قدس آنلاین: به سرخی کشاندن و افت شدید شاخص بورس آن هم پس از هجوم سرمایه‌های سرگردان و رشدهای خیره‌کننده، در پی ناهماهنگی وزارت اقتصاد و وزارت نفت در عرضه دارا دوم، اعلام بدموقع طرح گشایش اقتصادی دولت (فروش اوراق سلف نفتی)، تصمیم‌های غیرکارشناسی مسئولان سازمان سازمان بورس در خصوص ضریب اعتباری کارگزاری-ها و درصد مجاز سهام در سبد صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، مقاومت چندباره دولت در مقابل اصلاح بازار به امید جذب بیشتر سرمایه‌ها و متراکم شدن فشار اصلاح شاخص، اشباع شدن شاخص و قیمت سهام و آمادگی بازار برای اصلاح جدی رخ داد.

در این شرایط کارشناسان معتقدند با توجه به خروج سهامداران تازه‌وارد و هیجان‌زده، تخلیه بخش زیادی از حباب بازار و اصلاح شاخص، بورس اندک‌اندک به دوران رشد منطقی و ثبات وارد خواهد شد و بر همین اساس دولت باید با هدایت این سیل نقدینگی به سمت بخش‌های مولّد اقتصاد، از فرصت طلایی بازارسرمایه برای رونق‌بخشی به تولید ، اشتغال و کاستن از بار سوداگری در بازار سهام، بهره گیرد.

* تأمین مالی ۸۱ هزار پروژه نیمه‌تمام از محل بورس

بسیاری از کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند از آن جایی که عوامل بنیادین در رشد بازارهای سرمایه‌ای از قبیل تورم، افزایش نرخ ارز و متغیرهای نقدینگی همچنان وجود دارند، بورس باز هم احتمالاً به دوران رشد  و رونق، سلام خواهد کرد؛ دورانی که در آن هم بازار با وجود تقاضای بالا، عرضه سهام بیشتری را می‌طلبد و هم دولت می‌تواند با وارد کردن پروژه‌های بزرگ عمرانی به بورس، زمینه تأمین مالی این پروژه‌ها را محقق کند.

از نگاه صاحبنظران اقتصادی، استفاده منطقی از فرصت بازار سهام برای توسعه و رشد اقتصاد با سالم‌سازی جبران کسری‌بودجه دولت از محل بازارسرمایه، کاهش سهم کارگزاری‌ها از معاملات و افزایش سهم مالیات دولت و تأمین مالی بخشی از پروژه‌های عمرانی و  زیرساختی نیمه‌تمام نفت و گاز از بورس امکان‌پذیر خواهد بود.

این دیدگاه‌های کارشناسی در حالی مطرح می‌شود که مطابق آمار سال ۹۷ سازمان برنامه و بودجه ۸۱ هزار پروژه نیمه‌تمام استانی و ۳ هزار پروژه ملی در کشور وجود دارد که اتمام آن نیازمند منابع مالی ۵۰۰ هزار میلیارد تومانی است، حال آن که بودجه عمرانی دولت ۷۰هزار میلیارد تومان است که کسری‌بودجه شدید، اجازه تحقق این رقم را نمی‌دهد.

**** تشکیل صندوق‌های پروژه؛ بازی دوسربرد

یک کارشناس بازارسرمایه به خبرنگار ما می‌گوید: بیش از یک سال است برای بهره‌گیری از ظرفیت بالای بورس، پیشنهاد تشکیل صندوق‌های پروژه را مطرح کرده‌ایم تا از طریق این صندوق‌ها پروژه‌های کلیدی کشور تأمین مالی و اشتغال قابل‌توجهی هم ایجاد شود. این کار رونق را به صنایع کشور بازمی‌گرداند، اما دولت به این پیشنهاد بی‌توجه است  که این غفلتی نابخشودنی برای دولت است.

احمد جانجان ادامه می‌دهد: صرف‌نظر از جبران کسری‌بودجه به عنوان ساده‌ترین راه، دولت تاکنون برای استفاده از ظرفیت‌های بورس عملاً کاری انجام نداده، اما اگر از زمستان گذشته صندوق‌های پروژه تشکیل می‌شد سفته‌بازی و رشد غیرمعقول در بورس تا این حد دیده نمی‌شد.

