اعظم طیرانی/

ازدواج را می‌توان اثرگذارترین رخداد در زندگی همه انسان‌ها دانست؛ رخدادی که اگر به درستی و از روی آگاهی صورت پذیرد، مایه رشد و تعالی زوجین است. در ازدواج اگر کانون خانواده سالم و پایدار بماند، علاوه بر آینده افراد، بر وضعیت جامعه نیز تأثیر مثبت و ارزشمندی خواهد گذاشت. اصل هم بر این است که استواری و نیک‌بختی نصیب خانواده‌ها شود. مهم‌ترین فایده و هدف ازدواج، تشکیل خانواده است. علاقه بین زوجین و تشکیل کانونی مشترک برای زندگی جدید، مایه آرامش و موجب کمال روح و تکامل شخصیت آن‌هاست.

اول ذی‌الحجه، سالروز ازدواج فرخنده حضرت فاطمه(س) و حضرت علی(ع) که رسول اکرم(ص) بر آن مباهات می‌کردند بهانه ارزشمندی است برای نام‌گذاری روزی به نام ازدواج در تقویم رسمی کشورمان تا دختران و پسران ایرانی به یمن این روشن‌ترین تلاقی آب و آینه، سازندگان زندگی‌های استوار مشترک و سرشار از معنویت و خوشبختی و شادکامی باشند.

•اهمیت جایگاه خانواده در ایران

مینو اصلانی، رئیس سازمان بسیج جامعه زنان کشور با بیان اینکه ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی ما موجب تحکیم بنیان خانواده می‌شود، می‌گوید: نگاه ما به ازدواج کاملاً قداست‌گونه است زیرا پیوندی مقدس میان زن و مرد شکل می‌گیرد که آرمان‌ها، اعتقاد و باورهای مشترک دارند و قرار است سهمی در ادامه حیات بشری داشته باشند.

دکتر اصلانی می‌افزاید: اساساً خانواده در کشور ما از جایگاه بالایی برخوردار است و باید بکوشیم با آموزش مهارت‌های زندگی به جوانان و نوجوانان با آسیب‌هایی که این حوزه را تهدید می‌کند مقابله کنیم. زیرا با توجه به اینکه جایگاه خانواده در جامعه ما ارزشمند است، باید برای مطرح کردن ارزش خانواده مهارت کافی داشته باشیم، باید بکوشیم با استفاده از آموزش مهارت‌های زندگی به دختران و پسران در سنین مختلف- بر اساس اقتضای سنی و استعداد- آن‌ها را با اهمیت جایگاه خانواده آشنا کنیم تا بتوانند با به کارگیری این مهارت‌ها در زندگی علاوه بر کاهش آسیب‌ها در حفظ و حراست از آن موفق باشند.

در مجموعه بسیج هر ساله بیش از 10 هزار کارگاه خانواده برای بانوان و دختران نوجوان برگزار می‌شود.

این مسئول با اشاره به آثار بی‌توجهی غرب به بنیان خانواده اذعان می‌دارد: آمار خشونت در کشورهایی که نسبت به جایگاه خانواده بی‌توجه‌اند در مقایسه با ایران بسیار بالاست؛ به طوری که طبق آمارهای اعلام شده از سوی سازمان‌های بین‌المللی 35درصد کودکان آمریکایی و 50درصد کودکان انگلیسی فرزند نامشروع هستند و اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که باید به خانواده بها بدهند همان طور که دین مبین ما خانواده را برجسته کرد و ما در این حوزه کمترین آسیب را دیده‌ایم.

•آثار بی‌توجهی غرب به تشکیل خانواده

دکتر اصلانی می‌افزاید: متأسفانه برخی از کشورهای غربی حریم بین زن و مرد را رعایت نمی‌کنند به همین دلیل هیچ میلی برای تشکیل خانواده به وجود نمی‌آید و اکنون که در این زمینه دچار مشکل شده‌اند به این نتیجه رسیده‌اند که باید به خانواده بها بدهند و در تلاش‌اند با تصویب قوانینی از این ناهنجاری‌ها پیشگیری کنند. به عنوان نمونه به تازگی در انگلیس دست دادن همکاران غیرهمجنس در محل کار ممنوع شده است تا شاید بتوانند با اعمال این ممنوعیت مردم را وادار به رعایت برخی از چارچوب‌های اخلاقی کنند.

