قدس‎آنلاین_ تونل بهشت آباد که یکی از پروژه‌‏هایی است  که با اعتراض بسیاری از مسئولان استان چهارمحال و بختیاری، فعالان زیست محیطی و  مردم همراه بوده است.

دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در گفت‎وگو با خبرنگار قدس‎آنلاین، گفت: براساس استانداردهای یونسکو طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای امتیاز منفی گرفتند زیرا مخاطرات زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی طرح‌های کلان انتقال آب بین حوضه‌ای، بیشتر از منافع آن است .

روح الله فتاحی با اشاره به طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای، با تاکید بر معیارهای یونسکو  اظهار داشت: طبق این معیارها باید در مرحله نخست نیازهای حوضه مبدا و مسیر تامین شده باشد و در حوضه مقصد نیز تمام راه‌های تامین آب اعم از تصفیه پساب، صرفه‌جویی در مصرف آب اصلاح روش‌های آبیاری، اصلاح شبکه‌های آب‌رسانی صورت گرفته باشد و باز هم با کم‌آبی مواجه باشیم.

فتاحی در خصوص طرح انتقال آب بهشت‌آباد، گفت: در گزارشات مهندسین مشاور این طرح به شکل صریح قید شده که حفر تونل ۶۷ کیلومتری در تشکیلات زمین شناختی که در مسیر انتقال آب وجود دارد با سطح تکنولوژی‌ای که دستگاه های  TBN دارند، بسیار پرهزینه خواهد بود.

وی ادامه داد: در حفر تونل سوم کوهرنگ بارها به حفره آهکی برخورد می‌شد که مانع پیشرفت دستگاه حفر تونل می‌شد لذا دانش مهندسی می‌گوید شما در مسیری کار می‌کنید که شناختی از زیرزمین ندارید و در گزارشات زمین شناسی آمده است که نمی‌دانیم زیر زمین چه خبر است و در حقیقت عدم قطعیت زیاد است.

فتاحی تصریح کرد: در حین حفاری تونل بهشت آباد به طور قطع فرار آب از فرخشهر، شلمزار و ... و تخلیه آب‌های زیرزمینی را خواهیم داشت که این فرار آب، از ذخائر  است.

وی اظهار کرد:  آبخوان هایی که در مسیر وجود دارد عموما از نوع «کارست» است که  تشکیل هر کدام هزاران سال به طول انجامیده و زمان زیادی لازم است تا این آبخوان دوباره شکل گیرد.

فتاحی گفت: در مهندسی آب اصلاح "ظرفیت مطمئن انتقال آب" وجود دارد به این معنا  که  در طرحی که برای انتقال یا تامین آب شرب اجرا می‌شود، مطمئن بود که سطح اعتماد آب بیش از ۹۰ درصد باشد، آمار هیدرولوژی نشان می‌دهد که حجم آب با سطح ۹۵ درصد که می‌تواند از رودخانه بهشت آباد منتقل شود  زیر ۲۵۰  میلیون متر مکعب در سال است لذا از نظر مهندسی سطح اعتماد حجم آبی که برای انتقال از طریق این طرح لحاظ شده،  بسیار پائین است.

عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد اظهار داشت: مشاور در بهشت آباد ، طرح را برای یک میلیارد مترمکعب آب طراحی کرده و بعد با آن تنها ۲۵۰ میلیون متر مکعب آب می توان برد و این را در نظر گرفته که در سالی که آب فراوان بود یک میلیارد مترمکعب انتقال خواهیم داد که این امر از نظر اقتصادی به صرفه نیست پس از نظر دانش هیدرولوژی مقدار آب قابل انتقال به سرشاخه‌های بهشت‌آباد بسیار پایین‌تر از آن چیزی است که تاسیسات تونل آب برایش طراحی شده و از بیت المال هزینه می‌شود و دانش مهندسی می‌گوید باید سود و هزینه محاسبه شود پس اقتصادی نیست.

نابودی اکوسیستم

این کارشناس حوزه آب در چهارمحال و بختیاری از بین رفتن اکوسیستم‌ استان را از مضرات اجرای این طرح نام برد و گفت: عواقب اجتماعی در حوضه مقصد بخش مهم دیگری است که مغفول مانده است.