وی می‌گوید: دولت می‌توانست با انتشار اوراقی با نرخ‌های سود جذاب که قابلیت تبدیل به سهام داشته باشند، اعتماد عمومی را تا این حد خدشه‌دار نکند و منابع حاصل از فروش این اوراق هم در صنایع پایه و زیرساخت‌ها استفاده می‌شد. در این صورت هزینه تمام شده سرمایه‌گذاری برای دولت به شدت کاهش  و ریسک بین سرمایه‌گذاران، تقسیم می-شد.

جانجان این عملکرد را نوعی نکول بدهی دولت و «پارک پول» می‌داند که امکان سهامدار شدن مردم در پروژه‌های بزرگ عمرانی و زیرساختی کشور را ممکن می‌سازد و تقویت سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی را هم در پی دارد، ضمن اینکه به تعمیق بورس منجر می‌شود.

* بورس قرمز هم می‌تواند به اقتصاد کمک کند

یک تحلیلگر اقتصادی دیگر هم به خبرنگار ما می‌گوید: شرایط امروز بورس نامتعادل است و با توجه به اینکه حجم بالایی از نقدینگی کشور به سمت این بازار رفته و سیاست مناسبی برای مدیریت آن اتخاذ نشده، درصد بالایی از سهام اور ولیو (Over Value ) شده و از ارزش ذاتی به شدت فاصله گرفته‌اند.

محمدهادی سبحانیان ادامه می‌دهد: حتی اگر بازار در راستای اصلاح شاخص، بیش از پیش افت داشته باشد باز هم می‌توان از ظرفیت آن برای رشد و توسعه اقتصادی بهره برد، هر چند از چند ماه پیش باید از این ظرفیت‌ها بهره‌گیری  و تأمین مالی بنگاه‌ها از بازارسرمایه تسهیل می‌شد.

مشاور رئیس مرکز پژوهش مرکز پژوهش‌های مجلس معتقد است: گلایه‌های زیادی برای وجود قوانین و مقررات دست و پاگیر در تأمین مالی بنگاه‌ها از بورس وجود دارد که باید مرتفع شود و نهادهای مالی مختلفی می‌توانند به بازار وارد شوند تا با بازارگردانی، سهام خرد را حمایت و سرمایه‌های مردم را حفظ کنند که متأسفانه تاکنون این اقدام‌ها صورت نگرفته است.

سبحانیان تصویب استفاده بنگاه‌ها از صرف سهام در مجلس را اقدامی قابل‌دفاع برای بهره‌مندی از ظرفیت بورس در خدمت رشد و توسعه اقتصاد می‌داند که سرمایه‌های جدید به این بازار وارد خواهد کرد.

* مداخلات در بورس را کنار بگذارید

اضافه می‌شود چهار اقتصاددان  هم در نامه‌ای سرگشاده، ضمن بررسی وضعیت بازارسرمایه نوشتند: تنها راهکار واقعی حمایت از بورس، کم‌کردن و کنار گذاشتن مداخلات در قیمت محصول نهایی و در نتیجه افزایش سوددهی شرکت‌هاست. اگر تعزیرات و قیمت‌گذاری‌های تصنعی، فسادآمیز و خلاف مسلمات علم اقتصاد کنار گذاشته شود، سود بسیاری از شرکت‌های بورسی افزایش یافته و در قیمت‌های فعلی ارزنده خواهند شد.

این چهار اقتصاددان اضافه کردند:کاهش محدودیت‌ها بر رشد صندوق‌های سبدگردان (و نه درآمد ثابت) و در مقابل منوط شدن هر گونه رشد صندوق‌های درآمد ثابت به خرید اوراق قرضه‌ دولتی،  این امر منجر به ایجاد پرتفوی متنوع برای سرمایه‌گذاران می‌شود و در نتیجه از رفتارهای هیجانی در بازار می‌کاهد. ضمن اینکه جلوگیری از رانت‌های فنی ایجاد شده نظیر سرخطی زدن  سبب می‌شود عده‌ای با دسترسی‌های خاص بتوانند زودتر از بقیه از بازار منفی خارج شده و فرصت‌های برابر بازار را از بین ببرند.

انتهای پیام/