وی با اشاره به سیاست‌های کلی خانواده و نفی تجرد از سوی رهبر معظم انقلاب ادامه می‌دهد: موضوع تشریفات از مواردی است که نیازمند توجه جدی از سوی مردم و مسئولان است و باید در کانون توجه قرار گیرد؛ زیرا این هزینه‌ها موجب هراس جوانان از ازدواج شده است و باید سازوکاری طراحی شود که زندگی مشترک با کمترین تجملات و در کمال سادگی آغاز شود؛ چراکه در زندگی مشترک دوام اهمیت دارد و صرف هزینه‌های گزاف برای آغاز زندگی مشترک به هیچ وجه تضمین‌کننده ثبات و تداوم آن نیست.

•ظهور فضای مجازی

محسن ایمانی، مشاور خانواده و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید مدرس نیز در خصوص آسیب‌هایی که خانواده ایرانی را تهدید می‌کند، می‌گوید: در حوزه خانواده آسیب‌هایی وجود دارد که این آسیب‌ها به بنیان‌های خانواده صدمه می‌زنند و موجب می‌شوند خانواده نتواند کارکردهای خود را به خوبی داشته باشد که در این بین می‌توان از ظهور فضای مجازی و پایین بودن سطح سواد رسانه‌ای کاربران ایرانی در حوزه استفاده از شبکه‌های اجتماعی به عنوان مهم‌ترین آسیب تهدیدکننده بنیان خانواده نام برد.

دکتر ایمانی با بیان اینکه فردگرایی در جوامع امروزی یکی از مشکلات انسان‌ها در دو دهه اخیر محسوب می‌شود، می‌افزاید: به دلیل توسعه شبکه‌های مجازی این فردگرایی افزایش یافته و موجب دوری اعضای خانواده‌ها به ویژه زوجین از یکدیگر شده است.

وی ادامه می‌دهد: تبلیغات گسترده فضای مجازی در ترویج سبک زندگی غربی نیز از دیگر عوامل تهدیدکننده بنیان خانواده است که پیروی از این سبک زندگی موجب کمرنگ شدن اعتقادات مذهبی و کاشتن بذر بی‌بند و باری و تزلزل اخلاقیات در خانواده‌ها می‌شود و علاقه و تعهد زوجین نسبت به یکدیگر را کاهش می‌دهد.

•بازتاب پیروی از سبک زندگی غربی

وی می‌افزاید: بازتاب سبک زندگی‌های غربی و بی بندوباری در رفتار و پوشش این افراد مشهود است، غافل از اینکه نه تنها در فرهنگ ایرانی و اسلامی بلکه در همه ادیان پوشیدگی و حجاب ظاهری یک امتیاز برای افراد محسوب می‌شود. به طوری که در گذشته نیز افراد با اصل و نسب و خانواده‌دار در مقایسه با دیگران از لباس‌های پوشیده‌تری استفاده می‌کردند.

دکتر ایمانی از تجمل‌گرایی و سبک زندگی مصرف‌گرایی به عنوان یکی دیگر از آسیب‌هایی که دوام زندگی‌های خانوادگی را تهدید می‌کند نام می‌برد و می‌گوید: متأسفانه اکنون برخی از خانواده‌ها، به دلیل چشم و هم‌چشمی و اهمیت به تجمل‌گرایی، خانه خود را به نمایشگاهی از لوازم لوکس و ناکارآمد تبدیل کرده‌اند که به طور حتم این خواسته آن‌ها تمامی ندارد و با زیاده‌خواهی‌ها زندگی را به کام خود و سایر اعضای خانواده تلخ می‌کنند و... .

به اعتقاد این مشاور خانواده کاهش رفت و آمدهای ساده خانوادگی، کاهش اخلاقیات- متأثر از فرهنگ غرب-، فرزندسالاری و بی‌احترامی به جایگاه خانواده و بزرگ‌ترها از دیگر آسیب‌هایی است که بنیان خانواده را تهدید و بهداشت روانی افراد را به مخاطره می‌اندازد.

دکتر ایمانی در خصوص تحکیم و قوام ارتباط بین اعضای خانواده می‌گوید: با تقویت باورهای دینی، پرهیز از پیروی از سبک زندگی غربی، آموزش مهارت‌های زندگی در مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها، حفظ حرمت بزرگ‌ترهای خانواده و فامیل، افزایش سواد رسانه‌ای برای استفاده صحیح از فضای مجازی و همچنین در صورت نیاز استفاده به موقع از خدمات روان‌شناسی و مطالعه بیشتر در این حوزه می‌توان از بروز آسیب‌هایی که بنیان خانواده را تهدید می‌کند پیشگیری کرد.