مهدی کاهانی مقدم/

چندی پیش رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد در گفت‌وگویی اعلام کرد که ۷۳درصد رانندگان مشهدی حداکثر سرعت مجاز را رعایت نمی‌کنند.

وی سپس با اشاره به اجرای ضعیف ایده‌ هوشمندانه «آموزش فرهنگ شهروندی» در چند سال گذشته، جانباختگان تصادفات سال ۹۷ مشهد را ۲۵۳ نفر ذکر کرد که از این تعداد ۱۴۰ نفر (۵۶ درصد جانباختگان) عابر پیاده بودند؛ علت ۳۹ درصد تصادفات با عابر پیاده نیز رعایت نکردن حق تقدم عابر عنوان کرده و این در حالی است که ۶۰درصد از شهروندان اظهار داشته‌اند از خط عابر عبور نمی‌کنند.

به گفته این عضو شورای شهر همچنین ۲۶درصد از رانندگان به علایم و تابلوها توجهی ندارند و ۹۷درصد آنان نیز حداقل تجربه یک بار تصادف را داشته‌اند.

از سوی دیگر بر اساس آمار پلیس راهور استان، از ابتدای سال تاکنون ۵۵درصد جانباختگان تصادفات درون شهری مشهد را عابران پیاده تشکیل می‌دهند که این رقم تفاوت چندانی با سال گذشته ندارد.

اینکه چه تعداد از سوانح رانندگی منجر به فوت ناشی از بی‌توجهی رانندگان به سرعت مجاز بوده است، اعلام نشده اما سرعت غیرمجاز همواره از اصلی‌ترین عوامل بروز تصادفات در معابر درون و برون شهری کشور ما و به تبع آن شهر مشهد بوده و هست.

در جاده‌های برون شهری با نصب دوربین‌های هوشمند، استقرار گشت‌های متعدد و اقداماتی اینچنینی، تلاش بسیاری برای کنترل سرعت مجاز خودروها و کاستن از تصادفات انجام شده است اما در خیابان‌ها و حتی بزرگراه‌های شهر با وجود دوربین‌های فراوان ثبت سرعت و تخلفات، به نظر می‌رسد یک جای کار می‌لنگد. بخشی از این مشکل البته ناشی از رعایت نکردن فرهنگ شهروندی و پایبند نبودن برخی از شهروندان به قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی است؛ همچنان که عابران پیاده درصد قابل توجهی از تصادفات درون شهری را باعث بوده‌اند؛ ولی آنجایی که مشکل به وسایل نقلیه برمی‌گردد، علاوه بر تخلف رانندگان، ضعف عملکرد متولیان نظم و انضباط ترافیکی و در رأس آن‌ها پلیس راهور نیز به چشم می‌خورد.

بزرگ‌ترین خلأ موجود همچنان که پیش از این هم متذکر شده‌ایم، حضور کمرنگ پلیس در معابر شهری به ویژه در نقاط ترافیکی پرحجم و یا مناطق پرحادثه است و به طرز ملموسی سعی شده جای خالی پلیس را با سرعت‌گیر، تابلویی هشداردهنده و یا چراغی چشمک‌زن پر کنند. از طرفی به نظر می‌رسد بسیاری از دوربین‌های ترافیکی نصب شده در معابر کارایی لازم را نداشته و یا اصلاً کار نمی‌کنند؛ دوربین‌هایی که بی‌مصرف بودن آن‌ها به خصوص به هنگام قفل شدن ترافیک خیابان، تقاطع و یا بزرگراه‌های شهر به خوبی آشکار می‌شود؛ و در مجموع این پرسش در ذهن بسیاری از شهروندان وجود دارد که چرا قاطعیت در برخورد و اقداماتی که منجر به نهادینه شدن فرهنگ استفاده از کمربند ایمنی در رانندگان و استفاده از کلاه ایمنی توسط موتورسواران شد را در برخورد با سایر تخلفات حادثه‌ساز رانندگی شاهد نیستیم و به نوعی بحث فرهنگ‌سازی در این حوزه به فراموشی سپرده شده است.

موضوعی که عضو شورای شهر مشهد هم به آن اشاره داشته و اجرای طرح «آموزش فرهنگ شهروندی» را با وجود هزینه‌کرد بودجه قابل توجه در عین هوشمندانه بودن، در عمل ضعیف ارزیابی کرده است و نتیجه این ضعف عملکرد را امروز می‌توان در لابه‌لای آمار تفکیکی سوانح رانندگی مشاهده کرد.

امید است متولیان برقراری نظم و انضباط ترافیکی و کاهش تصادفات درون شهری مشهد با بازنگری شیوه‌های عملکردی و برنامه ریزی‌های کارشناسی هرچه زودتر به این وضعیت نابسامان خاتمه داده و خیابان‌های شهر را که جولانگاه عده‌ای متخلف و خطرآفرین شده است به معابری امن برای تردد شهروندان تبدیل کنند.