به گزارش قدس آنلاین، رئیس ادارۀ مخطوطات این سازمان با این توضیح که مرثیه، به معنای عام، شعر و سخنی است که در مدح مُتوفّی خوانده می‌شود و به طور خاص، گونه‌ای گسترده در ادبیات فارسی، عربی و اردو، برای بیان مناقب و فضایل امامان شیعه به‌ویژه امام حسین(ع) و روز عاشوراست، اعلام کرد: بیش از ۳۷۰ نسخۀ نفیس خطی و چاپ سنگی با موضوع مرثیه‌های عاشورایی به زبان‌های فارسی، عربی، ترکی و اردو در گنجینۀ کتب خطی کتابخانۀ مرکزی آستان‌قدس‌ نگهداری می‌شود.
حجت‌الاسلام محمدحسن نوری‌نیا ابتدا از مجموعۀ بسیار ارزشمندی از مراثی عاشورایی که به تازگی وقف کتابخانه شده است، یاد کرد ودر ادامه، به نسخۀ ارزشمندی از کتاب «طوفان البکاء» اثر محمدابراهیم بن محمدباقر جوهری اشاره کرد که در قرن سیزدهم به زبان فارسی تألیف و همان زمان در سال ۱۲۵۰ ه. ق به قلم عباسقلی به خط نستعلیق بر کاغذ نخودی کتابت شده است. وی افزود: این نسخه، دارای کتیبه، سرلوح، کمند و جدول است؛ جداول اوراق آن، به سرخی و لاجورد، کمندها به سرخی، کتیبه و سرلوح الوان و منقّش بوده و دارای جلد تیماج ضربی است که بیرون آن، به ترنج و دو سرترنج و چهار لچکی و حواشی زنجیره‌ای ضربی مزیّن شده است؛ این نسخه، وقفی حاج آقا نیّری در تیرماه ۸۲ است.
وی به نسخۀ ارزشمندی از «المنتخب فی جمع المراثی و الخطب» یا «المجالس الطریحیه» با موضوع مرثیه‌سرایی عربی و واقعۀ کربلا اشاره کرد و گفت: این نسخه در قرن ۱۲، به خط نسخ جلی بر کاغذ نخودی کتابت شده، عناوین آن به شنگرف بوده، جداول به شنگرف و جلد میشن عنابی دارد.
نوری‌نیا به نسخۀ نفیس دیگری با نام «جنگ مرثیه» به زبان ترکی و فارسی اشاره و تصریح کرد: این اثر، مشتمل است بر مجموعه مراثی از حسین نوحه‌خان و فرزندش حسن نوحه‌خان در رثای آل اطهار(ع)، که نسخۀ آستان‌قدس، در قرن سیزدهم به خط نستعلیق شکسته بر کاغذ نخودی فستقی کتابت شده و وقفی «جعفر سیاح مرکبی» در خردادماه ۱۳۸۷ است.
وی با بیان اینکه نسخه‌های متعددی از مرثیه، به زبان اردو موجود است، از نسخۀ نفیسی با نام «مرثیۀ کربلا» به کتابت قرن سیزدهم یاد کرد و گفت: این نسخه به خط نستعلیق، بر کاغذ نخودی کتابت شده، دارای تذهیب و تشعیر و جدول بوده و عناوین آن، به لاجورد است؛ دو برگ اول و آخر آن، تشعیرسازی و سایر اوراق، مجدول به طلا، لاجورد و سیاهی، اوراق اول و آخر مضرس دندان‌موشی، پشت صفحۀ اول، کتیبۀ زرّین به شکل نهنگ و یک گلبرگ در کنار آن، به زر بوده و جداول بقیه اوراق، به زر و سیاهی و لاجورد و... است و با مقوا با رویۀ پارچه‌ای مشکی، جلد شده است.
رئیس ادارۀ مخطوطات به چند نسخۀ دیگر به زبان اردو اشاره و اضافه کرد: اثری با عنوان «مراثی» شامل رباعیاتی در رثای سالار شهیدان، در وقایع خونبار کربلا و جریان‌های غم‌انگیز صحرای نینوا، توسط محمدحسن وفات در قرن چهاردهم تألیف و کتابت شده است و نسخه‌ای دیگر، به قلم محمدرضا وفات در سال ۱۲۹۳ ه. ق به خط نستعلیق تحریری به صورت چلیپا کتابت شده است. نسخه‌ای به کتابت ۱۳۰۴ ه. ق به خط نستعلیق چلیپایی مورّب و نسخه‌ای به کتاب ۱۳۱۶ ه. ق به خط نستعلیق چلیپایی مرکّب و جلد تیماج فرنگی موجود است.
نوری‌نیا از اثری با نام «مختصر المراثی» یاد کرد که در سال ۱۳۰۴ ه. ق بر کاغذ فرنگی نخودی به خط نستعلیق کتابت شده است. وی در این باره ادامه داد: این کتاب، مثنوی در رثای حضرت سیدالشهداء(ع) است و نسخۀ موجود، با جلد تیماج سرخ، دارای ترنج و سرترنج ضربی است. وقفی حاج شمس‌الدین پرویزی در خرداد ۱۳۴۵ است.
وی در پایان، از آثاری همچون «مقتل»، «تذکره‌الچاکریه فی المصیبت الحسینیه»، «داستان غم»، «اسرارالشهاده»، «اکلیل‌المصائب»، «امتحان القلوب»، دوازده بند محتشم کاشانی، دیوان وفایی، دیوان بیدل دهلوی، و... یاد کرد که نسخه‌های ارزشمندی از آنها در گنجینه نگهداری می‌شود.

پایان پیام/