اعظم طیرانی/
سلامت روان عبارت است از بهتر سازش کردن با اتفاقات زندگی و عواملی که در بروز اختلالات روانی مؤثر هستند، اما به طور کلی زمینه‌های ژنتیکی، برخی استرس‌ها و مشکلات زندگی، بیماری‌های جسمی، حوادث و بلایای طبیعی و یا غیرطبیعی می‌توانند بیماری‌های روانی ایجاد کنند. اما برای بیشتر اختلالات روانی درمان‌های مقرون به صرفه‌ای وجود دارد که اگر به طور صحیح و به موقع استفاده شوند، می‌توانند سلامت روان را به فرد بازگردانند.
درمان‌های روان‌شناختی به لحاظ سبب‌شناسی و سیر درمان تفاوت چندانی با سایر درمان‌های پزشکی ندارد اما در این مهم که نقش مؤثری در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌های روان تنی و خلقی دارد از اهمیت بیشتری برخوردار است اما متأسفانه در نظام درمانی کشور ما مورد بی‌توجهی قرار گرفته، غافل از اینکه منشأ بیش از 70 درصد بیماری‌های روان تنی، ذهنی است و می‌توان با مداخلات روان‌شناسی به موقع از آن‌ها پیشگیری کرد.
• خدمات روان‌شناختی زیر پوشش خدمات بیمه‌ای قرار گیرد
غلامعلی افروز، رئیس شورای مرکزی سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور می‌گوید: خدمات روان‌شناختی باید در نخستین فرصت زیر پوشش خدمات بیمه‌ای قرار گیرد؛ چراکه خدمات بیمه‌ای برای اقشار مختلف به ویژه اقشار متوسط ضروری است زیرا ارزش خدمات روان‌شناسی در بهداشت روانی جامعه کمتر از خدمات پزشکی در نظام سلامت نیست.
وی با اشاره به اینکه در 15 سال گذشته تلاش‌های فراوانی از سوی سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور برای زیر پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات مشاوره روان‌شناسی انجام شده که تاکنون به سرانجام نرسیده است، ادامه می‌دهد: استفاده از خدمات مشاوره روان‌شناسی برای همه خانواده‌ها و در گروه‌های سنی مختلف ضروری محسوب می‌شود که دوران کودکی، بلوغ شخصیت، نوجوانی، تحصیل، اشتغال، آمادگی برای ازدواج، انتخاب همسر مطلوب و تشکیل خانواده ماندگار، فرزندآوری و حتی اختلالاتی که ممکن است فرد در دوران‌های مختلف زندگی به آن مبتلا شود نظیر ناخن جویدن، انگشت مکیدن و یا تثبیت شدن و یا نشدن در هر یک از مراحل رشد روانی و جنسی که هر یک تبعات خاص خود را بر شکل‌گیری شخصیت دارد شامل می‌شود که بر همه ابعاد زندگی افراد تأثیرگذار خواهد بود.
• پذیرش تعرفه‌های خدمات روان‌شناسی از سوی دولت
به گفته دکتر افروز از جمله حقوق مراجعان به روان‌شناسان این است که پروانه خدمات روانی به کسانی داده شود که از سلامت، صلابت، شخصیت، دانش و تجربه لازم علمی در این حوزه برخوردار باشند و بیش از تعرفه‌هایی که از سوی شورای مرکزی سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور تعیین می‌شود دریافت نکرده و به نوعی کم‌فروشی نکنند؛ چراکه زمان هر جلسه مشاوره برای کودکان 30 دقیقه و برای بزرگسالان 45 دقیقه تعیین شده است که تعرفه تعیین شده برای کارشناسی ارشد گرایش‌های روان‌شناسی حداکثر تا 90 هزارتومان و برای دکترا حداکثر تا 130 هزارتومان است.
وی می‌افزاید: تاکنون از سوی شورای مرکزی سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور تلاش‌های فراوانی برای زیر پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات مشاوره روان‌شناسی انجام شده است، اما برای تحقق این مهم لازم است بیمه‌ها تعرفه مورد تأیید دولت را داشته باشند که متأسفانه تاکنون تعرفه تعیین شده از سوی سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور به تصویب دولت نرسیده است و در 15 جلسه‌ای که با دولت در این خصوص داشته‌ایم تفاوت پیشنهاد شده از سوی دولت به ویژه وزارت بهداشت با تعرفه‌های تعیین شده از سوی سازمان نظام روان‌شناسی برای 30 تا 45 دقیقه مشاوره تخصصی روان‌شناسی فاصله زیادی دارد به همین دلیل تاکنون به نتیجه نرسیده است.
