قدس آنلاین: محمد جواد ظریف تأیید کرد که میزان ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از سقف ۳۰۰ کیلوگرم تعیین شده در برجام عبور کرد.

پیشتر سخنگوی سازمان انرژی اتمی در جریان بازدید خبرنگاران و دبیران رسانه‌های کشور از رآکتور خنداب اراک اعلام کرده بود که ایران پیش از پایان ضرب‌الاجل ۶۰ روزه از سقف ۳۰۰ کیلویی برجام برای ذخایر اورانیوم کشور عبور خواهد کرد و شمارش معکوس در این زمینه آغاز شده است.

این اتفاق بدان معناست که با وجود آغاز نخستین تراکنش‌ها در قالب اینستکس، جمهوری اسلامی ایران ضرب‌الاجل تعیین شده برای کاهش تعهدات برجامی خود را در برابر تحریم‌های آمریکا کنار نگذاشته و عزم تهران در اجرای گام دوم اقدام خود نیز جدی است.

فاصله زیاد اینستکس تا مطالبات ایران

روز جمعه هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از نشست کمیسیون ویژه برجام در وین اعلام کرد که تراکنش مالی در چارچوب اینستکس آغاز شده و کشورهای اروپایی چند میلیون دلار برای این منظور اعتبار تخصیص داده‌اند.

اخرین بازرسی آژانس و توزین ذخایر اورانیوم ۶۷/۳ ایران روز چهارشنبه انجام شد و به همین دلیل روز جمعه که نشست کمیسیون مشترک برجام در وین در سطح معاوین نوزرای خارجه برگزار شد گزارش آژانس در مورد عبور ایران از سقف برجام هنوز ارائه نشده بود.

سید عباس عراقچی این نشست و آغاز تراکنش مالی در چارچوب اینستکس را اقدامی مثبت و رو به جلو اما ناکافی خواندو گفت: هنوز تا خواسته های جمهوری اسلامی فاصله قابل توجهی وجود دارد و با دستاوردهای ملموسی که جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد، هنوز فاصله داریم.

سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان هفته گذشته در پاسخ به قدس آنلاین درباره اینکه چه اتفاق و اقدامی از سوی اتحادیه اروپا می‌تواند ضرب‌الاجل ایران را متوقف کرده و مانع از اجرای گام دوم کاهش تعهدات کشورمان در برجام شود تأکید کرد: انجام چند تراکنش مالی برای جلوگیری از اجرای گام دوم ایران کافی نیست و ایران باید به درآمد نفتی پیش از تحریم‌ها برگردد.

ایران به کشورهای اروپایی اعلام کرده یا باید فروش نفت ایران در چارچوب اینستکس ممکن شود و یا اروپایی‌ها اعتباری ویژه و کافی به این سازوکار بدهند. با این وصف تأمین اعتباری چند میلیونی فعلی اینستکس با خواست ایران که رقمی ده‌ها میلیارد یورویی و نزدیک به درآمد نفتی ایران استفاصله زیادی دارد. درآمد نفتی ایران پیش از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌ها ساانه به حدود ۵۰ میلیارد دلار می‌رسید.

اقدامات اروپایی ها کافی نیست

وزیر امور خارجه امروز گفت: بنا براطلاعاتی که در اختیار وی قرار گرفته، ایران طبق برنامه‌ از پیش اعلام شده از مرز ۳۰۰ کیلو (ذخیره اورانیوم غنی شده) عبور کرده و تأکید کرد: این برنامه را قبلاً هم اعلام کرده بودیم.

ظریف که در مراسم ختم مرتضی صفاری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و یکی از دیپلمات‌های با سابقه کشور حضور یافته بود در گفتگو با خبرنگاران، افزود: بر اساس آنچه اعلام شده خیلی شفاف گفته‌ایم چه کار می‌کنیم و بر اساس آن عمل می‌کنیم؛ این را از حقوق خودمان در داخل برجام می‌دانیم.

وی در پاسخ به این سوال که اگر آمریکا اروپا را تحریم کند چه اتفاق می‌افتد گفت: این مشکل اروپایی‌هاست که باید مشکل خود را حل کنند.

وزیر امور خارجه کشورمان گفت: اعلام کرده‌ایم که اقدامات اروپایی‌ها کافی نبوده لذا جمهوری اسلامی همانطور که قبلاً برنامه خود را اعلام کرده است، این برنامه را اجرا خواهد کرد. برنامه مرحله اول در مورد ذخایر اورانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین در حال اجرا است.

وی افزود: مرحله بعد هم اعلام شده که در مورد سقف ۶۷/۳ است که در مرحله بعد اجرا خواهیم کرد.

