به گزارش قدس آنلاین، با گذشت بیست سال از پیشنهاد انجمن خوشنویسان ایران برای ورود هنر خوشنویسی به لیست رشته‌های دانشگاهی، سرانجام در سال های ابتدایی دهه نود بود که این رشته وارد دانشگاه پیام نور و علمی کاربردی شد. در بین دانشگاه‌های دولتی نیز در همان سال‌ها دانشگاه هنر اصفهان اقدام به راه اندازی این رشته و رشته‌های دیگری همچون کتابت و نگارگری کرد که البته دانشگاه الزهرا تهران نیز این رشته ها را در برنامه های خود گنجاند، اما هنوز هم پذیرش دانشجو در این رشته به عنوان زیر مجموعه ای از دانشگاه علمی کاربردی اتفاق می‌افتد که آن هم داستان‌های خود را دارد. از سرفصل قدیمی دروس، نبود پایه های علمی قوی و تئوریک مناسب در این رشته تا عدم تخصیص واحدهای درسی مرتبط و کافی با رشته خوشنویسی و دیگر رشته هایی همچون نگارگری از مشکلات معمول  این حوزه است. اسرافیل شیرچی از هنرمندان خوشنویس به عنوان کسی که از فضای آکادمیک هنر آمده است در این باره معتقد است باید پایه ها و بنیان علمی هنر خوشنویسی با توجه به تاریخ بلند بالایی که دارد مستحکم شود. با او درباره شرایط این هنر و ضرورت حضور جدی تر آن در فضای دانشگاهی به گفت و گو پرداختیم که می خوانید.

شیرچی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اهمیت نگاه آکادمیک به عنوان مبنا و پایه‌ای برای کار هنری اصولی کردن، اظهار کرد: من فکر می‌کنم اگر یک برآورد سرانگشتی از هنرمندانی که از دانشگاه‌ها با رشته‌های مرتبط هنر، گرافیک، نقاشی و ... فارغ التحصیل شده باشند، داشته باشیم می‌بینیم که چقدر نگاه آنها به مقوله هنر و رشد و تعالی آن در گذر زمان با در نظر گرفتن تغییرات و به روز شدن هنر زیاد است. ضمن این که شما چقدر در کارهای آنها تنوع و تکنیک‌های متفاوت را می بینید. زیرا هنرمندی که وارد وادی هنر می‌شود با مبانی هنرهای تجسمی روزگار می‌گذراند و آثارش را تولید می‌کند و رنگ، بافت، تکنیک و اصول مختلف و تازه ای را یاد می‌گیرد.

وی در ادامه افزود: اگر این برآورد را داشته باشیم هرچیزی که با مبانی و پایه‌های اصولی هنر در ارتباط بیشتری باشد و آن را با تکنیک‌های جدید به روز کند قطعا توفیق بیشتری دارد. بیش از 60 ـ  70 سال از سابقه انجمن خوشنویسان می‌گذرد و از سویی دیگر هنر خوشنویسی تاریخی 700 ساله دارد. بنابراین با یک نگاه گذرا درمی‌یابیم که کارنامه خوشنویسی بسیار پربار و قابل توجه است و ضرورت وجود آن به صورت آکادمیک و به عنوان یک رشته تحصیلی همواره وجود داشته است.

این هنرمند یادآور شد: به یک نکته هم دقت کنید و آن هم اینکه هر چقدر ارتباط هنرمند و هنرجو با دانشگاه و فضای آکادمیک بیشتر شده است، از فرم‌های سنتی فاصله گرفتند و کارهای هنرمندان با انگیزه های نو و تنوع فراوان هم بیشتر و هم مؤثرتر شده است.

شیرچی گفت: اگر انجمن خوشنویسی دریچه‌های خود را به سمت فضای آکادمیک و دانشگاه باز کند قطعا موفق تر است. ولی در واقع این وظیفه وزارت علوم است که این بحث را به طور جدی دنبال کند. ببینید! در همه دنیای و همین کشورهای همسایه همچون ترکیه هنری مانند کالیگرافی به قدری رشد کرده و در شکل‌های مدرن در اختیار هنرمندان است که همه نظرها را به خود جلب کرده است؛ در حالی که انجمن خوشنویسی آنقدر خودش را آمیخته به هنر سنتی کرده و دریچه ها را به روی نگاه مدرن بسته است که حتی اگر کسی در این میان کار خلاقانه‌ای انجام دهد مورد تمسخر قرار می‌گیرد.

دریچه های پیشرفت بسته است

وی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: به نظرم در این شرایط است که ضرورت وجود دانشکده هنری خط و خوشنویسی و رشته های مرتبط با آن به شدت خودنمایی می‌کند. فضای آکادمیک جایی نیست که بتوان کسی را فریب داد، چرا که باید از یک مبانی  و اصول استانداردی عبور کرد و به یک نگاه جامع و مطلوب رسید. ما باید تعارفات معمول را کنار بگذاریم و اصطلاحا این قدر به یکدیگر نان قرض ندهیم تا بتوانیم به دور از روابط و مسائل این چنینی هنر را به تعالی برسانیم.

شیرچی خاطرنشان کرد: متأسفانه در و دیوار خانه های مردم را زنگار گرفته است. ما هنرهای متنوع و متفاوتی داریم که از پارچه و فرش گرفته تا تابلوهای نقاشی و خوشنویسی وجود دارند. اما فقط با یکنواختی در خانه ها مواجه ایم. هنر در دنیا به جای بهتری رفته است. شما به هنر معماری نگاه کنید. معماری مدرن در دنیا و معماری معاصر خودمان را ببینید. معماری معاصر خیلی زود پیشرفت کرد و با در نظر داشتن تغییرات در معماری برون مرزی و فراگیری تکنیک‌ها به خوبی می توان متوجه تغییرات در معماری معاصر خودمان هم شد. هنرهایی مانند کالیگرافی هم همین گونه است. هنرمند کار نو و جدیدی می کند و از کف تا سقف یک فضا را با هنر خود شکل می دهد و فضا را می شکند و طرحی نو می‌آفریند. بنابراین باید فضا را برای این نگاه‌های جدید باز کنیم.

وی ادامه داد: اما متأسفانه دریچه های رو به پیشرفت و نو شدن گاهی بسته است. ضمن این که برخی مواقع مدیرانی با نگاه سنتی در مناصبی هستند که قدرت تصمیم گیری دارند و در بخش مدیریتی کسانی هستند که هنر را نمی‌شناسند و اگر چیزی هم می‌دانند متعلق به زمان پدربزرگ‌هایشان است. این‌ها کسانی هستند که برخی رویه‌ها را شکل می‌دهند و مسیرها را مشخص می‌کنند.

شیرچی افزود: البته رییس موزه هنرهای معاصر، مدیرکل هنرهای تجسمی و معاونت هنری، اینها کسانی هستند که هنر را می شناسند اما برخی هم هستند که نگاه و گرایششان به هنر سنتی است و به روز نشده است.

این هنرمند خوشنویس در پایان گفته های خود اظهار کرد: من در آخرین نمایشگاه ام که 4 آپریل 2018 در شارجه برگزار شد آثاری از هنرمندان سودان، مصر، ترکیه، اروپا و امریکا و ... دیدم که بسیار متفاوت و خلاقانه بودند و کالیگرافی هایی با نگاه های جدید وجود داشت که مخاطب از دیدن آنها حظ بصر می برد و این حروف به قدری زیبا بودند که چشم بیننده را نوازش می کرد. بنابراین نباید رویکردهای جدید را نادیده بگیریم و چه بهتر که این رویکردهای جدید از مسیر فضای آکادمیک بگذرد.

انتهای پیام/