قدس آنلاین: بحران در بازار نهاده‌های دامی به بالاترین میزان در ماه‌های اخیر رسیده؛ بحرانی که از ماه‌ها پیش فعالان این حوزه و تولیدکنندگان محصولات پروتئینی و لبنی نسبت به وقوع آن هشدار داده بودند و حالا تا جایی پیش رفته که تولیدکنندگان نه از کمبود بلکه از نبود نهاده خبر می‌دهند.
سناریوی ناکامی دولت در عرضه به‌موقع و کافی نهاده‌های دام و طیور به نرخ مصوب در سامانه بازارگاه و همچنین عدم‌تخصیص و تأمین به‌موقع ارز مورد نیاز برای واردات این نهاده‌ها و تحرکات غیررسمی، دلالی و واسطه‌گری در این بازار را به اوج رسانده و آن-طور که از اظهارات مقامات صنفی مطلع برمی‌آید، نقش دولت در تأمین نهاده هم‌اکنون حدود ۳۰ درصد است تا تأمین نهاده با چند برابر قیمت مصوب و افزایش قیمت محصولات پروتئینی و لبنی بیش از ماه‌های گذشته، صورت واقعی به خود بگیرد و آینده صنعت دام و طیور را با ابهام بیشتری روبه‌رو کند.
براساس اظهارات فعالان صنفی، قیمت کنجاله سویا با وجود نرخ ۲هزار و ۴۵۰تومان مصوب دولت به ٩ هزارتومان و ذرت هم با وجود نرخ مصوب یک‌هزار و ۵۰۰تومانی به ٢هزار و۶۰۰ تومان رسیده و در همین حال ریزمغذی‌ها حداقل چهار تا پنج برابر و واکسن چهار تا ١٠ برابر افزایش قیمت داشته است که با ادامه این وضعیت نامطلوب، مرغداران مرغ‌های جوان خود را هم به کشتارگاه خواهند فرستاد.
**** ۷۰ درصد نهاده در اختیار بازار غیررسمی
رئیس انجمن صنایع خوراک دام و طیور، با تأیید اظهارات مرغداران و دامداران مبنی بر نبود نهاده، به خبرنگار ما می‌گوید: امروز به دلیل عدم‌عرضه کافی نهاده از سوی دولت در سامانه بازارگاه، زور بازارهای غیررسمی به رسمی چربیده و به طور متوسط تنها ۳۰ درصد از نیاز تولیدکنندگان خوراک دام، مرغداران و دامداران از طریق بازارگاه و عرضه مستقیم دولت و متأسفانه ۷۰ درصد از بازار غیررسمی تأمین می‌شود.
مجید موافق‌قدیری، مهم‌ترین دلیل کمبود عرضه نهاده را کاهش واردات و عدم‌تخصیص و تأمین ارز از سوی بانک‌مرکزی می‌داند و اضافه می‌کند: به طور متوسط ۸۰ درصد ( ۱۵ میلیون تن) از نیاز ۲۰ میلیون تنی کشور به نهاده از طریق واردات تأمین می‌شود که با توجه به این وابستگی بالا و عدم‌تخصیص به‌موقع ارز، شاهد کمبود و یا نبود نهاده در بازار هستیم.
**** گرانی گوشت، تخم‌مرغ و لبنیات در نتیجه نبود نهاده
وی در پاسخ به اینکه آیا افزایش قیمت محصولات لبنی و پروتئینی به افزایش قیمت نهاده‌ها مرتبط است، می‌گوید: با توجه به کمبود نهاده‌های دامی و اینکه این نهاده‌ها با قیمت بالاتر از قیمت مصوب دولتی به دست تولیدکنندگان شیر، گوشت و تخم‌مرغ می‌رسد، افزایش قیمت و یا کمبود محصولات پروتئینی دور از انتظار نیست.
به گفته موافق‌قدیری، افزایش قیمت نهاده برای تولیدکنندگان و سیاست‌گذاران اقتصادی خبر خوبی نیست و بیانگر بی‌ثباتی بازار است که تداوم این بی‌ثباتی‌ها، تأمین گوشت، تخم‌مرغ و شیر و دیگر محصولات لبنی را با چالش‌های جدی مواجه می‌سازد.
** سرمایه سالانه ۱۰هزار میلیارد تومانی دلالان
وی با اشاره به ضرورت حذف ارز ۴هزار و ۲۰۰تومانی ادامه می‌دهد: کشور روزانه به ۵۰هزار تن انواع نهاده‌های دامی نیاز دارد، اما به دلیل کاهش واردات و عدم‌تخصیص ارز در حال حاضر روزانه ۱۵۰هزار تن کمبود نهاده داریم و حجم بارگیری روزانه ۴۰هزار تن است که این مشکل پیشی‌گرفتن تقاضا بر عرضه را در پی داشته است و اگر به مدت یک ماه روزانه ۱۵۰هزار تن نهاده دامی به بازار عرضه شود، نیاز بازار و فاصله بین نرخ دولتی و آزاد کمتر می‌شود.
رئیس انجمن صنایع خوراک دام و طیور معتقد است: ساختار نامناسب توزیع و وجود واسطه‌های غیرحرفه‌ای، سرمایه سالانه حدود ۱۰هزار میلیارد تومانی واسطه‌ها و توزیع‌کنندگان را در حوزه دام، طیور و آبزیان را در پی داشته است. به گفته وی، با پشتیبانی به‌موقع بانک‌مرکزی و رفع بروکراسی‌های بی‌نتیجه وزارت جهاد و صمت و موازی‌کاری‌ها، رفتار و نقش واسطه‌ها در زنجیره تولید هم اصلاح می‌شود.
**** کُندی توزیع برای اقتصاد هزینه‌بردار است
دبیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور هم در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان بر کمبود نهاده‌های دامی در بازار صحه می‌گذارد و می‌گوید: وزارت جهاد با ایجاد تأخیر ۲۰روزه در صدور مجوز عرضه نهاده در بازارگاه، این موضوع را تشدید می‌کند.
عباس حاجی‌زاده معتقد است: بروکراسی توزیع در وزارت جهاد کشاورزی، عامل تشدید کمبود و گرانی نهاده‌های دام و طیور شده است.
وی ضمن استقبال از مصوبه اخیر وزارت صمت برای امکان ترخیص اعتباری کالاهای رسوبی برای همه واردکنندگانی که در انتظار تأمین ارز هستند، ادامه می‌دهد: پس از اینکه واردکننده مجوز اظهار و عرضه نهاده‌های دامی در سامانه بازارگاه را اخذ کرد، مراجعه دارندگان حواله‌های خرید و حمل نهاده‌های دامی به سامانه بازارگاه گاهی بین چند روز تا چند هفته زمان می‌برد. در حال حاضر بازار به شدت با کمبود نهاده‌های دامی مواجه است و هیچ دلیلی برای ایجاد این همه ایستگاه غیرضروری و مانع در مسیر عرضه نهاده‌های دامی وجود ندارد.
حاجی‌زاده می‌گوید: کالا صرفاً بین افراد معرفی شده توسط وزارت جهاد توزیع می‌شود. این همه اتلاف زمان در روند توزیع نهاده‌های دامی نتیجه‌ای جز تحمیل هزینه‌های سنگین به اقتصاد کشور و کندی جریان عرضه نهاده‌های دامی که مواد اولیه برای صنایع دام و طیور است را در پی نخواهد داشت.
نظر شما