تحولات منطقه

عید فطر نیز هم چون دیگر مناسک و اعیاد اسلامی بافرهنگ و آداب‌ورسوم ایرانیان در پهنه این سرزمین گره‌خورده است.

ازپرپایی جشن مهربانی تا دوختن کیسه برکت و خوردن آش دوستی
زمان مطالعه: ۵ دقیقه

قدس آنلاین-گروه استان ها: عید فطر برای همه ایرانیان بدرقه‌ای است بر ماه مبارک رمضان و بااینکه نماز روز عید فطر واجب نیست اما در صبح روز عید فطر در همه روستاها و شهرهای ایران این نماز برگزار می‌شود و همه غسل کرده و جامه نو پوشیده در این نماز شرکت می‌کنند.پس از نماز مؤمنان به دیدوبازدید یکدیگر می‌روند و فرارسیدن جشن بندگی را به یکدیگر تبریک می‌گویند.

در هر گوشه‌ای از این آب‌وخاک می‌توان مراسم ویژه این روز را به مشاهده نشست؛ مراسمی که ریشه در باورهای مردم این دیار نسبت به این جشن اسلامی دارد.

آداب مخصوص روز عید فطر در ایران معمولاً رسومی قومی و مذهبی هستند و با باورها و خلق‌وخوی مردمان یک شهر یا استان پیوند خورده‌اند.

توزیع نان و پنیر در شیراز

اگرچه با رشد و توسعه شهرها بسیاری از آداب‌ورسوم گذشته این روزها رواج نداشته و از طرفی بیماری کرونا نیز بسیاری از مردم را ملزم به رعایت فاصله اجتماعی کرده است اما شیرازی‌ها در روز عید فطر رسم جالبی دارند.

آن‌ها ضمن توزیع شیرینی و زیارت اهل قبور صبح عید صبحانه‌ای شامل نان و پنیر و سبزی میان رهگذران و همسایه‌ها توزیع می‌کنند.

مراسم حنابندان در سیستان و بلوچستان

یکی از آداب عید سعید فطر در دیار بلوچستان، برگزاری مراسم حنابندان بانوان است با این توصیف که در شب‌پایانی ماه مبارک رمضان زنان بلوچ با تهیه و آماده‌سازی حنا، خود را برای شرکت در مراسم حنابندان آماده می‌کنند.

در مراسم حنابندان زنان و دختران به‌وسیله حنا دستان خود را با نقش‌های مختلف و زیبا می‌آرایند که معمولاً این کار توسط فردی که در این زمینه مهارت دارد انجام می‌شود.

در سیستان و بلوچستان پس از پایان نماز عید فطر، نمازگزاران همدیگر را در آغوش می‌گیرند و فرارسیدن عید را به یکدیگر تبریک می‌گویند و اگر کسی را رنجیده باشند طلب بخشش و حلالیت می‌کنند.

کیسه برکت نیز از دیگر رسوم مردم است که در منطقه سیستان نام دارد به‌طوری‌که بزرگان روستا چه مرد و چه زن با دوختن یک کیسه به جمع‌آوری نذورات، کفاره و فطریه مردم مشغول می‌شوند که آن‌ها را در اختیار فقرا و نیازمندان قرار دهند.

نذر آش در یزد

یزدی‌ها مراسم روز عید فطر را طبق سنت‌های قدیمی برگزار می‌کنند. مهم‌ترین رسم یزدی‌ها طبخ و توزیع آشی معروف به آش نذری ابوالفضل‌ العباس (ع) در صبح روز عید است که این آش در مساجد میان نمازگزاران توزیع می‌شود.

رسم جالب دیگر یزدی‌ها توزیع شیرینی نذری میان نمازگزاران است؛ هرکسی حاجتی دارد یا حاجت‌روا شده است روز عید فرصتی دارد برای توزیع انواع شیرینی‌های معطر و معروف یزد میان مردم.

زیارت اهل قبور در کرمان

کرمانی‌ها نیز علاوه بر توزیع شیرینی و زیارت اهل قبور یک رسم قدیمی هم دارند و در روز عید فطر به دیدار خانواده‌هایی می‌روند که تازه عزادار شده‌اند.

روز آشتی در کهگیلویه و بویراحمد

در کهگیلویه و بویراحمد روز عید فطر روز آشتی است بر همین اساس و بنا به سنت‌های قدیمی در این روز بزرگ‌ترها ریش‌سفیدی می‌کنند تا کدورت میان افراد برطرف شود و این‌طوری بر حلاوت عید می‌افزایند.

آذین‌بندی معابر در خوزستان

مفصل‌ترین آداب روز عید فطر را خوزستانی‌ها اجرا می‌کنند. در خوزستان آذین‌بندی و چراغانی معابر در این روز رواج دارد. زیارت اهل قبور و دیدار بزرگ‌ترهای فامیل نیز مرسوم است. اما قبایل خوزستانی رسمی قدیمی دارند که هنوز با جدیت اجرا می‌شود؛ کودکان و جوان‌ترهای هر عشیره و محله درحالی‌که آواز می‌خوانند و شادی می‌کنند از میان معابر می‌گذرند تا به دیدار بزرگانشان بروند.