وی ادامه داد: در مقطعی زاینده‌رود جریان پایداری داشته و بر روی آن سد احداث شد و بعد از آن تونل یک و بعد تونل دوم کوهرنگ احداث شد و سپس بر اساس این آب‌ها، برای برداشت، برنامه‌ریزی شد در حالی که برنامه‌ریزان غافل بودند که برنامه‌ریزی برای استفاده از آب نباید تنها روی ترسالی‌ها باشد و لازم است روی سال‌های با سطح اعتماد مهندسی قابل قبول در کشاورزی، صنعت و شرب باشد که این امر در دستور کار نبوده و در نتیجه چالش‌های اجتماعی ایجاد می‌کند و در نتیجه شاهد لوله‌شکنی کشاورزان اصفهانی در پروژه انتقال آب کاشان-یزد و بن-بروجن بودیم و خواهیم بود.

فتاحی اضافه کرد: این کشاورزان زندگی‌شان را بر اساس آبی که برنامه‌ریزان به آنان به دلیل برنامه‌ریزی نادرست، اعلام کردند، تنظیم کردند و برنامه‌ریزان در نظر نداشتند همیشه آب فراوان نیست و خشکسالی‌های شدید و طولانی در این ناحیه فراوانی بیشتری از معدود سال‌های نرمال یا مرطوب دارند.

افزایش مهاجرت

وی تاکید کرد: اکنون نیز با انتقال حجم قابل توجهی از طریق تونل بهشت‌آباد، توسعه صنعت، کشاورزی و گردشگری را برنامه‌ریزی و تمرکز بیش از پیش جمعیت به دلیل مهاجرت در اصفهان رخ خواهد داد.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد، بیان کرد: حجم آبی که می‌تواند مبنای برنامه‌ریزی جهت توسعه پایدار قرار گیرد "ظرفیت قابل اعتماد" است که بر اساس آمار هیدرومتری رودخانه بهشت آباد در کنار اعمال تاُثیر تغییرات اقلیمی کاملاً شفاف و قابل محاسبه است و مسئله پیچیده‌ای نیست اما گوش شنوایی نیست.

فتاحی طرح‌های انتقال آب بین حوزه‌ای که قرار است آب را از چهارمحال و بختیاری به سایر نقاط منتقل کنند را از نظر زیست محیطی و اجتماعی دارای اشکال خواند و گفت: این طرح‌ها به دلیل عدم قطعیت از ریسک بازگشت سرمایه بالایی برخوردار هستند.

لزوم  پیگیری دستگاه قضا

رئیس شورای اسلامی استان چهارمحال و بختیاری نیز  گفت: پروژه انتقال آب کوهرنگ سه به دلایل تخلفات متعدد؛ بی توجهی به مفاد مجوز محیط زیستی و همچنین ابطال مجوز محیط زیستی؛ با شکایت شوراهای شهر و روستای استان چهارمحال و بختیاری و سازمان محیط زیست و پیگیری‌های کمپین‌های مردمی تعطیل شد.

فرهاد رئیسی افزود: متاسفانه با ورود مقامات موثردر قوه قضاییه و خارج کردن شکایات مردمی از پرونده با تمدید غیرقانونی مجوز محیط زیستی؛ پروژه بازگشایی گردید، حال آنکه با وجود احراز تخلف توسط دستگاه قضایی با وجود دستور موکد دادستانی استان برای رسیدگی به دادستان کوهرنگ و ارائه نتیجه حتی به تخلفات تصریح شده مجری طرح و مدیر عامل آب منطقه ای اصفهان از زمان گشایش پرونده تاکنون هیچ رسیدگی انجام نشده است.

این مقام مسئول تصریح کرد:  از دادستان استان تقاضا داریم با استفاده از ظرفیت‎های قانونی موجود؛ شکایات مردمی از پروژه‎های انتقال آب نظیر پروژه کوهرنگ سه را در دستور کار قرار دهد. بدیهی است بهره گیری از مکاتبات سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات و ... برای تعطیلی و توقف پروژه بهشت اباد به عنوان ابزار اثرگذاری دستگاه قضا برای جلوگیری از اجرای پروژه بهشت آباد موجب امتنان خواهد بود.