قدس آنلاین: از سوی دیگر آنچه مورد پرسش قرار می‌گیرد؛ حدود دخالت پزشکان و دانش آن‌ها در این خصوص است. دانش و به ویژه اخلاق پزشکی تا چه حد مجوز انجام عمل‌های افراطی زیبایی را صادر می‌کند.
حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی پیش از این گفته بود بر اساس قانون انجام جراحی‌های غیرمتعارف با عناوینی همچون «گوش الفی»، «چشم گربه‌ای»، «دماغ خوکی» و «لب شتری» مجازات کیفری تنبیهی ۷۴ ضربه شلاق یا ۱۰ تا ۶۰ روز زندان پیش‌بینی کرده است و پزشکان جراحی که این‌گونه عمل‌های جراحی را انجام دهند هم به دست عدالت سپرده می‌شوند و مجوز کارشان لغو می‌شود. اما ژرژیک آبرامیان، عضو همین کمیسیون در گفت‌وگو با ما می‌گوید: تا جایی که می‌دانم، محدودیت قانونی برای انجام عمل‌های جراحی زیبایی پیش‌بینی نشده و با توجه به اینکه جراحی‌های غیرمتعارف جزو موارد محدود است و قانون امری کلی است و موردی وضع نمی‌شود، بعید است در این مورد قانونی داشته باشیم و برای آن مجازاتی در نظر گرفته شده باشد.
آبرامیان می‌افزاید: اگر قرار باشد قانونی برای مجازات و پیشگیری از جراحی‌های نامتعارف و افراطی وضع شود، ابتدا باید پیش‌نویسی تهیه و مورد مطالعه قرار گیرد و سپس در مورد آن تصمیم‌گیری شود که تاکنون در این مورد اقدامی صورت نگرفته است.
اول؛ مشاوره روان‌شناسی
سیامک مره صدق، عضو کمیسیون بهداشت مجلس نیز می‌گوید: با توجه به اینکه جراحی‌های نامتعارف به اصطلاح زیبایی تأثیر چندانی در مجموع سلامت عمومی جامعه ندارد مورد توجه مجلس قرار نگرفته است، بنابراین مسئول نظارت بر این مسئله آیین‌نامه‌های داخلی وزارت بهداشت و اصول اولیه اخلاق طب پزشکی و نظام رفتار پزشکان در خصوص حقوق بیماران است.
دکتر مره‌صدق می‌افزاید: نخستین اصل اخلاقی مرتبط با عمل‌های جراحی زیبایی این است که به هیچ وجه پزشک نباید به بیمار پیشنهاد انجام عمل زیبایی بدهد و درخواست باید از سوی بیمار مطرح شود، دوم اینکه هر گونه تبلیغ در خصوص عمل‌های زیبایی جرم محسوب می‌شود. همچنین با توجه به اینکه عمل‌های جراحی زیبایی جزو عمل‌های ضروری نیست و در سلامت جسمی فرد تأثیری ندارد حتماً باید قبل از عمل جراحی همه آزمایش‌های لازم انجام شود، ضمن آنکه مشاوره روان‌شناختی نیز پیش از انجام عمل‌های زیبایی ضروری است تا مشخص شود فرد به لحاظ روانی سالم است و تحت تأثیر اختلالات روحی و روانی اقدام به انجام عمل زیبایی نکرده است.
وی ادامه می‌دهد: چنانچه عمل‌های زیبایی بدون انجام آزمایش‌ها و مشاوره‌های لازم و ضروری که آیین‌نامه‌های قوانین پزشکی آن‌ها را مشخص کرده، انجام شود رفتاری برخلاف اخلاق پزشکی و غیرقانونی است.
آیا انجام عمل‌های زیبایی نامتعارف جرم است؟
وی در پاسخ به این پرسش که آیا انجام عمل‌های زیبایی نامتعارف جرم محسوب می‌شود، اظهار می‌دارد: اگر فرد آزمایش‌ها و مشاوره‌های پیش از عمل زیبایی را انجام دهد و مشخص شود خواسته وی با اصول زیبایی‌شناسی مورد قبول دنیا- قواعد بین‌المللی که به عنوان نمونه در مورد زیبایی‌شناسی صورت تابلو «مونالیزا» است- مغایرت نداشته باشد هیچ مشکلی وجود ندارد.
دکتر مره‌صدق ادامه می‌دهد: در برخی مواقع افرادی که به طور مکرر اقدام به انجام عمل‌های زیبایی می‌کنند به لحاظ روانی مشکل دارند که حداقل دلیل آن پایین بودن اعتماد به نفس است و پزشک باید آگاه باشد برای چه بیماری خدمت درمانی انجام می‌دهد تا پس از آن با مشکل مواجه نشود.
وی می‌افزاید: پزشک موظف است بیمار را از همه خطرهای احتمالی آگاه سازد که حداقل آن مرگ و میر ناشی از بیهوشی است به طوری که در بهترین مراکز جراحی دنیا نیز به لحاظ آماری از هر ۱۰هزار بیماری که بیهوش می‌شوند حتی اگر هیچ اقدام جراحی روی آن‌ها انجام نشود هم ۶ نفر فوت می‌کنند. بنابراین به هیچ وجه جراح نباید به بیمار یا خانواده او قول دهد که عمل جراحی بدون خطر و عوارض انجام خواهد شد؛ چراکه در برخی موارد این موضوع غیرممکن است.