این مراسم همراه «هوسه» که نوعی موسیقی آیینی در جنوب ایران است انجام می ‌شود و علاوه بر شرکت ‌کنندگان در مراسم برای هر بیننده ‌ای شورانگیز و شادی‌ بخش است.

درهای خانه‌هایی که برای پذیرایی مهیا هستند به روی این گروه‌ها باز است و کوچک‌ترها به همین روش به خانه‌های آشنایان و سرشناسان محله‌ها نیز می‌روند و شیرینی می‌خورند وعیدی می‌گیرند.

افطار خانوادگی در همدان

در استان همدان نیز مردم اعتقاددارند که شب عید فطر همه اعضای خانواده باید در کنار هم باشند و باهم افطار کنند.

افرادی که در شهر زندگی می‌کنند در روز عید به روستای محل تولد خود می‌روند و نزد خانواده و پدر و مادر خود می‌روند و این روز را در کنار هم جشن می‌گیرند.

پخت غذاهای سنتی و شیرینی‌های محلی به مناسبت نخستین سالگرد فرد متوفی خانواده و توزیع آن در بین افراد مستمند از دیگر آداب‌ورسوم مردم همدان در روز عید سعید فطر می‌باشد.

روزه‌داری هرمزگانی‌ها پس از عید فطر

عید فطر اهمیت ویژه‌ای برای مردم هرمزگان دارد به‌گونه‌ای که تا سه روز پس‌ازآن به هم تبریک و شادباش می‌گویند.

 در روز عید فطر مردم این دیار برای عرض تبریک به خانه‌های هم رفته و با صبحانه عید شامل چای، برنج و گوشت، پذیرایی می‌شوند.

خوردن مقداری گوشت یا حلیم در روز عید مرسوم است.   اما جالب اینجاست که پیرمردان و پیرزنان هرمزگانی از روز پس از عید فطر تا شش روز، روزه می‌گیرند.

در جزیره قشم نیز در روز عید فطر و پس از ادای نماز عید، سفره گسترده‌ای پهن و از نمازگزاران پذیرایی می‌شود.

مسابقه عیدانه در ترکمن‌صحرا

ترکمن‌ها نیز آداب مفصلی برای عید فطر دارند. خانه را از قبل نظافت می‌کنند چراکه مهمانی رفتن در روز عید فطر مانند نوروز رایج است.

این مهمانی‌ها تا سه روز ادامه می‌یابد که در همین راستا بانوان ترکمن  شیرینی و درواقع نان‌روغنی‌های مخصوصی نیز می‌پزند که در بخش‌های مختلف خراسان شمالی نام‌ها متفاوتی ازجمله «قوقون» یا «قتلمه» یا «چاپادی» دارد.

ترکمن‌ها نماز عید را دسته‌جمعی در طبیعت زیبای ترکمن‌صحرا می‌خوانند و در این اجتماع بزرگ فرصتی هست برای رفع کدورت‌ها.

در بخش‌های روستایی استان خراسان شمالی و همچنین استان گلستان برپایی مسابقه اسب‌دوانی نیز مرسوم است و درواقع اسب‌دوانی ورزش اصلی ترکمن‌هاست و به هر مناسبتی و در هر عیدی از آن استقبال می‌کنند.

عیدانه برای تازه‌عروس‌ها در اصفهان

در استان اصفهان، در تمامی اعیاد مانند عید قربان، غدیر، نوروز و به‌ویژه عید سعید فطر رسمی قدیمی وجود دارد و آن بردن عیدانه برای تازه‌عروس‌های فامیل است که از سنت‌های نیکو و پسندیده به شمار می‌رود.

در این رسم، خانواده داماد، با خرید هدایایی به منزل پدری عروس رفته و برای عروس عیدی می‌برند.

مردم ساوه نیز رسم دارند که روز عید فطر تازه‌دامادهای  آینده برای نامزدشان لباس و شیرینی و گل و میوه هدیه می‌برند.

آش نذری در مازندران

مازندرانی‌ها نیز پس از خواندن نماز پرفیض فطر به سمت خانه‌های بزرگان محل یا فامیل و خانواده‌های معظم شهدا حرکت می‌کنند و با حضور در جمع این افراد عید سعید فطر را به آن‌ها تبریک می‌گویند.

عده‌ای دیگر از مردم استان مازندران نیز بر سر گلزار شهدا و مردگان خود حاضر می‌شوند و با توزیع خرما و شیرینی این روز را جشن می‌گیرند.

پختن آش نذری نیز سنتی دیگر است که در برخی روستاها و شهرهای استان بر سر مزار مردگان در روز عید فطر رواج دارد.
 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.