به گزارش گروه اقتصادی قدس آنلاین، در راستای تأکید مقام معظم رهبری بر توسعه ریلی و تأکید اسناد بالادستی بر رشد ریلی کشور، ضرورت دارد، توسعه روزافزون حمل و نقل ریلی در دستور کار دولت باشد.
عدم توسعه حمل و نقل ریلی، نبود ناوگان و خطوط کافی، عدم اتصال مراکز تولید و بار به ریل، همچنین غیرواقعی بودن نرخ سوخت و توجیه‌پذیرتر بودن حمل و نقل جاده‌ای نسبت به ریلی برای صاحبان کالا، همه دست به دست هم داده است تا سیستم حمل و نقل کامیونی را برای صاحبان کالا دارای مزیت کند و ریل در این رقابت عقب بماند.
به هر حال دستیابی به حمل و نقلی ایمن، ارزان، سریع و مطمئن نیازمند توجه خاص و ویژه به حوزه ریلی کشور است، کما اینکه مقام معظم رهبری در سیاست‌های کلی برنامه ششم در فصل حمل‌ونقل به این موضوع در دو بند ۲۴ و۲۵ تاکید کرده‌اند که در بند ۲۴ اولویت حمل‌ونقل ریلی درحوزه حمل‌ونقل و ایجاد مزیت رقابتی و در بند ۲۵ اولویت حمل‌ونقل ریلی بار و اتصال ریل به مراکز تجاری، صنعتی و تولید بار و مسافر و تکمیل کریدور شمال-جنوب و اتصال ریل به کشورهای همسایه مورد تأکید قرار گرفته‌اند.
در این راستا تلاش شد، گزارش‌های زیادی در راستای رشد و اعتلای صنعت ریلی کشور و توجه هر چه بیشتر مسئولان امر این حوزه منتشر شود.
اما روز گذشته سازمان برنامه و بودجه در واکنش به یکی از اخبار در این حوزه با عنوان «کاهش بودجه ریلی و کمبود اعتبارات/ پیشنهاد برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام» توضیحاتی ارائه کرده است.
در ابتدای توضیحات سازمان برنامه و بودجه آمده است: تأمین اعتبار طرح‌های زیربنایی توسعه ریلی در کشور در قالب پیش‌بینی اعتبار برای ۵۱ طرح در پیوست شماره یک قانون بودجه اجرا می‌شود، (۱۹ طرح مربوط به شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و ۳۲ طرح مربوط به شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور)؛ در این راستا اعتبار ابلاغی طرح‌های مزبور که در سال ۱۳۹۷ برابر ۱۷۲۱۲ میلیارد ریال بوده است، به ۲۴۴۴۵ میلیارد ریال در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور افزایش یافته است.
در ادامه توضیحات سازمان برنامه و بودجه آمده است: نحوه توزیع اعتبارات مزبور میان ۵۱ طرح مربوط به برنامه حمل و نقل ریلی، با هماهنگی دستگاه اجرایی ذی‌ربط و با در نظر گرفتن ملاحظاتی نظیر وضعیت پیشرفت فیزیکی و اجرایی طرح‌ها، قابلیت جذب و هزینه‌کرد در طرح و توان پیمانکاری مربوط، تأثیر ناشی از اجرای طرح بر افزایش جذب بار به راه‌آهن، افزایش حجم ترانزیت، کاهش تلفات و سوانح حمل و نقلی و نیز نگاه به ملاحظات و جهت‌گیری‌های آمایشی انجام می‌شود.
البته طرح‌های ریلی اقتصاد مقاومتی نظیر راه‌آهن کرمانشاه، همدان و ارومیه به بهره‌برداری رسیده‌اند و راه‌آهن رشت و راه‌آهن میانه ـ تبریز نیز در مراحل پایانی اجرایی است.
در بخش دیگری از این توضیحات، سازمان برنامه و بودجه آورده است: بنابراین مشاهده می‌شود که تلاش شده است، ضمن پرهیز از نگاه محلی و منطقه‌ای به پروژه‌ها و با رویکرد استفاده بهینه از منابع محدود اعتباری کشور، به نحوی عمل شود، تا ضمن تسریع در بهره‌برداری از طرح‌ها، توسعه بخش ریلی به صورت سیستمی و شبکه‌ای انجام شود تا عواید مالی و اقتصادی بیشتری عاید کشور شده و بتوان با استفاده از منافع حاصل از بهره‌برداری از طرح‌ها، به اجرای سایر طرح‌ها نیز در سنوات آتی مساعدت کرد.
