سید احمد موسوی/

در حالی که موج بیداری ملت ها علیه امپریالیسم آمریکایی در جای جای جهان از آسیا گرفته تا آفریقا ریشه دوانده، امروز این روند به بیخ گوش واشنگتن در آمریکای لاتین که روزی به عنوان حیاط خلوت ایالات متحده محسوب می شد نیز رسیده تا جایی که روز گذشته در همایشی که در هاوانا برگزار شد، رهبران  کوبا و ونزوئلا بر همبستگی هرچه بیشتر دو ملت در راستای مقابله با نیات شوم استعمار آمریکا تأکید کردند.

در این همایش سه روزه که به وسیله «مؤسسه کوبایی برای دوستی با خلق‌ها»، «مرکز کارگران کوبا»، «شاخه کوبایی جنبش‌های اجتماعی» و «حرکت قاره‌ای برای دموکراسی و علیه نولیبرالیسم» سازماندهی شد، بیش از هزار و ۳۰۰ فعال به ویژه فعالان سیاسی و اجتماعی از نقاط مختلف جهان از جمله آمریکای لاتین حضور داشتند، میگل دیاز کانل و رائول کاسترو رؤسای جمهور کنونی و پیشین کوبا به همراه نیکلاس مادورو رئیس‌جمهوری ونزوئلا بر ضرورت مقابله با رویکردهای خصمانه ایالات متحده تأکید کردند.

آمریکای لاتین روی گردان از واشنگتن

بررسی پیشنهادات برای تقویت همبستگی با دولت و مردم کوبا و ونزوئلا در مواجهه با محاصره اقتصادی، مالی و تجاری ایالات متحده از جمله اهداف این همایش سه روزه بود؛ این همایش همچنین به تحلیل سیاست‌های محاصره، بی‌ثبات کردن و مداخله دولت دونالد ترامپ علیه کشورهایی مانند ونزوئلا و نیکاراگوئه پرداخت.

باید گفت ایالات متحده در دوره ریاست جمهوری ترامپ تلاش‌های بسیاری در راستای تضعیف و سرنگونی سیاستمداران و دولت‌های چپ‌گرا در آمریکای لاتین انجام داد که بعضاً با موفقیت‌هایی نیز همراه بود، اما با وجود وعده‌های راست‌گرایان که در چند سال گذشته توانسته بودند با حمایت‌های آمریکا در برخی کشورها از جمله آرژانتین، کلمبیا، برزیل، شیلی و پرو به قدرت برسند، عدم توفیق آن‌ها در محقق کردن وعده‌هایشان، مردم آمریکای لاتین را به این نتیجه رساند که برای آن‌ها، سران و دولت‌های چپ‌گرا بهتر از راست گرایان وابسته به ایالات متحده هستند؛ چنان‌که سیاست‌های اقتصادی راست گرایان در کشوری مثل شیلی اعتراضات گسترده‌ای را در پی داشته است. به نوشته خبرگزاری پرنسالاتینا، جنایت راست‌گرایان نئولیبرال در آمریکای لاتین اعتماد دوباره مردم به چپ‌گرایان را در پی داشته و امروز شاهد باقی ماندن برخی رهبران یا روی کار آمدن مجدد چپ گرایان در برخی کشورهای مهم این منطقه هستیم و این همایش سه روزه نشان دهنده حمایت تمام قد دولتمردان چپ‌گرا در مقابل فشار آمریکا و عوامل داخلی آن است.

