به گزارش گروه سیاسی قدس‌آنلاین، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنانی که نشان دهنده طفره رفتن این نهاد در قبال تعهدات خود در برابر ایران است، در پاسخ به سؤال خبرنگار روزنامه وال‌استریت‌ژورنال که درباره اقدامات انجام گرفته از سوی کشورهای اروپایی در راستای راه‌اندازی کانال ویژه تسهیل مبادلات مالی با ایران(SPV) پرسید، با ادعای اینکه تلاش‌ها برای راه‌اندازی این مکانیسم در جریان هستند، گفت که نمی‌تواند تاریخ دقیقی برای اجرایی شدن آن مشخص کند.
این اظهارات ابهام برانگیز فدریکا موگرینی درباره اجرایی شدن مکانیسم ویژه مالی اروپا که قرار است پس از خروج آمریکا از برجام به تسهیل مبادلات مالی با ایران کمک کند در حالی است که پیش از این بسیاری از مسئولان و همچنین تحلیلگران درباره تعلل بیش از اندازه اروپا در این زمینه و زمانبر شدن اجرای آن هشدارهایی داده بودند.
در همین حال، عدم جدیت، قاطعیت و فشار وزارت خارجه کشورمان بر این اتحادیه در راستای اجرایی شدن سریع‌تر این مکانیسم در حالی است که اصولاً پس از خروج ایالات متحده از برجام، تهران باید از طرف اروپایی درخواست اجرایی شدن تعهدات را داشته و علاوه بر این تعدیل‌های منطقی در زمینه تعهدات برجامی را متناسب با رفتار آمریکا دنبال کند؛ زیرا مزایای برجام برای ایران بیشتر از ناحیه برداشته شدن تحریم‌های آمریکا متصور بود و با خروج این کشور از آن منافع تهران حتی از روی کاغذ هم برداشته شده است. بنابراین ایران در همان اوایل کار باید به اروپا برای اجرایی شدن تعهدات آن‌ها هشدار می‌داد، اما چون ایران این کار را نکرد مسئله اجرایی شدن «SPV» دچار مرور زمان شده و اکنون ضروری است ایران با تغییر پارامترها دست به اقدام عملی زده و معادله بازی را عوض کند.
در این شرایط یکی از پارامترهایی که ایران می‌تواند روی آن حساب کند تعدیل معنادار در تعهدات برجامی خود است. به این منظور تهران باید مقاطع زمانبندی شده مشخصی را ارائه و به طرف‌های اروپایی اعلام کند در صورت عدم اجرایی شدن مکانسیم ویژه مالی تعهدات برجامی خود را به طور موردی کاهش خواهد داد. البته این تعدیل باید بنیادین و اساسی باشد تا معنا داشته و اروپا احساس هزینه دادن کند.
به طور نمونه یکی از تعهدات برداشت سقف ذخایر اورانیوم ذخیره شده است. اقدام دیگر می‌تواند بالا بردن تعداد سانتریفیوژها یا ذخایر آب سنگین باشد. البته باید توجه داشت در صورتی که با وجود این تهدیدات اروپا اقدامی عملی در جهت اجرایی شدن «SPV» نکرد، ایران باید بر اساس جدول زمانبندی به تعدیل تعهدات خود روی بیاورد تا با عملی شدن تهدیدات نگاه اروپا به ما عوض شود و گرنه با این شرایط و عدم قاطعیت وزارت خارجه، اروپا در آینده نزدیک اقدام به اجرایی شدن تعهدات خود نخواهد کرد. کما آنکه اخیراً صحبت هایی در مورد تفاهم پشت پرده اروپا و آمریکا در زمینه انتقال برخی اقلام مانند دارو و مواد غذایی از طریق مبادله با برخی بانک‌های اروپایی و مبادله دیگر اقلام تحریمی زیر نظر و در قالب مکانیسم ویژه مالی اروپا به گوش می‌رسد. چنین معامله‌ای به معنای مخدوش کردن «SPV» بوده و کشورمان نباید به هیچ عنوان آن را بپذیرد؛ زیرا ایران از ابتدا خواهان انجام تمام معاملات با طرف غربی ذیل مکانیسم ویژه مالی شده است.
این صحبت‌های پشت پرده به معنای آن است که کشورهای غربی می‌خواهند با سوار شدن بر مسئله امنیت غذایی مبادلات دیگر با ایران را زیر نظر داشته باشند. این درخواست پشت پرده واشنگتن از اروپا به چند دلیل می‌تواند صورت گرفته باشد؛ نخست اینکه با این عمل آمریکا هر وقت که اراده کند می‌تواند جلوی واردات مواد غذایی به ایران را بگیرد. دلیل دیگر آن است که در راستای حکم صادر شده از سوی دیوان بین المللی آمریکا باید واردات موادغذایی و دارو به ایران را آزاد بگذارد؛ اکنون با این اقدام، آمریکا بعداً می‌تواند مدعی شود که این مورد را انجام داده است.
اما در این شرایط نکته مهم اظهارات علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در دیدار با وزیر خارجه انگلیس و هشدار وی به طرف اروپایی در مورد امکان اتخاذ سیاستی از سوی ایران برای بازگشت به شرایط پیش از توافق برجام بود.
اصولاً برای طرف‌های غربی هشدارهای لفظی کفایت نمی‌کند و قطعاً باید اقدامات عملی و بر روی زمین انجام گیرد تا تصورات و معادلات تغییر کند. اگرچه این موضعگیری هم یک حرکت به سوی وضع مطلوب است، اما کافی نیست. با توجه به نزدیک بودن انتخابات پارلمانی در اروپا و احتمال تغییر مسئول سیاست خارجی اتحادیه و بر همین اساس احتمال تغییر رویکرد این نهاد نسبت به ایران باید مقامات کشورمان با اتخاذ رویکردی قاطع اروپا را وادار به اجرای تعهدات کنند؛ زیرا هر چه از زمان خروج آمریکا از برجام می‌گذرد قدرت چانه زنی ما کمتر و طرف اروپایی جسورتر می‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما