قدس آنلاین – سعید کوشافر: خراسان رضوی از دیر باز یکی از مراکز اصلی چاپ ونشر درکشور بود چه دربخش  چاپ ونشر کتاب و چه دربخش چاپ و بسته بندی که یکی از ارکان اصلی و اساسی تولید و صادرات کشوراست . طی سالهای گذشته زیرساختهای خوبی دراین استان و بویژه شهر مشهد شکل گرفته و دستگاههای مجهز چاپ از سوی بخش خصوصی ونیمه خصوصی بکار گرفته شد به گونه ای که چندین شهر چاپ وقطب چاپ ونشرو کارتن سازی و بسته بندی  دراین شهر فعالیت میکردند.

اما ازآنجا که مواد اولیه این صنایع کاغذو مقوا و البته رنگ و زینک و امثال آنها همگی وارداتی بودند ، نوسان قیمت ارز بر عملکرد آنها تاثیر مستقیمی داشت ، درنوسانهای ارزی سالهای قبل حتی برخی از این صنایع که درقالب کارخانجاتی بزرگ مشغول به کار بودند دچار بحرانهای شدیدی شدند و البته برخی همچنان به کارشان وراهشان ادامه میدادند.

اما امسال برای صنعت چاپ خراسان رضوی ایام خوشی رقم نخورد، نوسان قیمت ارز که به افزایش چند برابری قیمت ختم شد از یکسو و نرسیدن مواد اولیه یعنی کاغذ ازسوی دیگر دست اندرکاران این صنعت را درتگنا قرار دادو درمرحله بعد که دولت روی خوشی برای واردات کاغذ با ارز دولتی نشان داد بازهم این مرکز نشینان بودند که به نان ونوایی رسیدندو چیزی عاید شرق نشینان نشد تا روزگار سخت تری را تجربه کنند.

***حال ناخوش صنعت چاپ خراسان رضوی

درهمین راستا رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران خرسان رضوی میگوید: اگر به فکر مواد اولیه صنعت چاپ و بسته‌بندی نباشید، در آینده نزدیک این صنعت تعطیل خواهد شد.علی مغانی  ادامه میدهد: بیش از 2000 کارگری که در استان فعالیت می‌کنند نیز در سایه این اتفاق بیکار خواهند شد.

رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران خرسان رضوی افزود: بعضی از مسئولان کاغذ را با ارز دولتی وارد کردند، تا الان بیش از 6000 تن کاغذ را توزیع کردند.مغانی عنوان کرد: دوستان ما در بخش صنعت و فرهنگ تمام مشکلات بسته‌بندی را در کاغذ ملاحظه می‌کنند.

وی با بیان اینکه سهم کاغذ در مواد اولیه مورد نیاز صنعت چاپ و بسته‌بندی 12 تا 14 درصد بوده، تاکید کرد: همچنین حدود 88 درصد ظرفیت چاپ‌خانه‌ها مقوا و کاغذ گلاسه و غیره است.رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران خرسان رضوی بیان کرد: از روزی که دوستان ما با ارز دولتی کاغذ را وارد و توزیع کردند، کاغذ تحریر از 70 هزار تومان به 410 هزار تومان افزایش پیدا کرد.

مغانی گفت: همچنین مرکب در گذشته هر کیلو 20 هزار تومان بوده که در حال حاضر 85 هزار تومان است.

وی با بیان اینکه در این بازه زمانی کاغذ گلاسه نیز 4000 تومان بوده که امروز به 27 هزار تومان افزایش یافته، تاکید کرد: ما در بخش صنعت چاپ با افزایش چشم‌گیرقیمتها مواجه هستیم.رئیس اتحادیه چاپخانه‌داران خرسان رضوی بیان کرد: با این وجود کدام صنعت است که همچنان به فعالیت خود ادامه دهد؟

مغانی اضافه کرد: به فکر کارگران و کسانی که از این طریق امرار معاش می‌کنند باشید. با این شرایط گرانی که در صنعت چاپ حاکم است؛ ادامه دادن مسیر کار سختی است.

***ارز کاغذ را به صنعت چاپ بدهید

این اظهارات درحالی است که همین مقام صنفی چندی قبل به قدس آنلاین گفته بود که اگر می خواهید برای کاغذ و مقوا ارز بدهید به خود تعاونی صنعت چاپ بدهید وهمینطور ارز ناشران را به تعاونی ناشران بدهید نه اینکه ارز را به شخص بدهید که تا گران شد ببرد در گاوداری ها و انبار های دیگر احتکار کند تا بعد صادر کند.

علی مغانی با اشاره به اینکه در بحث مواد اولیه صنعت چاپ بحث واگذاری کاغذ را به وزارت ارشاد محول شده و  وزارت ارشاد هم کاغذ را با ارز دولتی در اختیار ناشرین قرار می دهد،اظهار داشت: حال سؤال اینجاست در شرایطی کنونی  آیا نشر کتاب مانند گذشته ۱۰۰هزار تایی چاپ می شود یا ۱۰تا ۱۵دانه ای چاپ می شود.