مسئولیت‌های پزشک در جراحی‌های زیبایی
به گفته مره‌صدق، وجه تمایز جراحی‌های زیبایی با دیگر انواع جراحی‌ها در نیازی است که سلامتی و حیات انسان به آن‌ها دارد. برخی از حقوقدانان با در نظر گرفتن نیاز روانی انسان، تمایز زیادی میان مسئولیت‌های پزشک در جراحی‌های زیبایی و غیر آن قائل نمی‌شوند. آن‌ها معتقدند که خروج از افسردگی و پیامدهای منفی روانی، این دسته از بیماران را به جراحی‌های زیبایی سوق می‌دهد و مانند دیگر انواع جراحی‌ها برای افراد جامعه ضروری و مفید است.
اما از سوی دیگر، گروه دیگری هستند که نظام حاکم بر مسئولیت جراحان زیبایی را سنگین‌تر و سختگیرانه‌تر از دیگر جراحان نام می‌برند. به طوری که رئیس انجمن علمی حقوق پزشکی ایران به این تمایز میان انواع جراحی‌ها تأکید می‌کند و می‌گوید: برخی مسائل هستند که ضرورت انجام جراحی زیبایی را کم می‌کنند و در جراحی‌هایی که ضرورت انجام آن پایین است نباید خطر زیادی وجود داشته باشد و اگر این اصل رعایت نشود، پزشک به واسطه نفس شروع جراحی مسئولیت خواهد داشت. وی از این ضابطه با عنوان «قاعده تناسب» یاد می‌کند که در حقوق دیگر کشورها پذیرفته شده است.
انجام هر نوع عمل جراحی غیرضروری، غیرقانونی است
محمود عباسی می‌افزاید: در خصوص این موضوع مهم در قوانین و مقررات به این نکته اشاره شده که پزشک و جراح در صورت انجام جراحی ضروری و مشروع چنانچه مرتکب تقصیری نشده باشد از مسئولیت مبرا است. بنابراین هر نوع عمل جراحی غیرضروری نامتعارف نامشروع و غیرقانونی است. در حالی که برخی فقها و حقوقدانان در خصوص جراحی‌های زیبایی هم تردید دارند قطعاً جراحی‌هایی نظیر «گوش الاغی»، «چشم گربه‌ای»، «لب شتری» و «دماغ خوکی» که به گمان پزشکان و جراحان دارای آثار و پیامدهای ناگواری نظیر نابینایی و بازگشت‌ناپذیری به حالت اولیه هستند در دایره قوانین و مقررات نمی‌گنجند و جزو جراحی‌های غیرقانونی محسوب می‌شوند که بر اخذ رضایت و برائت پزشک و جراح از بیمار هم هیچ اثر قانونی مترتب نیست. بنابراین این گونه جراحی‌ها غیرقانونی و به تعبیر قانون‌گذار غیرمشروع هستند.
رئیس مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه می‌دهد: وقتی یک عملی غیرقانونی و غیرشرعی و الزاماً غیراخلاقی است؛ این به معنای ممنوعیت آن عمل است و نباید انجام شود. تضمین یا ضمانت اجرای آن هم مسئولیت پزشک و جراح در صورت ارتکاب این گونه اعمال است. البته دولت نمی‌تواند برای هر پزشک و جراحی پلیس بگمارد که مرتکب جرم نشود، بنابراین در مرحله نخست مخاطبان و مراجعه‌کنندگان به این گونه افراد باید از حداقل‌های عقل و درایت برخوردار باشند که به این اطبا و جراحان و یا پزشک‌نمایان مراجعه نکنند و در مرحله بعد این پزشکان و جراحان هم باید از حداقل‌های عقل و درایت برخوردار باشند که از انجام اعمال غیراخلاقی، غیرقانونی و حتی غیرشرعی اجتناب ورزند و برای خود و بیماران دردسر درست نکنند و حیثیت علمی خود را با پول معاوضه نکنند. البته از بازرسی وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز انتظار می‌رود نظارت دقیق‌تری بر مطب‌ها، کلینیک‌ها و مراکز جراحی اعمال کنند و از دادستان‌ها به عنوان مدعی‌العموم هم انتظار می‌رود با کسانی که به هر نحو با سلامت مردم بازی می‌کنند برخورد جدی‌تری داشته باشند.
آمارها نگران‌کننده است
دکتر عباسی با ابراز تأسف از آمارهای بالا و نگران‌کننده در خصوص جراحی‌های نامتعارف و افراطی به اصطلاح زیبایی می‌گوید: اگر سری به دادسراها و نظام پزشکی بزنید پرونده‌هایی که تشکیل می‌شوند نگران‌کننده است و این در حالی است که نرخ واقعی این جرایم حداقل ۱۰ برابر پرونده‌های متشکله است که افراد چون با رضایت خود به جراح مراجعه کرده‌اند شکایت نمی‌کنند یا در شوراهای حل اختلاف پرونده‌ها مختومه می‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما