قدس آنلاین: این دومین باری است که در چند ماه گذشته مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مکانیزم حل اختلاف و دعوی طرف‌های برجام را متوقف می‌کند. پیش از این در ژانویه سال جاری میلادی یعنی پنجم بهمن ماه گذشته این اتفاق رخ داده بود. اما آن دفعه مکانیزم حل اختلاف یا "ماشه" از سوی اروپایی‌ها و درپی گام پنجم و آخر ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام فعال شده بود.

تصمیم اروپایی‌ها برای عقب نشینی از دست بردن بر مکانیزم ماشه پس از آن رخ داد که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران صراحتا اعلام کرد در صورت فعال شدن مکانیزم ماشه ممکن است ایران حتی از کنوانسیون NPT هم خارج شود.

تهدید ایران به خروج ار NPT و توقف اجرای پروتکل الحاقی یک شوک شدید و نگران کننده را به پایتخت‌های اروپایی که به دنبال گذاشتن ایران در گوشه رینگ و افزایش فشار برای گرفتن امتیاز مجانی بودند وارد کرد.

روسیه و چین هم در همان مقطع به اقدام اروپایی ها در رفتن به سمت مکانیزم ماشه اعتراض کرده و آن‌را اقدامی مخرب برای برجام عنوان کردند. مسکو در بیانیه ای اعلام کرد کمیسیون مشترک باید به ممانعت از تشدید بیشتر بحران کنونی پیرامون توافق هسته‌ای کمک کند

«فو سونگ» مدیرکل کنترل تسلیحات وزارت خارجه چین اما در موضوع‌گیری افشاگرانه ادعای اروپا در فعال سازی مکانیزم ماشه را زیر سوال برد و بر مقدم بودن اقدام ایران در فعال سازی این مکانیزم صحه گذاشت.

در واقع این مقام چینی از این موضوع پرده برداشت که در همان مقطع نیز ایران در فعال سازی این مکانیزم پیشگام بوده و اروپایی ها برای آنکه مدیریت مناقشه را در دست گیرند مدعی فعال دست بردن بر ماشه برجام شده‌بودند.

این با اما در نیمه تیرماه این محمد جواد ظریف بود که در نامه‌ای رسمی به جوزف بورل در اجرای ماده ۳۶ برجام خواستار فعال شدن مکانیزم حل اختلاف شد. این دفعه اعتراض ایران نه به خروج آمریکا که به اجرا نشدن تعهدات سه کشور اروپایی عضو برجام و اقدام مخرب آنها در صدور قطعنامه در شورای حکام علیه ایران بود.

تناقض گویی بورل

آلمان، فرانسه و انگلیس در این ماجرا جاده صاف کن پروژه آمریکا برای اتهام سازی علیه ایران به منظور باز کردن مجدد پرونده مختومه PMD در برجام و زمینه سازی برای ارجاع دوباره پرونده ایران به شورای امنیت شدند. اقدامی که عملا به فروپاشی برجام منتهی خواهد شد.

حالا یک بار دیگر جوزف بورل دارد همان تاکتیک بهمن ماه را بکار می‌برد و تکرار می‌کند تا تشکیل کمیسیون مشترک را به بهانه‌ شرایط کرونایی و محدودیت‌های سفر به تعویق بیندازد. احتمالا با این تصور که پیش از رسیدن صورت مسئله به کمیسیون مشترک و سازوکار حل اختلاف، تکلیف مناقشه طراحی شده در شورای حکام و احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت آنگونه که عباس عراقچی هم از آن سخن گفته روشن شود تا اروپایی ها خود را پشت این موج جدید پنهان کنند.

او در بیانیه خود اعلام کرد: «با توجه به محدودیت‌های مسافرتی وضع‌شده به دلیل بیماری همه‌گیر کووید-۱۹، امکان تشکیل جلسه عادی کمیسیون مشترک برجام تا به حال میسر نشده است. همه طرف‌های برجام بر عزم خود برای حفظ توافق که در راستای منافع همگان است تأکید کردند.»

این در حالیست که در ماه‌های اخیر حتی جلسات شورای امنیت، و سازمان ملل نیز در مواردی متعدد به صورت مجازی و ویدئو کنفرانس برگزار شده و حتی نشست شورای حکام برای آنکه اعضا بتوانند رای بدهند و قطعنامه سه کشور اروپایی علیه ایران به تصویب برسد، با فشار آمریکایی‌ها به صورت حضوری نیز شکل گرفت.

با این حال بورل در بند دیگری از این بیانیه در مدعی شده است که «صرفنظر از اختلافات بر سر روش‌ها، همه توافق داشتند که با توجه به پیچیدگی مسائل موجود به زمان بیشتری نیاز است. به همین دلیل جدول زمانی [مکانیسم حل اختلاف] تمدید شد.»

ترس اروپایی ها از چیست!

یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در این مورد معتقد است که که بورل و تروئیکای اروپایی عضو برجام وقت کشی می‌کنند و تمایل ندارند حداقل تا پیش از مشخص شدن نتیجه انتخابات آمریکا و روشن شدن تکلیفشان با ترامپ این مکانیزم فعال شود.

دکتر ابراهیم رضایی به خبرنگار قدس آنلاین گفت: از نتیجه انتخابات مهمتر برای آنها اراده آمریکایی‌ها است که می خواهد محدودیت‌ها و تحریم‌ها بیشتر شود و اروپایی‌ها هم در این زمینه سکوت همراه با رضایت و همراهی دارند.

وی تصریح کرد: بورل می‌داند فعال شدن مکانیزم ماشه یا حل اختلاف این بار برجام را در شرایط دشوار موجود به سمت فروپاشی می‌برد پس یک ریسک خطرناک است و در این صورت مسئول این اتفاق بد اروپایی ها خواهند بود زیرا آنها به خواست آمریکا زمینه ساز قطعنامه شورای حکام و ایجاد سراشیبی برای برجام بودند.

وی افزود: اینکه آقای بورل به هر بهانه ای مکانیزم حل اختلاف را یک بار دیگر به تعویق می‌اندازد نشان می‌دهد او هی تروئیکای اروایی عضو برجام اختیار و استقلالی ندارند و خارج از اراده آمریکا نمی‌توانند کاری بکنند.

نماینده مردم دشتستان اظهار داشت: از وجه دیگر این رویداد بیانگر آنست که دولت و تیم وزارت خارجه ما نیز و ما هم برخی محاسبات را غلط انجام داده‌اند و علی رغم تذکرات رهبری که اروپا را جدی نگیریم و اعتماد نکنیم رفتار کردند.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خاطرنشان کرد: بورل و سه کشور اروپایی از ترس آمریکایی‌ها جرات جلو بردن مسئله و توان حل آن‌را در کمیسیون مشترک ندارند لذا هر دفعه بهانه‌ای می‌آورند که به تعهد و وظیفه خود عمل نکنند و صورت مسئله را حذف کنند. ما چیز زیادی از اروپا نمی‌خواهیم، اجرای تعهداتشان را می‌خواهیم و آنها سر باز می‌زنند که این نباید بی پاسخ بماند.

انتهای پیام/