پایبندی به آرمان مبارزه با امپریالیسم

به گزارش رویترز، یکی از نشانه‌های این حمایت حضور نیکلاس مادورو در کنار رهبران کوبا در این همایش بود که حاکی از عزم جدی آن‌ها برای دفاع از متحدان قدیمی با وجود فشارهای آمریکاست. اما این نشست از جهات دیگر نیز حائز اهمیت بود؛ آمریکای لاتین این روزها شاهد تحولات مهمی بوده است، از طرفی شیلی روزهای ناآرامی را به دلیل اعتراضات علیه دولت راست‌گرای این کشور پشت سر می‌گذارد و نتایج انتخابات بولیوی که به نفع سوسیالیست‌ها تمام شد، مورد اعتراض لیبرال‌ها و راست گرایان واقع شده است؛ از سوی دیگر شاهد تداوم اعتراضات در انتقاد به حکم زندان داسیلوای چپ‌گرا در برزیل و بازگشت چپ‌گرایان به قدرت در آرژانتین بوده است. به نوشته رویترز، در حالی که اقدامات و فشارهای آمریکا علیه ونزوئلا و دولت‌های چپ گرا و حامی ونزوئلا مانند کوبا همچنان ادامه دارد، گردهمایی این دولت‌ها نشان می‌دهد آن‌ها همچنان به آرمان مبارزه با امپریالیسم آمریکا، پایبندند.

در این راستا و به نوشته خبرگزاری پرنسالاتینا، مادورو و میگل دیاز کانل، رئیس‌جمهوری کوبا روز دوشنبه در حاشیه این همایش ضمن محکوم کردن سیاست‌های آمریکا هرگونه مداخله در ناآرامی‌های اخیر در برخی کشورهای آمریکای لاتین را رد و تأکید کردند: تحریم‌های آمریکا فقط به وحدت هرچه بیشتر و حمایت از تغییرات اجتماعی در سطح منطقه آمریکای لاتین منجر خواهد شد.

رویترز در گزارش خود هدف از حضور مادورو در این همایش را ارائه این سیگنال دانست که کوبا با وجود تلاش‌های ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی و آمریکای لاتین برای ترغیب هاوانا به رها کردن متحد راهبردی خود، کوبا چنین کاری انجام نخواهد داد.

رئیس‌جمهور ونزوئلا اما در سخنرانی خود برای کنفرانس هاوانا، اتهام‌زنی‌های «سازمان کشورهای آمریکایی» به کوبا درباره دست داشتن در ناآرامی‌ها و اعتراضات در شیلی را «احمقانه» خواند و با یادآوری دخالت‌های مکرر نظامی آمریکا در امور آمریکای لاتین گفت: این همان داستان قدیمی دیکتاتوری پینوشه و صندوق بین‌المللی پول است. مردم شیلی حق این را دارند که به دنبال راه جایگزین باشند.

خیزش موج آمریکا ستیزی در حیاط خلوت واشنگتن

در بیانیه پایانی این همایش حاضران ضمن اینکه خواستار لغو محاصره اقتصادی آمریکا علیه کوبا شدند، از سیاست‌های خصمانه واشنگتن در قبال ونزوئلا نیز انتقاد کردند. در این بیانیه همچنین از دولت برزیل خواسته شد لولا داسیلوا رئیس جمهوری چپ گرای پیشین این کشور را که به اتهام فساد مالی در زندان به سر می‌برد، آزاد کند. این فعالان در ادامه بیانیه از جامعه جهانی خواستند به نتایج انتخابات ریاست جمهوری اخیر بولیوی احترام بگذارند.

باید گفت انتخاب مجدد مورالس در انتخابات بولیوی، پیروزی چپ‌گرایان در انتخابات آرژانتین و ناکامی ایالات متحده در سرنگونی دولت مادورو، همه و همه تقویت جریان ضد امپریالیسم و چپ گرا در آمریکای لاتین را به دنبال داشته است. بی‌شک این پیوند تاریخی در میان مخالفان ایالات متحده در آینده‌ای نزدیک، محکم تر از گذشته خواهد بود و قطعاً موج پیروزی‌های اخیر جریان‌های ضد امپریالیسم در بولیوی و آرژانتین، به دیگر کشورهای آمریکای لاتین نیز سرایت خواهد کرد.

همایش ضدامپریالیستی در هاوانا درواقع دست رد دیگری به سینه ایالات متحده بود که بر اساس دکترین مونرو از قرن نوزدهم همواره آمریکای لاتین را حیاط خلوت خود می‌دانسته است و همواره سیاست برخورد خصمانه را در قبال دولت های چپ گرا در پیش گرفته است. تأثیرات این همایش دستان ترامپ و رؤسای جمهور بعدی آمریکا را بیش از پیش در این منطقه راهبردی خواهد بست.