قدس آنلاین: در حالی که کمتر از چهار ماه به انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا باقیمانده، نباید این خوشخیالی در اذهان برخی تحلیلگران ما ایجاد شود که در صورت پیروزی بایدن دموکرات در این ماراتن قرار است اتفاق خاصی بیفتد. نباید از یاد برد که بیشترین جنگهای آمریکا را دموکراتها به راه انداختهاند. همچنین نباید از یاد برد در کنار بایدن فردی مانند هیلاری کلینتون است که در ضدیت با ایران هیچچیز کم نگذاشته است.
رونمایی دموکراتها از سند سیاستگذاری خود
اما درحالیکه دونالد ترامپ در بسیاری از پروندههای داخلی و خارجی خود شکست خورده، در آستانه انتخابات ۲۰۲۰ دموکراتها به دنبال بهرهبرداری از این موقعیت در راستای هموار کردن پیروزی نهایی خود هستند. یکی از این موضوعات پرونده ایران است. درحالیکه سیاست فشار حداکثری ترامپ بر کشورمان عملاً کارایی خود را از دست داده، دموکراتها درصدد هستند با تعدیل ظاهری رویکرد خود در قبال تهران افکار عمومی آمریکا را بهسوی خود جلب کنند.
پیرو همین مسئله دو روز پیش حزب دموکرات آمریکا از پیشنویس سندی که سیاستهای این حزب را در سال ۲۰۲۰ مشخص میکند، رونمایی کرد. در هفت نقطه این سند ۸۰ صفحهای به ایران اشاره شده است. در این سند دموکراتها مدعی شدهاند حرکت دولت ترامپ به سمت جنگ با ایران را متوقف کرده و دیپلماسی هستهای، تنشزدایی و گفتوگوهای منطقهای را در دستور کار قرار خواهند داد. دموکراتها معتقدند ایالاتمتحده نباید به دنبال تغییر نظام سایر کشورها بوده و باید پیگیری این سیاست را به عنوان هدف خود در قبال ایران کنار بگذارد.
در ادامه این متن آمده است: «ما معتقدیم برنامه جامع اقدام مشترک بهترین روش برای قطع تمامی مسیرهای حرکت ایران به سمت سلاح هستهای، به نحو قابل راستی آزمایی است. خروج یکجانبه آمریکا از برجام ما را از متحدانمان جدا و راه را برای از سرگیری حرکت ایران به سمت قابلیت ساخت سلاح هستهای باز کرد. به همین دلیل است که بازگشت به پایبندی دوجانبه به این توافق تا این حد اضطراری است. دموکراتها از تلاشهای جامع دیپلماتیک برای محدود کردن برنامه هستهای ایران و پرداختن به سایر فعالیتهای تهدیدکننده این کشور اعم از ستیزهجویی منطقهای، موشکهای بالستیک و سرکوبگری داخلی حمایت میکنند».
حزب دموکرات آمریکا قرار است در روزهای آینده نشستی با حضور تمامی اعضای کمیتهای که درباره سند نهایی سیاستگذاری حزب دموکرات تصمیمگیری میکنند، برگزار کند. در آن نشست، اصلاحاتی در این پیشنویس اعمال شده و سند مورد توافق برای تصویب نهایی به «مجمع ملی حزب دموکرات» که ماه آینده برگزار میشود، ارسال خواهد شد.
سندی تاکتیکی و نه اجرایی
بسیاری از کارشناسان، اختلافات میان احزاب دموکرات و جمهوریخواه در سیاستگذاری در خصوص ایران را صرفاً تاکتیکی میدانند و میگویند میان دو طرف در ضدیت با ایران اختلاف راهبردی وجود ندارد. «آنتونی بلینکن»، مشاور ارشد «جو بایدن» اواخر خردادماه گفته بود چنانچه او در انتخابات ماه نوامبر به عنوان رئیسجمهور آمریکا انتخاب شود، تمامی تحریمها علیه ایران، از جمله تحریمهای اعمال شده توسط «دونالد ترامپ» را حفظ خواهد کرد. این مقام سابق آمریکایی گفت: «ایران باید به پایبندی کامل برجام برگردد. در غیر این صورت و تا زمانی که [ایران] این کار را انجام دهد، واضح است که همه تحریمها پابرجا خواهند ماند».
در همین حال یک تحلیلگر سیاست خارجی هم معتقد است پیشنویس سند دموکراتها در مورد راهبردهای مدنظر این حزب در سال ۲۰۲۰ و بهویژه بخش مربوط به ایران را نباید چندان جدی گرفت آن هم به چند دلیل. فؤاد ایزدی در گفتوگو با قدس تصریح کرد: دلیل نخست آنکه متن مذکور هنوز در حد پیشنویس است و سند نهایی محسوب نمیشود؛ بنابراین فی النفسه از اهمیتی برخوردار نیست. دوم اینکه این سندی است که جناح بایدن در همکاری با جناح سندرز آن را نگاشتهاند و به معنی سیاستهای کلی مورد توجه حزب دموکرات است و نه سیاستهای مدنظر دولت احتمالی بایدن. ایزدی در این باره عنوان کرد: در ایالات متحده رسم بر آن است که در سال برگزاری انتخابات حزب جمهوری خواه و دموکرات پلتفرم (برنامه کاری) و مواضع خود را می نویسند. امسال چون رقیب اصلی بایدن در حزب دموکرات سندرز بوده، در نوشتن این پیشنویس تلاش شده اندیشههای جناح سندرز هم دیده شود تا شاید به این طریق بتوانند آرای سبد سندرز که از پشتوانه مردمی خوبی هم برخوردار است را به سمت همحزبی او جلب کنند، پس به نظر میرسد این بیشتر گامی تاکتیکی است تا اجرایی.
سند دموکرات حرف جدیدی برای گفتن ندارد
فؤاد ایزدی در ادامه اظهار کرد: با توجه به این دو پیش زمینه به نظر میرسد سند مذکور آنقدرها هم مهم نیست که بشود روی آن حساب چندانی باز کرد، تا جایی که اگر بایدن رأی بیاورد هیچ ضمانتی برای اجرای آن وجود ندارد. این تحلیلگر سیاست خارجی هرگونه خوشحالی داخلی در ایران نسبت به سند ارائهشده را همانند خوشحالی پس از برجام بیپشتوانه دانسته و افزود: اطرافیان بایدن افرادی هستند که به هیلاری کلینتون نزدیک هستند. این جناحی سنتی ضد ایرانی است. مضاف بر این اگر ما فارغ از بخش مربوط به ایران به بخشی که در همین متن مربوط به رژیم اسرائیل است، نگاهی بیندازیم، رویکرد خیلی مثبتی نسبت به صهیونیستها دارد. آمریکاییها معتقد هستند که رژیم صهیونیستی باید برتری کیفی نظامی نسبت به همسایگان داشته باشد و این جمله عیناً در متن پیشنویس وجود دارد.
این تحلیلگر سیاست خارجی در ادامه با بیان اینکه یکی دیگر از حوزههایی که دموکراتها در این سند به آن اشاره داشتهاند، امکان بازگشت به برجام است، افزود: آمریکا تحت رهبری دولت بایدن اگر هم بخواهند به برجام بازگردند این بازگشت مشروط خواهد بود. ایزدی ادامه داد: در همین متن هم در حوزه موشکی و هم فعالیتهای منطقهای ایران، آمریکا دغدغه خود را اعلام کرده؛ بنابراین آنها هرگونه بازگشت خود به برجام را مشروط به کوتاه آمدن تهران در این حوزهها خواهند کرد و برگشت مطلق نخواهد بود. وی در انتها تأکید کرد: نباید فراموش کنیم نقد دموکراتها به ترامپ در موضوع خروج از برجام هم دقیقاً بر سر همین مسئله بود. آنها معتقدند ترامپ نباید از این توافق خارج میشد، بلکه وی باید تلاش میکرد با گروگان گرفتن برجام ایران را در دو حوزه منطقهای و موشکی هم محدود کند. پس در این بحث هم پیشنویس دموکراتها هیچ نکته مثبتی نداشته و حرف جدیدی برای گفتن ندارد.
نظر شما