قدس آنلاین: سفر ولادیمیر پوتین به عربستان سعودی که امروز صورت می‌گیرد، دومین سفر او بعد از نخستین سفر رئیس جمهور روسیه به این کشور در سال ۲۰۰۷ محسوب می‌شود؛ پیش از این اما موفقیت در توافق اولیه بعد از تشکیل اوپک پلاس بین دو کشور در سفر سال ۲۰۱۷ ملک سلمان پادشاه سعودی به روسیه را در پی داشت؛ سفری که در تاریخ حکومت سلطنتی سعودی برای نخستین بار رخ می‌داد و از سوی کارشناسان به عنوان نشانه‌ای از فعال شدن سیاست روسیه در جهتگیری به سمت منطقه خاورمیانه ارزیابی شد.

دومین سفر پوتین به عربستان اما به گفته نورهان شیخ، استاد دانشگاه قاهره، اهداف مختلفی را در پی خواهد داشت که همکاری در زمینه انرژی، گسترش همکاری‌های اقتصادی، تأمین امنیت خلیج‌فارس و توسعه همکاری‌های نظامی را می‌توان از مهم‌ترین سرفصل‌های دانست. پیش از این الکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه اعلام کرده بود که مبادلات بازرگانی میان مسکو و ریاض در حال افزایش است و در نیمه نخست امسال به ۴۲۰ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار رسید که از شاخص مدت مشابه فراتر رفته است و ریاض علاقه‌مند به همکاری با شرکت‌های بزرگ روسی همچون روس نفت، گازپروم و گازپروم نفت است.

همکاری‌های امنیتی در خلیج فارس

گرچه براساس گفته نورهان شیخ، مسئله نفت و تأمین انرژی را می‌توان به عنوان پایه و محور اصلی مذاکرات پیش روی بین روسیه و ریاض دانست، اما موضوعات مختلف امنیتی همچون تحویل سامانه پدافند هوایی موشکی اس ۴۰۰ و همکاری‌های نظامی بین دو کشور نیز احتمالاً از سرفصل‌های گفت وگوهای دوجانبه خواهند بود؛ مسئله‌ای که اهمیت سفر رئیس جمهور روسیه به عربستان را دوچندان می‌کند.

در ماه‌های اخیر امنیت منطقه خلیج فارس به واسطه تلاش‌های مشکوکی که منجر به آسیب دیدن چند تانکر نفتکش شد و عاملان آن هنوز مشخص نشده اند، دچار تنش شده است. در عین حال ایالات متحده آمریکا به عنوان متحد راهبردی عربستان در پی این حوادث ضمن تکرار ادعاهای همیشگی خود ایران را مقصر قلمداد کرد و با درخواست پادشاه سعودی مبنی بر ارسال نیرو و تجهیزات نظامی بیشتر به این کشور موافقت کرد.

باتلاق یمن و التماس امنیت ریاض از مسکو

مسئله تنش‌زای دیگر در این منطقه جنگ یمن است که به کشتار حدود ۱۴ هزار نفر از مردم بیگناه و نیروهای مدافع این کشور انجامیده است. نیروهای مقاومت یمن و انصارالله در پاسخ به حملات نیروهای ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی، روز ۲۳ شهریورماه در عملیاتی پالایشگاه‌های «بقیق» و «خریص» وابسته به شرکت نفتی «آرامکو» عربستان را با پهپادهای خود هدف حمله قرار دادند. با ادامه یافتن تجاوز نیروهای سعودی، ارتش یمن در عملیات دیگر تحت عنوان «نصر من الله» علیه متجاوزان سعودی ضربه دیگری به متجاوزان سعودی وارد کردند.

شکست‌های پیاپی عربستان کارشناسان سعودی را به این نتیجه رسانده است  که عربستان به شدت در باتلاق یمن گرفتار شده و نیاز به کمک برای خروج از مخمصه دارد.البته چندی پیش رئیس جمهوری روسیه به مقامات این کشور پیشنهاد کرد برای تأمین امنیت مراکز حیاتی خود، سامانه‌های پدافند موشکی خریداری کنند.منظور پوتین فروش سامانه پدافند موشکی اس۴۰۰ بود و این پیشنهاد در اجلاس سران ایران، روسیه و ترکیه در آنکارا اعلام شد.

به گفته سرگئی میخییف، رئیس مرکز استراتژی‌های سیاسی روسیه، عربستان سعودی به شدت به کمک روسیه برای تأمین امنیت خود نیاز دارد.ریاض با توجه به متشنج شدن اوضاع خلیج فارس و نیز اختلافاتی که با ایران و ترکیه و برخی کشورهای دیگر دارد، نیازمند کمک‌های تسلیحاتی روسیه است، چنان‌که به نوشته خبرگزاری یونهاپ، عربستان سعودی برای پیشگیری از وقایعی چون حملات نفتی مشابه آنچه در آرامکو رخ  داد و بعد از نگرانی‌ها در رابطه با تغییر رویکرد ایالات متحده در خلیج‌فارس و تحقق نیافتن انتظارات عربستان از سوی آمریکا مبنی بر حمله نظامی به ایران، به دنبال کمک از سایر کشورها برای تقویت بنیه حفاظتی خود است.

به نوشته یونهاپ، محمد بن سلمان ولیعهد سعودی حتی برای تقویت سامانه دفاع هوایی کشورش از کره جنوبی نیز درخواست کمک کرده است. با این حال براساس گفته کارشناسانی همچون آندری کوروتایف، کارمند علمی پیشتاز مدرسه عالی اقتصاد، مشکلات بین دو کشور تاحدودی می‌تواند بر امکان‌پذیر شدن برخی تفاهم نامه‌ها سایه افکند؛ فشارهای ایالات متحده مبنی بر اعمال تحریم علیه کشورهایی که با روسیه همکاری نظامی داشته باشند، در عمل مسئله صادرات و تحویل سلاح روسیه به عربستان را غیرممکن نشان می‌دهد و ریاض باید برای تأمین امنیت خود دست به دامن دیگر کشورها شود.

انتهای پیام/