به گزارش روابط عمومی حفاظت محیط زیست خراسان رضوی، تورج همتی، مدیرکل حفاظت از محیط زیست خراسان رضوی در پاسخ به اخبار منتشرشده از سوی برخی رسانه‌ها مبنی‌بر کشف چند تخته پوست ببر در باغ وحش مشهد و ارتباط‌ دهی آن با موضوعی که پیش از این درخصوص تلف‌شدن هشت قلاده ببر در باغ وحش وکیل‌آباد مطرح شده بود، گفت: بر اساس مستندات موجود از سوی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی و نظارتی که بر فعالیت باغ وحش وکیل‌آباد مشهد انجام می‌شود، در سال 97، یک قلاده توله ببر آن هم به دلیل عفونت زخم تلف شده است، اما چنانچه این آمار با تلفات سال گذشته تجمیع شود به هشت قلاده می‌رسد. ولی نکته قابل اعتنا که از دید رسانه‌ها پنهان مانده است، بازه زمانی این تلفات و علت تلف‌شدن ببرهاست که به آن پرداخته می‌شود.

مدیرکل محیط‌زیست خراسان رضوی گفت: تصمیمات کمیته فنی ساماندهی و نظارت بر باغ‌های وحش (ملی) و کارگروه ماده 8 (استانی) در 22 تیرماه 97 به مدیریت باغ وحش مشهد ابلاغ گردیده  که در آن، صدور پروانه ایجاد باغ وحش وکیل‌آباد به رعایت تمامی ضوابط و مقررات زیست محیطی و بهداشتی منوط شده است و در این میان ارائه تعهدنامه مبنی‌بر تعدیل تعداد گونه‌های جانوری و اختصاص حداقل 20 درصد فضاهای واحد به فضای سبز و اتمام اصلاحات جایگاه‌ها با توجه به زیستگاه طبیعی حیوان الزامی شمرده شده است.

همتی افزود: همچنین دستورالعمل ایجاد و مدیریت مراکز نگهداری حیات وحش و نمایش جانور مربوطه در زیستگاه مشابه هم در کنار اخذ پروانه بهداشتی از اداره‌کل دامپزشکی استان و ارائه گزارش و خوداظهاری ماهانه مرکز از آمار (ورود، خروج، تولد و تلفات و امراض و...) وضعیت نگهداری، تغذیه‌ای، بهداشتی طی مکاتبه یاد شده مورد تاکید قرار گرفته و در تمامی مکاتبات انجام‌شده باغ وحش وکیل‌آباد مشهد مکلف به کسب مجوز از  اداره‌کل محیط زیست مشهد برای ورود و خروج احتمالی گونه‌ها و ساماندهی کارگاه تاکسیدرمی شده است.

وی گفت: بر این اساس صدور مجوز ادامه فعالیت باغ وحش مذکور، طبق مصوبات پنجاه و ششمین کمیته فنی ساماندهی و نظارت بر باغ‌های وحش، منوط به اجرای تمامی الزامات و استانداردسازی فضای نگهداری ظرف مدت یک‌سال گردیده است و دراین راستا، به مدیریت باغ وحش مهلت داده شده که نواقص مورد نظر سازمان حفاظت محیط زیست را مرتفع و نتیجه اقدامات خود را پس از گزارش به این اداره‌کل، به کارگروه ذی‌ربط منعکس نماید.

مدیر حفاظت محیط زیست خراسان رضوی یادآوری کرد: در سال 96 حسب گزارش نماینده سازمان نظام دامپزشکی مستقر در باغ وحش به عنوان مرجع رسمی، علت تلف شدن هفت قلاده ببر کهولت سن و درگیری عنوان شده است.

همتی گفت: شاید عبارت "کهولت سن" برای تعدادی ببر بالغ برای عموم مفهوم نباشد، اما اصل ماجرا آن است که در زیستگاه طبیعی در زمان جفتگیری ببرها مشابه سایر گربه‌سانان، نزاع بر سر گونه ماده، منجر به درگیری بین رقبای نر و ترک قلمرو از سوی ببر مسن‌تر می‌شود.

وی افزود: دراین میان ببر نری، پیروز میدان است که قوی‌تر باشد و اصولاً این موضوع در ببرهای جوان‌تر بیشتر مشهود است؛ بنابراین ببر مسن‌تر به دلیل محدوده‌ای که درباغ وحش به آن اختصاص یافته و به قولی در اسارت است، امکان ترک قلمرو را ندارد و این موضوع امکان درگیری ببرهای نر را چند برابر می‌نماید، لذا تنازع تا از بین رفتن یکی از آنان ادامه می‌یابد.

مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی گفت: این موضوعی است که در گزارشاتی که علت تلفات را بیان می‌دارد، از آن به عنوان "مرگ در اثر کهولت سن" یاد می‌شود؛ بنابراین طبیعی است که ببر تلف‌شده تنها کمی از ببر پیروز، مسن‌تر بوده باشد.

همتی افزود: باتوجه به مراتب ذکر شده، علت مرگ ببرها طبیعی و ناشی از درگیری درون قفسی است که منجر به ضرب و جرح شده و چون آنتی‌بیوتیک‌تراپی‌های تجویزی پاسخ‌گو نبوده‌اند، بدین ترتیب این تعداد ببر در فصل جفت‌گیری تلف شده‌اند.

وی گفت: موضوع دوم درخصوص مفهوم عبارت "ببر بالغ" است. واژه‌ای که در فرهنگ عمومی از آن به جوان‌بودن یاد شده است، درحالی‌که در دنیای وحوش عبارت بالغ به معنای جوان‌بودن نیست و به عبارتی ببرها از زمانی که از تولگی درآمده و به سن بلوغ می‌رسند، تا زمان مرگ واژه بالغ‌بودن را با خود یدک می‌کشند؛ بنابراین ادعای جوان‌بودن ببرهای تلف‌شده موجه نیست.

 مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی افزود: ضمن اینکه حسب آماری که ماهانه از باغ وحش دریافت می‌شود، تلف‌شدن توله ببر دیگری به جز یک قلاده که در سال 97 و در آغازین روزهای تولد تلف شده، مطرح نبوده و علت تلف‌شدن این توله ببر نیز با توجه به اینکه این اتفاق در طبیعت هم درحال وقوع است، موضوع عجیبی نیست. ضمن  اینکه ماندگاری توله‌ها در اسارت با زیستگاه طبیعی آن‌ها قابل مقایسه نیست، چون تنش‌های ایجادشده در فضاهای محدود نگهداری حتی در زادآوری آن‌ها نیز تأثیرگذار است.

همتی افزود: از دیگر سو، موضوع هفت تخته پوستی که برخی اصحاب رسانه به آن آب و رنگ پوست‌های مکشوفه داده‌اند، اصولاً مکشوفه به‌شمار نمی‌آیند، چرا که این اداره‌کل و سازمان حفاظت محیط زیست پیش از این نیز در جریان آمار تلفات بوده و طبق روال اجزاء وحوش تلف شده و خصوصاً پوست گونه‌های ارزشمند در باغ وحش به منظور دباغی و تاکسیدرمی، نگهداری می‌شود تا در موراد آموزشی به کارگرفته شوند.

شایان ذکر است؛ درسال 93 یازده قلاده ببر در باغ وحش وکیل آباد مشهد نگهداری می‌شد که این آمار درسال 97 به پانزده قلاده رسید. این درحالی‌ست که 19 مورد زادآوری ببرها را داشته‌ایم و در مقابل 13 قلاده نیز تلف شده‌اند که هفت قلاده در سال 96، یک قلاده در سال 97 و 5 قلاده در بازه زمانی 93 تا 96 از بین رفته‌اند. همچنین با مجوز و نظارت سازمان حفاظت محیط زیست، دو قلاده ببر نیز به مراکز نگهداری مربوطه انتقال یافته و با احتساب این آمار، در حال حاضر 15 قلاده ببر بالغ در باغ وحش وکیل‌آباد وجود دارند که سه قلاده آن‌ها توله است.