قدس آنلاین؛ از ابتدای سال جاری بازار سرمایه شاهد عرضه سهام برخی شرکت‌ها و بنگاه‌های دولتی بودیم؛ عرضه سهام در شرکت‌هایی که به سهام دولتی معروف شدند. اما اینکه دولت چه هدفی را از عرضه این سهام دنبال می کند و اینکه چه بخشی از سهام این بنگاه ها قرار است از این طریق در اختیار مردم و بخش خصوصی قرار گیرد همواره با پرسش‌هایی مواجه بوده است. در این بین پرسش مهم دیگری که در این رابطه مطرح می شود میزان شفافیت عملکرد دولت در قبال عرضه این بخش از سهام بنگاه‌های دولتی از یک طرف و میزان شفاف بودن عملکرد این بنگاه‌های خاص از سوی دیگر است.

عرضه سهام این بنگاه های دولتی، هم با استقبال مواجه شده است و هم منتقدان سر سختی دارد. موافقان اهتمام دولت به خصوصی سازی را مورد ستایش قرار می‌دهند و رشد بازار سرمایه را موجب رونق بخش تولیدی کشور می‌دانند و منتقدان این شیوه دولت را آسیب زا، غیر مولد و از سر ناچاری برای تأمین کسری بودجه قلمداد می‌کنند.

گفت‌وگوی قدس آنلاین با «سینا سلیمانی» تحلیلگر و کارشناس ارشد بازار سهام و مدیر سرمایه گذاری شرکت مشاور تأمین سرمایه نوین را در این راستا می‌خوانید.

دولت چه اهدافی را عرضه سهام بنگاه‌های دولتی دنبال می‌کند؟ آیا نحوه واگذاری‌ها شفافیت لازم را دارا است؟

هدف دولت از واگذاری بنگاه ها قطعاً کمک به تأمین کسری بودجه است چرا که دولت‌ها می‌توانستند طی ۴۰ سال گذشته این اقدام را انجام دهند اما انجام نداد. ما شاهدیم که دقیقاً در مقطعی کنونی که دولت با یک کسری بودجه بزرگ مواجه است و از طرفی هم نیاز به تأمین نقدینگی دارد و کنترل تورم با جذب نقدینگی از سایر بازار ها بتواند سرعت گردش نقدینگی را پایین بیاورد، این کار را انجام داد. بنابراین اولیت هدف دولت تأمین کسری بودجه بود. بحث دوم داستان خصوصی‌سازی است؛ این موضوع هم سال‌ها بود که دنبال می‌شد اما شرایط امسال دولت را وادار کرد بنگاه‌های خود را از طریق واگذاری خرد یا بلوکی خصوصی‌سازی کند و هدف چشم‌انداز ششم توسعه را نمود بخشد.

حال اینکه این اتفاق به شفاف سازی شرکت‌ها کمک خواهد کرد یا نه باید بگویم که اگر واگذاری‌ها به صورت اصولی صورت گیرد یعنی به سهام داران خرد و حقوقی‌ها، واگذار بشود باعث شفافیت خواهد شد چرا که ورود سهام این بنگاه‌ها به بازار سرمایه این الزام را برای آنها ایجاد خواهد کرد که صورت‌های مالی و اطلاعات مربوط به فعالیت خود را منتشر کنند اما اگر قرار باشد خصوصی سازی یعنی همان واگذاری‌های فعلی به این صورت باشد که سهام آنها در اختیار برخی نهادهای شبه دولتی یا شرکت‌های خصولتی قرار گیرد عملاً برگزاری مجامع این شرکت‌ها کمکی به شفافیت آنها نخواهد کرد. یعنی نمی‌توان انتظار ارائه اطلاعات دقیق و شفاف سازی از این شرکت ها داشت.

برخی کارشناسان بر این باورند که ارائه صندوق‌های ای تی اف(ETF) از سوی دولت به نوعی سیگنالی از سوی دولت به بازار سرمایه برای خرید سهم‌هایی بود که محتوای این صندوق‌ها را تأمین می‌کرد. مسئله‌ای که تعادل رشد را در بورس بهم زده و موجب ظهور برخی اصطلاحات جدید از جمله شاخص دولت(شاخص بورس) و شاخص ملت(شاخص هم وزن) را فراهم کرده است..

اینکه دولت می‌گوید که در صندوق‌های من سهام کدام شرکت‌های هستند که کار اشتباهی نیست؛ درواقع باید این اتفاق رخ دهد یعنی اصول کار بر همین منوال باید باشد. چون وقتی شما می‌خواهید یک صندوق را بخرید ارزش ذاتی این صندوق بر مبنای سهام داخلی آن سنجیده می‌شود و شما باید بدانید آیا این صندوق‌ها ارزش خرید دارد یا نه.