وی با ابراز امیدواری از به نتیجه رسیدن تلاش‌های شورای مرکزی سازمان برای حمایت بیمه‌ها از خدمات روان‌شناختی تصریح می‌کند: مقرر شده به زودی کمیسیون تعیین نرخ تعرفه‌های دولتی که با ریاست معاون اول ریاست جمهوری تشکیل می‌شود، پیشنهاد شورای مرکزی بیمه را بپذیرد که در این صورت این مهم تحقق خواهد یافت.
• استفاده از دستگاه‌های پوز در کلینیک‌های روان‌شناسی در آینده نزدیک
دکتر افروز با اشاره به اینکه ممکن است در صورت پوشش بیمه‌ای خدمات روان‌شناختی، بعضی از روان‌شناسان تمایلی به پذیرش مراجعان زیر پوشش بیمه‌های درمانی نداشته باشند، می‌گوید: این گروه از روان‌شناسان نیز مکلف به تبعیت از تعرفه‌های تعیین شده از سوی شورای مرکزی سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره کشور و همچنین استفاده از دستگاه‌های پوز در کلینیک‌های روان‌شناسی هستند.
وی می‌افزاید: امید می‌رود در مدت دو یا سه ماه آینده با تأیید تعرفه‌های روان‌شناسی از سوی دولت خدمات مشاوره روان‌شناسی نیز زیر پوشش بیمه درمانی- با تعیین سقف مشخص برای مراجعات- قرار گیرد تا همه مردم از هر طبقه اقتصادی و اجتماعی‌ای که باشند بتوانند از خدمات روان‌شناختی بهره‌مند شوند.
• خدمات روان‌شناسی در زمره درمان‌های لوکس
محمدحسین قربانی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی نیز می‌گوید: با وجود اهمیت خدمات روان‌شناسی در تأمین بهداشت روانی جامعه، متأسفانه به دلیل نبود حمایت‌های بیمه‌ای، خدمات روان‌شناختی در زمره درمان‌های لوکس قرار گرفته است که امکان استفاده از آن برای طبقه‌های اقتصادی پایین جامعه ممکن نیست.
وی با اشاره به ضرورت استفاده از خدمات روان‌شناختی در زمینه درمان اختلالات خلقی و همچنین پیشگیری از اختلالات رفتاری ادامه می‌دهد: حمایت بیمه از خدمات روان‌شناختی در برنامه ششم توسعه مورد توجه دولت و مجلس قرار گرفته و تکلیف شده ارائه خدمات روان‌شناسی و مشاوره مشمول تعرفه‌های بیمه پایه و تکمیلی قرار گیرد و با توجه به اینکه سازمان تأمین اجتماعی در حال حاضر یکی از سازمان‌های بیمه‌ای است که نیمی از جمعیت کشور را زیر پوشش قرار داده و در زمینه‌های مختلف به هموطنان خدمات بیمه‌ای ارائه می‌دهد باید تمهیدات لازم برای اجرای این قانون را بیندیشد.
دکتر قربانی می‌افزاید: در حال حاضر سازمان تأمین اجتماعی فقط خدمات بیمه‌ای را در زمینه خدمات روان‌پزشکی ارائه می‌دهد و ارائه خدمات بیمه‌ای در زمینه روان‌شناسی و مشاوره در دستور کار سازمان تأمین اجتماعی نیست.
به گفته این عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، اکنون فرهنگ مشاوره و مراجعه به روان‌شناسان در بسیاری از مردم ایجاد شده، اما به دلیل بیمه نبودن خدمات سلامت روانی، شرایط اقتصادی آن‌ها امکان استفاده از خدمات روان‌شناسی را کاهش می‌دهد.
• بهره‌مندی از خدمات روان‌شناختی و کاهش آسیب‌ها
دکتر قربانی می‌افزاید: اکنون 10درصد تخت‌های بیمارستانی کشور به بیماران دارای اختلالات خلقی اختصاص داده شده است، اما با توجه به اینکه پیشگیری اهمیت بییشتری از درمان دارد، ضروری است شورای عالی بیمه تمهیداتی بیندیشد تا خدمات مشاوره روان‌شناختی زیر پوشش حمایت‌های بیمه‌ای قرار گیرد و سیاست‌گذاران باید توجه داشته باشند ضرورت استفاده از خدمات روان‌شناسی کمتر از اهمیت استفاده از خدمات پزشکی در نظام سلامت نیست و حمایت بیمه‌ای از خدمات روان‌شناسی موجب کاهش آسیب‌های متعدد در حوزه‌های مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی خواهد شد.
نظر شما