قربانعلی عباس‌زاده با بیان این موضوع می‌گوید: در سکونتگاه‌های حریم شهر با رشد جمعیت چشم‌گیری مواجه هستیم؛ بنابراین نرخ رشد جمعیت در این سکونتگاه‌ها در طی پنج سال گذشته بیش از پنج برابر رشد جمعیت در شهر بوده است.
وی با تأکید بر اینکه همواره در ۵۰ سال گذشته از حیث سکونت و کار در مناطق پیرامونی شهر درخواست بالا بوده است، ادامه می‌دهد: ۷۰۰۰ واحد صنعتی در حریم شهر در حال فعالیت هستند که از این تعداد حدود ۲۵۰۰ واحد به صورت غیرمجاز مشغول فعالیت هستند.
عباس‌زاده با اشاره به اینکه حدود ۳۰ هزار باغ ویلا فاقد مجوز در حریم شهر رشد کرده‌اند، ابراز می‌دارد: ۵۰۰۰ واحد خدماتی فاقد مجوز نیز در حریم شهر فعالیت خود را کلید زده‌اند.
وی با بیان اینکه، اگر شرایط حریم شهر کنترل نشود در آینده نزدیک با فاجعه رو به‌رو خواهیم بود، می‌گوید: حریم شهر امروزه نه تنها عاملی برای توسعه نیست، بلکه خود از لحاظ آلودگی، عملکردها و ناهنجاری‌ها، آسیب‌های اجتماعی و... تبدیل به چالش شده است.
عباس‌زاده می‌افزاید: با توجه به مسائل و مشکلات حریم شهری و قطع آب سد دوستی در چند سال آینده یکی از بحران‌ها، بحران آب خواهد بود که مشهد باید با آن دست و پنجه نرم کند.
وی با اشاره به اینکه، با توجه به عدم برنامه‌ریزی درست درخصوص روستاهای حریم، قادر نیستیم زیرساخت سکونتگاه‌ها را تأمین کنیم، ابراز می‌دارد: در خصوص مسئله حریم با ناکارآمدی و ناهماهنگی دستگاه‌های ذیربط مواجه هستیم و باید کنش‌گران منطقه‌ای را بشناسیم و از آنان در جهت بهبود شرایط حریم شهر استفاده کنیم.
روی دیگر سکه
آنچه که بیان شد بی تردید مسئله جدی مدیریتی در تمامی حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، شهری و حتی انتظامی و امنیتی است، اما با تحلیلی دقیق‌تر باید ببینیم در همین مدت چند دهه چه اقدام‌های بازدارنده‌ای برای جلوگیری یا حداقل کاهش سرعت روند مهاجرت‌ها و شکل‌گیری سکونتگاه‌های غیررسمی در اطراف شهر مشهد صورت گرفته است.
نکته قابل تأمل دیگر این است که هنوز در بحث طرح جامع شهر مشهد دچار مشکل هستیم و در داخل شهر مشهد با چالش شکل‌گیری لکه‌های سکونتگاه‌های ناایمن روبه‌رو هستیم و وقتی قادر به کنترل محدوده‌های واقع در بافت شهری نیستیم، چگونه می‌توانیم کنترل یا اعمال مدیریت در بخش‌هایی از شهر را داشته باشیم که تا مدتی قبل به عنوان روستا شناخته می‌شدند.
نبود جذابیت برای نسل جدید
یکی دیگر از نکات قابل توجه ذکر شده در گفته‌های این مدیر؛ فعالیت واحدهای خدماتی و تولیدی بدون مجوز در این مناطق است که وقتی صحبت از وجود چند هزار واحد بدون مجوز می‌شود، این پرسش پیش می‌آید که چرا وقتی آمار این مراکز وجود دارد برخوردی با آن‌ها صورت نمی‌گیرد و اگر برخوردی بوده بررسی‌های نظارتی بعدی چرا صورت نگرفته که علت عدم بازدارندگی برخوردها را مشخص نمایند تا با اصلاح شیوه‌های کنترلی، روش‌های بازدارنده تری را در دستور کار قرار دهند.
با این اوصاف به نظر می‌رسد این موضوع نه در حوزه وظایف یک یا چند دستگاه است و نه می‌توان انتظار داشت چند دستگاه قادر به مدیریت به آن باشند، چراکه همان گونه که همگان می‌دانند مهاجرت از روستاها دلایل مختلفی دارد که بخشی به موضوع نبود آب مربوط است و بخشی به مسائل خدمات اجتماعی ارتباط دارد که مهم‌تر از همه اینکه جذابیتی برای ماندگاری نسل جدید در روستاها وجود ندارد که خود شامل زیرشاخه‌های متفاوتی است که هر کدام تحلیلی طولانی دارد.
غافلگیری مسئولان
اما با توجه به تمام اتفاقات رخ داده در این بخش، می‌توان گفت سرعت انفجار جمعیت در کلانشهری چون مشهد موجب شده تا مدیران بخش‌های مختلف قبل از ایجاد بسترهای لازم و تأمین زیرساخت‌ها در برابر عمل انجام شده قرار بگیرند و به دلیل شکل‌گیری بافت‌های غیراصولی امکان اصلاح را نداشته باشند.
این درحالی است که هم اکنون نیز چند روستا با جمعیت چند هزار نفری در حاشیه شهر مشهد وجود دارد که دیگر نه به لحاظ تعداد جمعیت و نه به لحاظ ساخت و سازهای صورت گرفته شباهتی به روستا ندارند و در نتیجه ساکنان آنجا خواهان خدمت‌گیری متناسب با شرایط خود هستند که در چند سال اخیر موضوع الحاق آن‌ها به شهر مطرح شده است.
برنامه‌ریزی برای آینده
خلاصه اینکه به نظر می‌رسد اگر در سال‌های گذشته به هر دلیلی سیاست‌های کنترلی و بازدارندگی موفقیت لازم را نداشته است باید متولیان این موضوع از هم اکنون سیاستی را در پیش بگیرند تا در یک دهه دیگر با آمارهای چند برابر شده در تمام بخش‌های ذکر شده، نباشیم و مدیران وقت در آینده مدیران فعلی را به کم کاری یا سوء مدیریت متهم نکنند و مهم‌تر از همه اینکه افزایش بی ضابطه و خارج از کنترل جمعیت تمام پیش‌بینی‌ها و برنامه‌ریزی‌ها برای پشتیبانی جمعیت شهر در بخش‌های مختلف را با مشکل مواجه خواهد کرد که شاید مهم‌ترین آن‌ها مسئله تأمین آب باشد که از هم اکنون به جدی‌ترین مشکل اکثر کلانشهرها و به طور خاص شهر مشهد تبدیل شده است.
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام/
نظر شما