قدس آنلاین: میزان رویشگاه‌های جنگلی در ایران به نسبت جمعیت کشور حدود ۱۷صدم هکتار در ازای هر ایرانی برآورد می‌شود. با توجه به میانگین جهانی که سهم هر یک از ساکنان کره‌زمین را حدود هشت دهم هکتار مشخص کرده است، به این نتیجه می‌رسیم که میزان سرانه جنگل در ایران کمتر از یک چهارم متوسط جهانی است. به همین دلیل ضرورت توجه به حفظ و نگهداری از جنگل‌های ایرانی چهار برابر متوسط جهانی است.  

جنگل‌های زاگرس که این روزها در معرض آتش‌سوزی‌های گسترده قرار گرفته است، عامل تولید ۴۵درصد آب شیرین کشور هستند. یعنی اگر کارون، کرخه، جزائین، مارون، زهره، سفیدرود، زرینه‌رود، زاینده‌رود، کاماسیاب و سیروان بخواهند به حیات خود ادامه دهند، نیازمند حفاظت و حراست بیشتری هستند. به همین دلیل از جنگل‌های ایران به عنوان جنگل‌هایی غیرقابل ارزش‌گذاری نام برده می‌شود که واجد بالاترین درجه در رتبه‌بندی‌های محیط زیستی است.

اصل پنجاهم قانون‌اساسی کشورمان با تأکید بر اهمیت حفظ جنگل‌ها تصریح می‌کند: «حفظ محیط زیست لازمه حیات اجتماعی رو به رشد مردم ایران است». اما با این حال متأسفانه در پروتکل‌های نیروهای نظامی ما بر این نکته اشاره شده است که این نیروها تنها می‌توانند برای مسائل امنیتی و راهبردی از تجهیزات خود استفاده کنند و در سایر موارد باید دستگاه سفارش‌دهنده حق‌الزحمه آن‌ها را پرداخت کند، بنابراین از آنجا که مهار آتش‌سوزی‌ها در شمار مسائل امنیتی تعریف نشده است به این موضوع توجهی نمی‌شود غافل از اینکه نابودی جنگل‌ها تبعاتی نظیر تنش‌های امنیتی، مهاجرت و نابودی منابع آب را به همراه دارد. به همین دلیل یکی از مطالبات جدی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور این است که مهار آتش‌سوزی جنگل‌ها نیز در شمار مسائل امنیتی کشور قرار گیرد تا شاهد تعلل در اعزام تجهیزات و نیروی متخصص برای مهار آتش در این مناطق نباشیم.

علاوه بر این متأسفانه جنگل‌بانان کشور برای مهار آتش همچنان از تجهیزات ابتدایی نظیر موتور پمپ‌های پاششی که روی کوله‌پشتی‌ها استفاده می‌شود، استفاده می‌کنند و حتی از تجهیزات ابتدایی همچون کفش، لباس، دستکش و ماسک ضد حریق و برای مقابله با آتش‌سوزی در جنگل‌ها محروم هستند و نمی‌توانیم این امکانات را برای داوطلبانی که به صورت خودجوش برای خاموش کردن آتش جنگل‌ها همکاری می‌کنند، فراهم کنیم.

سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری و سازمان حفاظت از محیط زیست کشور در شمار ضعیف‌ترین و فقیرترین سازمان‌های زیرمجموعه دولت هستند که در اغلب مواقع حتی هزینه تأمین پوتین و تأمین بنزین خودروهای سازمانی محیط بان‌ها و جنگل‌بان‌ها را ندارند چه برسد به اینکه بخواهند تجهیزات به‌روز برای کنترل و نظارت از راه دور داشته باشند تا بتوانند همه عرصه‌های جنگلی کشور را پایش کنند. متأسفانه ما هنوز نتوانسته‌ایم یک شماره تلفن سه رقمی در اختیار مردم قرار دهیم تا آن‌ها بتوانند در صورت مشاهده حادثه و یا تخلف آن را به نیروهای امدادی سازمان گزارش دهند.

آنچه در این مجال اهمیت دارد ضرورت ارتقای سازمان‌های حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی کشور به دو وزارتخانه مستقل و پرقدرت به عنوان وزارت حفاظت از محیط زیست با محوریت حفظ و نگهداری از تنوع زیستی‌جانوری و همچنین وزارت جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با محوریت حفاظت از جنگل‌ها و منابع طبیعی است. اکنون سازمان محیط زیست و منابع طبیعی کشور زیرمجموعه یک وزارتخانه اجرایی با عنوان جهاد کشاورزی است. در حال حاضر رسالت اصلی این وزارتخانه توسعه تولیدات کشاورزی عنوان شده که با اصل حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی در تعارض است، زیرا تمایل دارد عرصه‌های منابع طبیعی بیشتری را تصرف کند و تغییر کاربری دهد تا بتواند به هدف نهایی خود یعنی تولید بیشتر دست یابد، بنابراین نهادهای یاد شده به طور ماهیتی با یکدیگر در تضاد هستند و تا زمانی که دستگاه متولی منابع طبیعی کشور زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی باشد، نمی‌توانیم شاهد تاب‌آوری طبیعت باشیم.

انتهای پیام/