مریم احمدی شیروان/

ماه رمضان از نیمه گذشته و از شب‌های قدر هم تنها یک شب باقی مانده است؛ شب‌هایی سراسر نور و معنویت که از هزار ماه برترند. در آستانه شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، با حجت‌الاسلام سیدعباس موسوی مطلق به گفت‌وگو نشستیم؛ از فرصتی گفتیم و شنیدیم که در حال از دست رفتن است و نه تنها باید آن را قدر بدانیم که باید برای حفظ دستاوردهای آن در روزهای دیگر سال تلاش کنیم. آنچه در زیر می‌خوانید بخشی است از صحبت‌های این استاد حوزه و دانشگاه.

معرفت الهی، شرط حفظ دستاوردهای ماه رمضان

حجت‌الاسلام موسوی مطلق با بیان اینکه ماه مبارک رمضان یک منطقه ویژه معنوی است که خدای مهربان از سر لطف برای جبران کاستی‌های بندگان قرار داده است، می‌گوید: هر لحظه این ماه غیرقابل ارزش‌گذاری است؛ چراکه خواب روزه‌دار در این ماه عبادت است؛ «نومکم فیه عباده»؛ نفس روزه‌دار تسبیح است؛ «أنفاسکم فیه تسبیح» و تلاوت یک آیه قرآن معادل یک ختم کامل قرآن است. این ماه بهار سالکین الی‌الله است و تقدیر انسان در شب‌های قدر آن مقدر می‌شود. او اضافه می‌کند: این ماه نورانی از نیمه گذشته و باید تلاش کنیم از این ماه با دست پر خارج شویم؛ مرحوم آقامجتبی تهرانی جمله خوبی دارند که می‌گویند: اگر می‌خواهید ببینید ماه مبارک رمضانتان پربرکت بوده و دستاوردهای خوبی داشته یا نه، ببینید تغییراتتان پس از ماه مبارک رمضان چطور است؟ گفته می‌شود در این ماه شیطان در غل و زنجیر است اما پس از ماه مبارک رمضان ابلیس با قدرت هر چه تمام‌تر در تلاش است که انسان را به زمین بزند؛ حفظ دستاوردهای این ماه بستگی به میزان معرفت و عظمتی دارد که فرد توانسته در این مدت سی روزه کسب کند.

مراقبه، نتیجه انس با خدا

موسوی مطلق در بیان برکات ماه رمضان نیز می‌گوید: از برکات این ماه، این است که انسان ناخودآگاه مراقبه دارد؛ چقدر خوب است که این دستاورد مهم را در طول سال حفظ کرده و مراقب نفس خود باشیم. باید مواظب باشیم که نفس چه می‌خواهد و مخالف آن عمل کنیم؛ نفس، انسان را به سمت نابودی می‌کشاند. امیرالمؤمنین(ع) در خطبه‌ای می‌فرماید: نفس وقتی فرمان نمی‌برد و طاعت الهی نمی‌کند باید آن را تنبیه کنیم؛ باید از نفس مواظبت کنیم تا ما را زمین نزند، اگر مراقب احوالمان باشیم حالات بسیار خوشی را درک می‌کنیم.

او توضیح می‌دهد: سه نوع روزه داریم؛ روزه عام، روزه خاص و روزه خاص خاص. روزه خاص خاص روزه‌ای است که تمام اعضا و جوارح انسان روزه ‌باشد. اگر می‌خواهیم به مقامی برسیم که فکر گناه هم نکنیم، راهش این است که مراقبه داشته باشیم؛ مراقبه را می‌توان با انس با خدا به دست آورد؛ همیشه در حال استعاذه باشیم؛ در این صورت برکات مراقبه را طی سال و در کل زندگی‌مان خواهیم دید. اگر عبادت ما با تفکر و از روی معرفت باشد آثار آن حفظ خواهد شد و اگر پس از ماه مبارک رمضان این انس که با قرآن و اهل‌بیت(ع) ایجاد شده ادامه پیدا کند، بی‌تردید حال و هوای این ماه حفظ خواهد شد؛ سعی کنیم پس از ماه مبارک رمضان نیز در مجالس موعظه شرکت کنیم که به تعبیر امیرالمؤمنین(ع) موعظه قلب را زنده می‌کند و حتماً با بندگان صالح پروردگار رفت و آمد داشته باشیم.

تضرع و انابه، برای جبران روزهای از دست رفته

این مدرس حوزه علمیه قم در ادامه بیان می‌کند: بهترین کار در این ماه بر اساس پاسخی که پیامبر اسلام(ص) به امیرالمؤمنین(ع) دادند، اجتناب از گناهان و محارم و بهترین راه‌های جبران ایام از دست رفته، بنا بر سیره و سفارش بزرگان، اولیا و عارفان، تلاوت قرآن، تضرع، ناله و انابه به درگاه ذات مقدس ربوبی، توسل با توجه و احساس نیاز به اهل‌بیت عصمت و طهارت بخصوص رحمة‌الله الواسعة اباعبدالله الحسین(ع) و وجود اقدس حضرت حجت بن الحسن العسکری(ع) است. همین طور تفکر و اندیشیدن، شاد کردن دل‌ها به هر روش ممکن شرعی با اولویت پدر و مادر، خانواده، نزدیکان، دوستان، همسایگان و عموم مؤمنان نیز از بهترین کارهای لازم برای انجام دادن در روزهای باقیمانده این ماه است. همین طور لازم است در این روزها استغفار زیاد برای خود، برای دیگران و برای آنان که در حق ما بدی کرده‌اند انجام دهیم تا بتوانیم از این مدت باقیمانده بهترین توشه را برداریم.

تأکید بر زیارت سیدالشهدا در شب قدر

موسوی مطلق با بیان اینکه شب‌ قدر اوج محبت و لطف خدای جبار به بندگان خود است، می‌افزاید: برای استفاده و درک شب قدر باید تمام توجهمان به حجت خدا باشد؛ اگر به حضرت ولی عصر(عج) نزدیک شویم، به طور حتم تغییر می‌کنیم. خداوند پس از یک ماه میهمانی از فضل خود به بنده‌اش می‌دهد که بهترین آن عشق و ارادت به حضرت ولی‌عصر(عج) و در پناه ایشان بودن است. انس، عشق، ارادت و در پناه حضرت ولی‌عصر(عج) قرار داشتن، هم ثمره دنیایی و هم ثمره اخروی دارد.

او اضافه می‌کند: پس از مقام توسل، مقام تمسک است که ثمره آن رستگاری است. تمسک یک اصل پذیرفته شده و اعظم توسلات به ذوات مقدس ائمه معصومین(ع) است. تمسک خیلی دقیق‌تر از توسل است؛ تمسک پناه بردن به یک جای بلند از شر خطر است و این نیاز باید در انسان وجود داشته باشد. بخصوص زیارت سیدالکونین حضرت اباعبدالله الحسین(ع) که در شب قدر بسیار بر خواندن آن از نزدیک و دور تأکید شده است؛ در زیارت امام حسین(ع) در شب قدر اسراری نهفته شده که جز در آن شب قابل درک نیست.