دکتر جعفر قادری- اقتصاددان/

همان گونه که رئیس قوه قضائیه بر بســته شدن روزنه ها و بسترهای فساد تأکید کردند، طرح تشویق افشاکنندگان فساد نیز موضوع قابل توجهی اســت که اجــرای صحیح آن می تواند یکی از مؤلفه های موانع شکل گیری فساد باشد، قطعاً آنچه تاکنون منجر به ایجاد فسادهای مالی شده وجود خلأهای قانونی و مشــکلاتی در عرصه نظــارت بر عملکرد دستگاه های اجرایی اســت که شناسایی و برخورد با آن می تواند مانع انجام فساد در حد خرد یا کلان شود.

 پرهزینه کردن مبادرت به فساد برای مفسد اقتصادی موضوعی است که به صورت جدی باید بر روی آن کار شود، از این رو ورود جدی دســتگاه های نظارتی و قضایی در مبارزه با مفسدان اقتصادی بســیار ضروری است تا هزینه اقدام و مبادرت به فســاد آن قدر بالا باشد که افراد با توجه به تجزیه و تحلیل های پرهزینه فساد، تمایلی برای انجام به اعمال فساد برانگیز نداشته باشند.

 از ســوی دیگر افشــاکنندگان و افرادی که به افشــای فســاد کمک می کنند باید به صورت خــاص مورد حمایــت قضایی قرار بگیرند تا از این جهت خطــری آن ها را در حوزه هــای مختلف جانی و از دســت دادن شــغل تهدید نکند، بی تردید عــدم ایجاد هزینه بر افشــاکنندگان فســاد بسیار حائز اهمیت اســت.

آنچه در این طــرح باید به صورت مطلوب دیده شود تشویق و حمایت از افشاکنندگان فساد است به این معنا که اگر فردی احساس کند با افشا کردن فسادی نه تنها در معرض خطراتی قرار نمی گیرد، بلکه مورد تشویق مادی و معنوی قرار می گیرد، این مهم منجر به افزایــش انگیزه و ارتقای نظارت و حساســیت افراد جامعه نسبت به مسائل اجتماعی می شود و مردم نیز در حکم ناظر اجتماعی و دستگاه نظارتی به مسائل و مشــکلات اقتصادی ورود می کنند و مانع شکل گرفتن فساد می شوند.

 بی تردید اگر افشــاکنندگان فســاد مورد حمایت قرار نگیرند، انگیزه ای برای افشای فساد باقی نمی ماند، این طرح در بسیاری از کشــورهای جهان اثرات خوبی داشته اســت از این رو با اصلاح خلأهای قانونی می توان از این طرح نتایج مثبتی استخراج کرد.

 انتظار می رود مسئولان فضای مبارزه با فساد اقتصادی را به گونــه ای هدایت و مدیریت کننــد که مفســدان اقتصادی از حاشــیه امنی برخوردار نباشند، ضمن آنکه با ایجاد مسئولیت و احساس تکلیف در مردم از جمله معتقــدان یا حتی افرادی که از نظر دینی و مذهبی اعتقادی به امر معروف و نهی از منکر ندارند، آن ها را به لحاظ مادی تشــویق های کنند تا در راه مبارزه با فســاد و افشای آن یاری گر قانون باشند.

 موضــوع مهمی که در قانــون حمایت از افشــای فســاد باید مورد توجه قرار داده شود، این اســت که هر کسی اجازه اتهام زنی به دیگران را نداشــته باشــد، افشای فســاد باید از طریق مجاری قانونی باشد تا پیش از اینکه مطلبی مســتند یا متقن نشده باشــد، فرد اقدام به افشاگری نکند و منجر بــه ایجاد فضای ناامنی در جامعه نشــود، قطعــاً قوانین مورد نظــر در این مورد مهم اســت، چراکه افشــای فســاد باید بــه دور از کینه توزی ها و عداوت های سیاســی یا جناحی باشــد، درعین حالی که افشــاکنندگان باید مورد حمایت قرار بگیرند، سوءاستفاده کنندگان از این قانون نیز باید مؤاخذه و توبیخ شوند.