وی  با بیان اینکه به گفته مسئولان تا الان بیش از ۶۰۰۰هزار تن کاغذ با ارز دولتی وارد شده و در اختیار ناشران قرار گرفته است،تصریح کرد: من به جرات می توانم بگویم که حتی یک کتاب هم از این محل چاپ نشده است وتمام حواله های این کاغذ ها در بازار آزاد فروخته شده است.

مغانی با تأکید بر اینکه ۸۰ تا ۱۰۰قلم کالا در صنعت چاپ داریم مثل جوهر ، زینگ ، کاغذ گلاسه ، مقوا و...که همه اینها مواد ضروری صنعت چاپ هستند،ادامه داد: ما هیچ کالایی ندارم که تولید بشود و بسته بندی نیاز نداشته باشد؛ اماوزارت ارشاد و وزارت صنعت و معدن در این زمینه توجه ندارد واین در حالی است که در حال حاضر معضلی به وجود آمده و اخیراً هم وزیر صنایع بخشنامه ای غیر کارشناسی داده که صادرات تمامی اقلام چاپی از جمله کارتن ممنوع است.

رئیس اتحادیه صنعت چاپ خراسان رضوی گفت: من پیشنهاد می کنم و به وزیر ارشاد هم گفته ام همان طور که در مطبوعات تعاونی مطبوعات داریم اگر می خواهیم برای کاغذ ارز اختصاص دهید این ارز را به خود تعاونی مطبوعات بدهید، تا دیگر کاغذ ها سر از انبار های غیر استاندارد در نیاورند واحتکار نشوند.

وی تأکید کرد: اگر می خواهید برای کاغذ و مقوا ارز بدهید به خود تعاونی صنعت چاپ بدهید وهمینطور ارز ناشران را به تعاونی ناشران بدهید نه اینکه ارز را به شخص بدهید که تا گران شد ببرد در گاوداری ها و انبار های دیگر احتکار کند تا بعد صادر کند.

*** معضلی تازه در صنعت چاپ

درهمین راستا رئیس هیئت مدیره تعاونی صنعت چاپ استان خراسان رضوی گفت: کاغذی که 20 تا 30 درصد مصرف چاپخانه‌ها را تامین می‌کند، متاسفانه به ناشرین تعلق می‌گیرد و آنان کاغذ را دریافت و سپس آن را در بازار آزاد به فروش می‌رسانند.

علی اصغر جلیلیان ، در خصوص مشکلات موجود در صنعت چاپ اظهار کرد: مشکل اصلی ما در این زمینه خرید آزاد مواد اولیه است که به سبب جابه‌جا شدن جایگاه تاجر و وارد کننده است.

وی افزود: در حال حاضر هر کسی به راحتی می‌تواند ارز دولتی گرفته و واردات کالا را انجام دهد سپس اجناس وارده را با قیمت آزاد به فروش می‌رسانند. همچنین برای دور زدن دارایی‌ها نیز فاکتور رسمی را به قیمت نرخ دولتی، به صورت رایگان در اختیار واحدهای صنعتی قرار می‌دهند.

رئیس هیات مدیره تعاونی صنعت چاپ استان خراسان رضوی خاطرنشان کرد: اگر تاجر کالای خود را با همان قیمتی که وارد کرده و با سود منطقی در اختیار تعاونی‌های اصناف قرار دهد و کالاهای وی توسط این تعاونی‌ها توزیع گردد، همه چیز روند روتین خود را طی خواهد کرد.

جلیلیان بیان کرد: همچنین در چنین شرایطی تعزیرات نیز می‌تواند بازار را کنترل کند. ولی هم اکنون تعزیرات نمی‌تواند کنترلی داشته باشد در صورتی که بنده مقوای کیلو 4800 تومان را اکنون با مبلغ 12 هزار تومان خریداری می‌کنم. در چنین شرایطی، تعزیرات چگونه می‌تواند کنترلی داشته باشد؟

وی اضافه کرد: در حال حاضر در چاپخانه علاوه نوسازی ماشین آلات، خرید کالا نیز مشکلات را مضاعف کرده است.

رئیس هیات مدیره تعاونی صنعت چاپ استان خراسان رضوی با اشاره به وجود کمبودها در صنعت چاپ تصریح کرد: در حال حاضر کمبود بسیار شدید است و چاپخانه‌های ما به دلیل کمبود جنس فعالیتی ندارند.

جلیلیان عنوان کرد: یکی از دلایل کمبود جنس نیز گرانی آن است و اکنون مشتریان و کارخانجات به جای یک میلیون سفارش 500 هزار سفارش می‌دهند، به همین دلیل بازار افت زیادی کرده است.

***نشر امسال آسیب دید

مدیرعامل انتشارات علمی و فرهنگی گفت: مساله کاغد و چاپ جدی است و حتما باید یکی از اولویت‌های استراتژیک ما باشد تا اگر ممکن است در داخل به خودکفایی برسیم و اگر نه، بتوانیم بخشی را به‌صورت مداوم و با ارز مناسب وارد کنیم.

