دکتر هادی وکیلی در گفتگو با خبرنگار قدس آنلاین عنوان کرد: به گواه تاریخ، سفر امام رضا(ع) به خراسان به اکراه بوده و امام(ع) از سر اجبار و به دستور مامون به خراسان مسافرت کردند. اما باید گفت که شاید ثامن الحجج(ع) هدف دیگری را نیز از پذیرش این سفر دنبال می کرده اند که در پشت پرده مخفی مانده و چندان به آن توجهی نشده است.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه دربار مامون در مرو و خراسان آن روزگار بوده است، حضور امام(ع) در این منطقه از نظر تبلیغ معارف دینی و اقدامات فرهنگی بسیار تاثیرگذار بر مسلمانان می توانست باشد. در واقع می توان اینگونه بیان کرد که حضرت علی ابن موسی(ع) در ابتدا از قبول این سفر خودداری کرده تا جامعه و مردم بدانند که امام از هجرت از مدینه به مرو اکراه دارند و به خاطر پست و مقام های پیشنهادی مامون، اقدام به سفر نکرده اند. پس از اینکه اذهان عمومی جامعه این موضوع را قبول می کرد، آنگاه امام به راحتی می توانسته اند تبلیغات دینی و ترویج افکار ناب اسلامی را در خراسان انجام داده و شیعیان راستین را تربیت کنند.

وی اظهار کرد: حضرت رضا(ع) با درایت مثال زدنی خود اقدام تهدید آمیز مامون را به فرصتی گرانبها تبدیل کرده و عملا عالی ترین سطح تبدیل تهدید به فرصت در سیره رضوی به ثبت رسید. فرصت در اینجا به این معنی است که به جای اینکه امام به اجبار به خراسان آمده و به استخدام مامون در بیایند، این مامون است که در استخدام اندیشه های امام رضا(ع) قرار می گیرد و عقاید امام بدون ذره ای عقب نشینی نشر و ترویج می شود.

این استاد تاریخ مدعی شد: با سیاست و درایت حضرت ثامن الحجج(ع)، جامعه شیعه توانست پس از دوران ۱۶۰ ساله ای که از  صلح امام حسن مجتبی(ع) تا سفر امام رضا(ع) به خراسان آن زمان گذشته بود، انرژی و پتانسیل بالقوه خود را آزاد کرده و در ایران تبلیغ دین ناب آغاز شود. افراد زیادی مانند دعبل خزائی و خواجه اباصلت توانستند بدون هیچ احساس خطری در شعرها و سخنرانی هایشان مدح ائمه علیهم السلام را آغاز کنند و در ترویج افکار آنان بکوشند.

وی ابراز داشت: به همین دلیل است که گفته می شود آمدن امام رضا(ع)  به خراسان هدفمند بوده است و این پروژه در ظاهر توسط مامون انجام می شده اما در عمل توسط امام(ع)  مدیریت گردیده است.

وکیلی با بیان اینکه مامون وقتی به این یقین رسید که عنان کار از دست او خارج شده است امام رضا(ع) را به شهادت رساند، افزود: همین اقدام مامون نیز بسیار عجولانه و بدون تفکر انجام شد. اگر او اجازه می داد امام ابتدا به مدینه برسند و سپس ایشان را شهید می کرد شاید تاثیرگذاری امام رضا(ع) کمتر می شد. اما اینکار مامون باعث شد که شیعیان اطراف مزار مقدس ثامن الحجج(ع) سکنی گزیده و تجمع کنند و فعالیت های تشیع در این مکان تشدید شد. اکنون مشهد به دومین کلان شهر مذهبی دنیا تبدیل شده است.   

وی مطرح کرد: بدون تردید حضور امام رضا(ع) و سپس شهادت و دفن ایشان در خطه خراسان یکی از مهمترین دلایل در گرایش ایرانیان به مکتب اهل بیت و گسترش تشیع در ایران است. هرچند دلایلی دیگری از جمله، گرایشات عقل گرایانه و عرفانی ایرانیان که مشابهت زیادی با مکتب اهل بیت دارد، و یا دلایل سیاسی، اجتماعی و... دیگر نیز در شیعه شدن عموم ایرانیان نقش داشت، اما یکی از مهمترین عوامل این گرایش ایرانیان و سرعت گرفتن و بالارفتن کیفیت آن، حضور و دفن امام رضا(ع) در این کشور بوده است.   

عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه فردوسی با ذکر این نکته که به گواه تاریخ، سطح فرهنگ و تمدن ایرانیان بالا بوده است و از نظر فکری و تمدنی، فرهنگی و...جامعه ای فرهیخته محسوب می شده است بیان داشت: بنابراین آموزه ها و اندیشه های امام رضا(ع) که درواقع همان مکتب اهل بیت علیهم السلام است می تواند توسط ایرانی ها بسیار بهتر فهمیده شده و ایرانی ها را مجذوب خود کند و باعث شود که این قوم در تبلیغ و ترویج آیین اسلام اصیل پرچمدار شوند.  

انتهای پیام/