دکتر مسعود اخوان فرد متخصص حقوق بین الملل /

 مشــکل همیشــگی مناطق نزدیک خلیج فارس و دریای عمان، تنگه هرمز و اقیانوس هند بــا قدرت های تجاوزگــر، این بوده که آن ها احساس مالکیت یا حاکمیت بلامنازع دوران قرون وسطایی خود را حتی اکنون در قرن 21 هم داشــته و دارند و این موضوع در اشــکال مختلف نمود داشته است.

این امــر از جمله در موضوع پیشــنهاد ائتلاف نظامی اخیر هم مطرح بوده و مسئله اصلی این اســت که این کشــورها یک زمانی در آب هــای منطقه ای حکمرانی می کرده اند و به نوعی خود را صاحب اختیار همه سواحل و کشورهای اطراف آن در منطقه می دانند.

 امــا از جنبه حقوق بین الملــل این موضوع روشن اســت که اولویت امنیت و مصونیت منطقه و کشــورهای آن بر عهده کشورهای خود منطقه است و به تعبیری همسایگان و ساکنان آن مناطق در تأمین امنیت اولویت دارنــد.

 بنابراین کشــورهای دیگری که از هزاران کیلومتــر آن طرف تر آمده اند - چه ادعای صلح طلبی داشــته باشــند و چه به اصطلاح دنبال ایجــاد امنیت با تعبیر خود باشند – حقی برای این کار ندارند.

 بایــد این گونه توضیح داد کــه امنیتی که غربی ها به دنبال آن هستند برای خودشان، ناوهای خودشان و همپیمانانشان است و در مقابل آن ها کاری که می شود کرد و انتظار می رود از دستگاه دیپلماسی ما که با نوعی نگاه دیپماتیک فعال و انقلابی در این زمینه وارد شــوند، این است که به پیمان نامه های دوجانبه یــا چندجانبــه روی بیاورند و در مقابل کشــورهای تجاوزگر براســاس ماده 53 منشــور ملل متحد به سراغ پیمان های منطقه ای بروند و این اولویتی اســت برای جمهوری اســلامی ایران و سایر کشورهای منطقه.

 بنابرایــن در این رابطه باید توجه داشــت همان طور که در قضیه پهپــاد آمریکایی و در موضــوع جرایم و تخلفات ناو انگلیســی دانکن و سایر موضوعات که ما در این چند ســاله اخیر با آن ها مواجه بودیم، همیشــه قدرت های تجاوزگر می خواسته اند خودشان را تحمیل کنند و با این حضور، بازار ســلاح و تجهیزات خود را نیز داشــته باشــند و به تعبیری با حضور غیرقانونــی و تجاوزگرانه خویش به اهداف سیاسی، راهبردی، امنیتی و از همه مهم تر اهداف اقتصادی خود برسند.

 ما می دانیم کشورهای آمریکا و انگلیس جزو بدهکارترین کشورهای جهان هستند و باید مشــکلات اقتصادی خود را در این رابطه و به وســیله این گونه فضاسازی ها حل کنند؛ بنابراین موضوع، بحث روشــنی است و آن اینکه آمریکا و انگلیس با چنین ائتلاف هایی تنها به دنبال حل معضلات داخلی خودشان هستند و این مدل پیشــنهادات تنها یک نوع فرافکنی اســت که همیشه مطرح بوده است.

 متأســفانه حکام مرتجع منطقه نیز همیشه بیشــتر وابســته به آن ها بــوده اند و چون اتصالی با مردم خودشــان ندارند، در عمل بایــد بــه ملل منطقه هشــدار داده شــود خودشــان بایــد اختیار خود را در دســت بگیرنــد؛ چرا که از حــکام بی عرضه در این جریان ها کاری ساخته نیست و آن ها دنبال ادامه حکمرانی و استبداد و خودکامگی خود هستند و غیر از آن راه دیگری ندارند. با این حال تمام این موارد و نکاتی که گفته شــد همه با هم در یک منظومه استکبار جهانی، صهیونیســم بین الملل و اســتبداد مرتجع منطقه ای قابل تجمیع است.

 با این نگاه برای برون رفــت از این قضیه با تکیه بر عمق راهبردی جمهوری اســلامی ایران که خوشبختانه امکانات خوبی در خط مقاومــت و به طور بالفعــل دارد، باید از آن استفاده و در مقابل این جریان به اتحادهای دو و چند جانبه روی بیاوریم.

 باید عنوان داشت که اتحادهای منطقه ای و بین المللی مورد تأکید و حمایت اساس نامه ســازمان های بین المللی و نیز منشور ملل متحــد بوده و در نهاد هایی مانند ســازمان جهانی تجارت و سایر سازمان های بین المللی حداقل در ظاهر از ایــن اتحادیه ها حمایت می شــود، حتی این اتحادیه هــا و پیمان ها می توانند در اشــکال مختلف دیگری مانند اقتصادی، فرهنگی، فناورانه، علمی و نظایر آن شروع شــوند و به تدریج گسترش پیدا کنند؛ ما در این رابطه نیاز جدی داریم که با کشورهای برادر، دوست، همراه و غیر معاند و با تقســیم بندی هایی کــه در وزارت امور خارجه و براساس ســه اصل عزت، حکمت و مصلحت می شــود، با توجه به اولویت های جمهوری اســلامی ایران (مانند کشورهای روسیه، سوریه و سایر کشورهای همسایه که با آن ها هم نوایی داریم) در ارتباط با مسائل منطقه ای و تشــکیل ائتلافی منطقه ای با ابتکار عمل و پیش دستی وارد عمل شویم، چنانچه بیانــات رهبر معظم انقلاب به ویژه در بیانیــه گام دوم در این زمینه و برقراری اتحادهــا و پیمان هــای منطقه ای بســیار راهگشاست.