مسعود کوثری ، پیرامون ارزیابی وضعیت نشر کشور و چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی وضعیت نشر کشور اظهار کرد: وضعیت نشر کشور با چند چالش اصلی مواجه است. چالش اصلی آن در گذشته، چالش توزیع بود؛ به عبارت دیگر کتاب‌ها در تهران و مراکز استان‌ها خوب توزیع می‌شد ولی به شهرهای کوچک‌تر توزیع نمی‌شد و بنابراین ضمن این که کتاب‌های خیلی خوبی منتشر می‌شد، این کتاب‌ها به دست اهلش در شهرها، شهرستان‌ها و روستاها نمی‌رسید. متاسفانه شرکت‌های توزیع هم نتوانستند این مشکل را حل کنند و عمدتا به بدهکاری و عدم پرداخت پول ناشران منجر شد.

وی ادامه داد: علاوه بر این مشکلی که در گذشته وجود داشته، دو مشکل جدید هم به موضوع اضافه شده است‌؛ مساله دوم این که تعداد ناشران بیش از تعداد کتاب‌فروش‌ها شده و طبق یک آمار اولیه، نزدیک 17 یا 18 هزار ناشر در کشور داریم؛ درصورتی که حدود 10 تا 11 هزار کتاب‌فروشی داریم که این عدم تناسب را می‌رساند و شما حتی اگر کتاب خوب هم منتشر کنید، جایی برای عرضه آن نیست.

مشکل سومی که اخیرا به‌وجود آمده، مشکل کاغذ و بحران کاغذ، افزایش دستمزد چاپ، فیلم، زینک و مسائل مرتبط است که این هم هزینه‌ها را خیلی بالا برده است. در مجموع نشر کشور دچار یک وضعیت خاصی است که باید به آن فکر شود.

کوثری در خصوص اقدامات دولت در این زمینه خاطرنشان کرد: دولت تلاش‌هایی در این زمینه کرده ولی این تلاش‌ها به ثمر نرسیده است. به عنوان نمونه یکی از تلاش‌های دولت نمایشگاه بین‌المللی کتاب است که اگرچه باعث می‌شود یک فروش موقتی خوبی برای ناشران داشته باشد؛ اما نمی‌تواند کل مشکلات نشر را حل کند، دوم این که دولت نتوانسته با کمک بخش خصوصی یا سرمایه‌های دولتی تعداد فروشگاه‌ها را در سطح کشور افزایش دهد؛ به هر حال امروز سواد مناطق روستایی افزایش پیدا کرده ولی عدم دسترسی به کتاب همچنان وجود دارد. بنابراین این یکی از معضلاتی است که حل نشده و در سیستم‌های توزیع هم کاری صورت نگرفته است.

مدیرعامل انتشارات علمی و فرهنگی در پاسخ به سوالی در خصوص تاثیر تحریم‌ها بر گردش مالی در حوزه چاپ و نشر عنوان کرد: به نظرم این مساله امسال کمر نشر را شکست؛ چون خیلی از نشرها به سمت 100 یا 200 نسخه رفتند؛ به دلیل این‌که فقط مساله کاغذ نیست که اکثرش وارداتی است، مساله اسید مورد استفاده و جوهر مورد استفاده است که از کشورهای دیگر می‌آید، هم‌چنین جوهر چاپ خدمات چاپ، افزایش دستمزدها و... است؛ بنابراین به نظرم نشر خیلی در سال جاری آسیب دیده و اگر تداوم پیدا کند، خیلی از ناشران ورشکست خواهند شد.

***تایید مشکلات از سوی دولت

اما درمقابل این اظهارات معاون اداره کل چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: دغدغه‌هایی که امروز در صنعت چاپ وجود دارد، بسیار به حق است.ما همواره بر این مشکلات آگاه هستیم، بسیار از مشکلات در این حوزه به صورت جهانی است.

علی اکبر ابراهیمی با بیان اینکه در حال حاضر شاهد افزایش قیمت کاغذ هستیم، بیان کرد: این امر یکی از دغدغه‌های جدی ما بوده و با توجه به تحریم‌ها و افزایش نرخ ارز بسیاری از شرکت‌ها با ما همکاری لازم را ندارند.

معاون اداره کل چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه تعاونی لیتوگرافی اولین تعاونی است که محموله زینک را وارد کشور می‌کند، تصریح کرد: در حال حاضر برای مواد اولیه تولید که جزو کالاهای اساسی مشمول تخصیص ارز دولتی نشده‌اند، ارزی دولتی تخصیص نیافته و تاکنون ارز دولتی فقط به واردات کاغذ اختصاص یافته، همچنین این ارز به زینک نیز تعلق نگرفته است.

ابراهیمی ابراز امیدواری کرد: با مساعدت مسئولان و همکاری بخش‌های مختلف بتوان مشکل مواد اولیه را در حوزه صنعت چاپ به زودی حل کرد و شرایط را برای ثبات بیشتر در این عرصه فراهم نمود.

انتهای پیام