وزیر خارجه گفت: در نامه ریاست محترم جمهوری صراحتاً اعلام شده است در صورتی که آنها اقدامات لازم را برای اجرای تعهدات خود انجام دهند، اقدامات ما قابل بازگشت است. اما اگر اقدامات لازم را انجام ندهند، ما براساس ماده ۳۶ برجام این حق را از سال گذشته داشته ایم که اقدامات خود را انجام دهیم. ماده ۳۶ کاملاً واضح است و حق ایران در این ماده کاملاً مشخص شده است.

وی با بیان اینکه ماده ۳۶ ضمانت اجرای برجام است، گفت: اگر اروپایی‌ها ادعا می‌کنند که برای برجام ارزش قائل هستند باید برای ضمانت اجراهایی که در داخل برجام دیده شده است نیز ارزش قائل باشند.

ظریف تأکید کرد: اقدامات ایران در راستای حفاظت از برجام از طریق اجرای ضمانت اجرایی است.

وزیر خارجه ایستکس را حرکت مقدماتی برای اجرای تعهدات اروپا خواند و اظهار داشت: تعهدات اروپا در بند یک تا سه برجام صراحتاً اعلام شده است. در این بند نتایج اقدامات اروپا را نیز بیان کرده است. مردم ایران باید نتایج اقدام را ببینند.

ظریف خاطرنشان کرد: بعد از خروج آمریکا از برجام و اجرای ماده ۳۶ توسط ایران که در بدو خروج آمریکا از برجام در ۲۰ اردیبهشت سال ۹۷ انجام شد، اروپایی‌ها ۱۱ تعهد دادند که اینستکس هیچیک از آن تعهدات نیست بلکه مقدمه‌ای برای اجرای آن تعهدات است.

وی افزود: اروپایی‌ها تاکنون نه تنها اصل تعهدات را اجرا نکردند بلکه مقدمه اجرای تعهدات آنها بعد از حدود ۱۴ ماه تازه در مرحله عملیاتی شدن است.

وزیر خارجه کشورمان در مورد عملیاتی شدن اینستکس تصریح کرد: هنوز اطلاع کافی در این خصوص وجود ندارد. اینستکس بدون اجرای سایر تعهدات اروپا معنا ندارد. اروپایی‌ها باید به تعهدات خود در مورد تضمین فروش نفت ایران، تضمین حمل و نقل، بازگشت دارایی‌های ایران، عوائد فروش نفت که تضمین داده بودند، عمل کنند.

ظریف خاطرنشان کرد: این ۱۱ تعهد سه بار تکرار شده است. در جلسه اول با اروپا، در جلسه با ۱+۴ در سطح وزرا و در جلسه‌ای در حاشیه جلسه سازمان ملل متحد تکرار شده است. اروپایی‌ها تعهدات خود را انجام نداده‌اند و اینستکس که مقدمه تعهدات است تاکنون کامل انجام نشده است.

شمارش معکوس برای گام دوم

شانزدهم تیرماه ضرب‌الاجل ۶۰ روزه ایران به کشورهای اروپایی به پایان می‌رسد و به نظر می‌رسد با اتفاق امروز شمارش معکوس برای گام دوم اقدام ایران در کاهش تعهدات خود آغاز شده است. در این مرحله تهران اعلام کرده که به سقف۶۷/۳ درصدی غنی سازی اورانیوم پایبند نخواهد ماند و سطح غنی سازی خود را افزایش خواهد داد. این رقم می‌تواند از غنی سازی ۵ درصد تا ۲۰ درصد را در بر بگیرد.

بهروز کمالوندی معاون سازمان انرژی اتمی در اخرین نشست خبری خود برای اعلام شمارش معکوس عبور از سقف ذخیره اورانیوم در برجام گفت که گام دوم دیگر ۶۰ روزه نخواهد بود و عبور از مرز ۶۷/۳ درصد یکیدو روز زمان می‌برد.

با این حال اقدامات ایران در این دو گام به نحوی طراحی شده که به فوریت در صورت اقدام جدی از سوی اروپابرای تأمین منافع اقتصادی ایران قابل برگشت است.

سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به انتشار خبر عبور ایران از مرز غنی سازی ۳۰۰ کیلوگرمی اورانیوم تاکید کرد که پیام ایران به طرف اروپایی منتقل شده است، گفت: ما به اروپایی‌ها اعلام کردیم که اگر گام‌های عملی تر، ملموس‌تر و کامل‌تر بردارند اقدامات کاهش تعهدات ایران قابل بازگشت است وگرنه ادامه خواهیم داد.

ایت اتفاق بطور حتم با واکنش کشورهای اروپایی مواجه خواهد شد اما آنگونه که موسوی سخنگوی وزارت ماور خارجه ابراز امیذدواری کرده است، انتظار آنست که انها را به تحرک بیشتر وادارد.

امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه چند روز پیش گفت که حتی اکر ایران توافق هسته‌ای را نقض کند اروپا قصد ندارد به تبعیت از آمریکا فورا تحریم‌ها را علیه تهران بازگرداند.