افزایش حدود ۷۲۳ میلیارد تومانی اعتبار ۵۱ طرح ریلی در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ در حالی از سوی سازمان برنامه و بودجه عنوان می‌شود که این میزان افزایش اعتبار، برای ساخت حدود ۵۵ کیلومتر خط ریلی با احتساب هزینه ۱۰ تا ۱۵ میلیارد تومانی ساخت هر کیلومتر خط‌آهن (بسته به منطقه جغرافیایی) است.
به هر حال حمل و نقل ریلی به عنوان حمل و نقل ایمن و پاک باید طبق اهداف سند چشم‌انداز و برنامه ششم، به سهم خود در جابه‌جایی بار و مسافر (۳۰ درصد بار کشور و ۲۰ درصد مسافر کشور) برسد.
تحقق این هدف نیازمند توجه ویژه و خاص به این مدل حمل و نقلی است.
همان‌گونه که گفته شد طبق لایحه بودجه ۹۸، تعداد ۳۷ پروژه ریلی در دست ساخت وجود دارد که برای تکمیل آن‌ها نیاز به بیش از ۸۳ هزار میلیارد تومان اعتبار است، از طرف دیگر بودجه شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور که وظیفه ساخت جاده، بزرگراه، آزادراه، بندر، فرودگاه و خطوط ریلی دارد، در سال ۹۸ حدود ۴ هزار میلیارد تومان برآورد شده است که رقمی محدود است.
به عبارت دیگر درصورتی که شرکت ساخت همه منابع خود را فقط صرف ساخت و توسعه شبکه ریلی کشور کند، بیش از ۲۰ سال زمان نیاز است تا پروژه‌های ریلی در دست ساخت کنونی تکمیل شوند؛ با این توضیحات واضح است که محدودیت منابع مالی، اصلی‌ترین دلیل برای طولانی شدن و افزایش هزینه‌های اجرای پروژه‌های ریلی است.
از سوی دیگر بر اساس جزئیات لایحه بودجه ۹۸ دولت برای راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران ۱۳ هزار و ۹۸۹ میلیارد و ۵۱۶ میلیون ریال پیشنهاد داده است؛ در بودجه امسال اعتبارات عمرانی شرکت راه‌آهن یک‌هزار و ۵۸۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان بود و این کاهش اعتبار نشان از کاهش پروژه‌های راه‌آهن در سال آینده دارد و بدین ترتیب پروژه‌های اولویت‌دار روی زمین می‌ماند.
بنابراین گزارش در حال حاضر حدود ۹۰ درصد بار کشور توسط سیستم حمل و نقل جاده‌ای جابه‌جا می‌شود و اگر طبق اهداف برنامه به سمت کاهش سوانح رانندگی حرکت کرده‌ایم یکی از الزامات تحقق این هدف، انتقال بار از سمت جاده به سمت ریل خصوصاً در مسیرهای موازی و ریل‌پسند است.
در برنامه ششم چند بند بسیار ارزشمند در توسعه حمل‌ونقل ریلی در نظر گرفته‌شده است، با عنایت به اینکه حمل‌ونقل ریلی به ازای هر تن کیلومتر بار در مقایسه با حمل‌ونقل جاده‌ای حداقل یک‌هفتم سوخت مصرف می‌کند، در هر تن کیلومتر بار حداقل ۳۵ سی سی صرفه جویی سوخت و در حوزه مسافر نیز به ازای هر نفر کیلومتر ۲۰ سی‌سی صرفه‌جویی سوخت حاصل می‌شود.
طبق مصوبه مجلس در پایان برنامه ششم توسعه، راه‌آهن باید به ۳۰ درصد از کل حمل بار برسد، یعنی باید حمل ۴۰ میلیون تن بار به ۱۹۵ میلیون تن افزایش یابد، همچنین در حمل مسافر نیز باید از ۲۰ میلیون نفر به ۱۰۰ میلیون مسافر ارتقا یابیم.
همین موارد کافی است تا بتوان استناد کرد که حمل و نقل ریلی نیازمند توجه ویژه و خاص است.
منبع: فارس
انتهای پیام/
نظر شما