بحث جهت دهی به بازار از آنجایی نشأت می‌گیرد که سهام دولتی از طرف دولت از طریق برخی ابزار ها داغ می‌شود. تا یکجایی این کار نام به قیمت کردن به خود می‌گیرد اما از آنجا به این سمت نام این اقدام داغ کردن است. مثلا اینکه فولاد مبارکه و ملی مس و برخی سهام پالایشگاهی می‌بینیم که با تخفیف خوراک مواجه هستند؛ قاعدتاً این تخفیف خوراک به این منظور صورت می‌گیرد که سهام این شرکت‌ها ارزنده‌تر شود تا با قیمت بهتری فروخته شود یا در فولاد و فملی ما شاهد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی یا معافیت‌های مالیاتی را مطرح کرده است؟ سؤال اینجاست که چرا تا امروز این موارد مطرح نمی‌شد و حالا این اتفاق رخ می‌دهد؟ خب پاسخ مشخص است به این دلیل که در آستانه واگذاری سهام این شرکت‌ها باید جذابیت قیمتی لازم را داشته باشد.در واقع سیگنال رویه‌ای است که دولت در پیش گرفته و بازار این رویه را متوجه شده است.

بنابراین به محض اینکه دولت اعلام می‌کند که قرار است در فلان صندوق به طور مثال پالایشی‌ها عرضه شود بازار  شروع به خرید پالایشی‌ها می‌کند. درواقع دولت با این روش دنبال جذب منابع نقدینگی بیشتر از بازار است و هدف کسانی که این سهم ها را می‌خرند این است که از این بازی دولت تا جای ممکن سود ببرند.

عرضه سهام دولتی در قالب صندوق دارادوم ممکن است رونق دارایکم را با خطر مواجه سازد؟ یعنی آمدن دارا دوم به این معنی خواهد بود که دیگر دارایکم ارزش سابق را نخواهد داشت؟

در کوتاه مدت شاید پاسخ به این پرسش مثبت باشد اما در بلند مدت خیر. چرا که ارزش این صندوق ها مبتنی بر دارایی پایه‌ای است که سهام شرکت‌های داخل آنها دارد. بالا پایین رفتن ان ای وی(NAV) اینها وابسته است به چشم‌انداز صنایعی که داخل آنها هستند. مثلا در صندوق اول ما بانکی ها را داشتیم ارزش صندوق دارایکم به سهام داخل آن است.یعنی ارزش دارایکم با آمدن صندوق دوم تأثیر نمی‌پذیرد بلکه از ارزش سهام داخل صندوق تاثیر می‌گیرد. همان طور که گفتم در کوتاه مدت شاید ما شاهد رفتن نقدینگی به سمت صندوق جدید باشیم اما در بلند مدت صندوق ها بر اساس ارزش دارایی آنها قیمت گذاری می‌شوند.

طی روزهای اخیر صحبت های مبنی بر احتمال کاهش دامنه نوسان در بازار سرمایه به گوش می رسد.به نظر شما چنین اتفاقی می‌تواند کمکی به روند بورس کند؟

البته موضوع کاهش دامنه نوسان به زمان دکتر عبده تبریزی و شورای عالی بورس در آن مقطع برمی‌گردد که این پیشنهاد را برای جلوگیری از رشد شتابان بازار پیشنهاد دادند. این طرح مورد قبول واقع نشد و اینکه دوباره شایع شده است با شناختی که از آقای قالیباف و تیم جدید بورس داریم این طرح مطرح نخواهد بود. قرار بر این بود که شناوری سهام جایگزین این طرح شود و دولت و ارگان‌ها سهام بیشتری عرضه کنند. تا جایی که بنده مطلع هستم این طرح مخالفان زیادی دارد و بعید است تصویب شود.

شاخص بورس امروز درحالی از ۲ میلیون واحد فراتر رفت که ما طی روزهای اخیر و حتی همین امروز شاهد نوسان بسیاری در بازار بودیم. دلیل این نوسان چیست و روند رو به رشد بورس تا کجا ادامه خواهد داشت؟

ترس بازار از مقاومت روانی ۲ میلیون واحد این نوسانات را ایجاد کرده است؛ در اصطلاح به این نوسانات موقت «پول بک» اطلاق می‌شود که بازار برای ادامه روند رشد خود باید  سهام در محدوده ۱۹۶۰ تا ۲ میلیون واحد دست به دست و جابه‌جایی صورت گیرد تا برای رشد به تعادل برسد. ممکن است شاهد این نوسانات طی روزهای اینده نیز باشیم حتی ممکن است این روند همین فردا به پایان برسد و بازار به حالت عادی خود برگردد. نهایتا در حد یک یا دو روز ممکن است شاهد این نوسانات باشیم و بازار تکلیف خود را مشخص خواهد کرد.

 رشد کنونی بازار سرمایه همچنان ادامه خواهد داشت؟ برخی نگرانی‌ها بابت ریزش شاخص سهام وجود دارد که هر ازگاهی مطرح  می‌شود...

به نظر بنده فعلاً خبری از ریزش و اصلاح عمیق نیست و می‌توان گفت که رشد بازار ادامه خواهد داشت. درواقع تا آخر شهریور ماه روند کنونی بورس ادامه خواهد یافت. در آخر شهریورماه هم با نتایج انتخابات آمریکا مواجه خواهیم بود و هم جزئیات لایحه بودجه دولت برای سال بعد مطرح خواهد بود. درواقع تا زمانی که دلار گارد صعودی دارد و دولت هم برای بازار برنامه دارد، روند صعودی بورس ادامه خواهد داشت و هر ریزشی یک اصلاح موقت تلقی می‌شود.

انتهای پیام/