این کار خود پشیمان می‌شوی. سخنرانی‌های حماسی بنت الهدی حرکت عظیمی در عراق به راه انداخت و موجب آزادی آیت الله صدر شد.

 اما رژیم بعث در ۲۰جمادی الاول سال۱۴۰۰ دوباره آیت الله سیدمحمد باقر صدر و خواهرش بنت الهدی را دستگیر و در نهایت در سه شنبه ۱۹فروردین به شهادت رساندند.

منبع: مجله بانوان شیعه، شماره ۳ (با تلخیص)