تا همین چند سال پیش، وقتی من و دیگر دوستداران طبیعت و کوهنوردان شیب قله زو را بالا می‌رفتیم تا خودمان را به بلندترین نقطه مشرف به مشهد در جنوب این شهر برسانیم، به محض بالا رفتن از اولین تپه مشرف به پارک خورشید، انگار در دنیای دیگری قرار می‌گرفتیم. آن چه پیش روی ما بود کوه بود و خلوتی سرشار از سکوت، اما حالا دیگر در قله زو و حتی تا دورتر از قله خبری از آن سکوت و آرامش نیست. وقتی زو را بالا می‌روید تا دلتان بخواهد ماشین می‌بینید، یعنی انگار یکی از خیابان‌های شلوغ مشهد را برداشته‌اند و آورده‌اند آن بالا تا ما اهل کوه آن بالا هم از دست ماشین‌ها و دود و بوقشان در امان نباشیم.

انگار قرار نیست ارتفاعات جنوبی مشهد روی آرامش را ببینند. اول به فکر مدیران رسید که بزرگراهی در این نقطه ایجاد کنند و بخش زیادی از کار هم انجام شد بعد جلو کار گرفته شد. یادم هست سال ۹۶ معاون دادستان مشهد گفت که ارتفاعات جنوبی مشهد تبدیل به منطقه توریستی خواهد شد. با خودمان فکر کردیم این اتفاق از ایجاد بزرگراه حتماً بهتر است چون ایجاد بزرگراه در این نقطه یعنی خداحافظی با ارتفاعات در دسترس شهر برای کوهنوردی و طبیعت‌گردی. حالا چند سالی است پروژه بزرگراه تعطیل است اما ارتفاعات جنوبی مشهد گرفتار معظلی دیگر شده است که در شروع مطلب به آن اشاره کردم؛ همان حضور پرشمار خودروهای شخصی است. علت این امر ایجاد جاده‌ای است که می‌تواند شما را سوار بر ماشینتان تا قله زو و در ادامه تا هفت حوض برساند. جاده‌ای آسفالت که در ابتدا به منظور آبرسانی به درختان ایجاد شد، حالا امکانی است برای دسترسی آسان به ارتفاعات با خودروهای شخصی که تهدیدی است برای این بخش از محیط زیست.

 نمی‌دانم چرا ما ایرانی‌ها تا این حد چسبیده به خودروهای شخصی‌مان هستیم اما می‌توانم حدس بزنم که بخشی از این ماجرا به برنامه‌ریزی‌های متولیان و مدیرانی برمی‌گردد که در این شهر و در دیگر شهرها ما را به این سمت سوق داده‌اند. وقتی شما در کنار هر مدیر سازمان کوچک و بزرگ، راننده‌ای می‌بینی و ماشینی که باید حتی برای رفت و آمد مدیر از خانه تا محل کار هم در خدمت آن مدیر باشد، وقتی شما کمتر مدیری را می‌بینی که حاضر نیست از وسایل عمومی برای تردد در شهر استفاده کند، وقتی شما مدیری را نمی‌بینی که حاضر باشد مسیر خانه تا اداره‌اش را با دوچرخه رکاب بزند و برای این رکاب نزدن هزار و یک دلیل جور می‌کند، باید شاهد باشیم جمعه‌ها صفی از ماشین‌های شخصی مسیر لادن به ارتفاعات جنوبی مشهد را در پیش گرفته‌اند.

به نظر می‌رسد متولیان اداره شهر مشهد باید برای این معظل تازه فکری بکنند، باید مردم متوجه بشوند هر کجا دوست داشته باشند حق ندارند با وسیله شخصی تردد کنند این شاید کمی بی‌رحمانه به نظر بیاید، اما اگر به دیدن بعضی از بناهای تاریخی رفته باشید می‌بینید که شما به عنوان بازدیدکننده حق ندارید هر جا دلتان خواست قدم بزنید و ناگزیرید از مسیرهای سنگفرش شده یا مسیرهایی که با چوب درست شده است، تردد کنید. باید شهرداری فکری برای این موضوع بکند. یک راه ساده و به صرفه این است که در ورودی مسیر رفتن به ارتفاعات یعنی در لادن ۴۸ پارکینگی راه‌اندازی کند و از آن قسمت به بعد آن‌هایی که به هر دلیل نمی‌خواهند مسیر را پیاده بروند، از اتوبوس‌ها یا مینی‌بوس‌های پیش‌بینی شده برای این کار استفاده کنند. کمترین فایده این اتفاق این خواهد بود که از تردد ده‌ها ماشین شخصی به ارتفاعات جلوگیری خواهد شد.

کوتاه سخن اینکه ارتفاعات جنوبی مشهد می‌تواند فرصتی باشد برای دوچرخه‌سواری، کوهنوردی و پیاده‌روی، اما این روزها حضور پرتعداد خودروهای شخصی به واسطه جاده آسفالت شده آرامش را از این ارتفاعات و دوستداران واقعی طبیعت و کوه گرفته است. فراموش نکنیم فضاهای درخت‌کاری شده در کوه‌های آب و برق مشهد که به حق کاری شایسته از شهرداری در سال‌های اخیر بوده است، با دوچرخه و پیاده‌روی سنخیت بیشتری دارد تا دود و دم ماشین‌های شخصی.