آرش شفاعی، روزنامه‌نگار و دبیر تحریریه خبرگزاری قدس آنلاین در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره ارزیابی خود از تاثیرگذاری عملکرد هجده دوره جشنواره کتاب و رسانه در آستانه نوزدهمین دوره این رویداد گفت: اگر از منظر خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای حوزه کتاب یعنی از دید کسانی که این رویداد برای آن‌ها برگزار می‌شود، به جشنواره کتاب و رسانه نگاه کنیم، باید گفت که جشنواره توانسته بخشی از یک غفلت بزرگ و جدی در حوزه رسانه‌های کشور را در مورد خبرنگاران فرهنگی؛ به‌ویژه خبرنگاران حوزه کتاب، پوشش بدهد و بی‌توجهی‌ها را جبران کند.
وی افزود: متاسفانه در کشور ما همواره در روزنامه‌های سیاست‌زده، به خبرنگاران کتاب به چشم خبرنگاران درجه دو و یا درجه سه نگاه شده‌است و تمامی توجه‌ها به‌سمتی رفته است که خبرنگاری کتاب، ماهیت فرهنگی نداشته‌باشد. خبرنگاری حوزه‌های سیاسی و اقتصادی بیشتر در کشور مورد توجه بوده و اگر هم به خبرنگاری حوزه فرهنگی توجهی شده‌است، بیشتر در حوزه‌هایی با وجه عامه‌پسندانه‌تر همچون سینما و یا در حد کمتری، موسیقی بوده‌است.
شفاعی بیان کرد: همیشه به امر خبرنگاری کتاب، بیشتر به چشم یک فعالیت جنبی، غیرتخصصی، کند و حاشیه‌ای نگاه شده‌است تا به چشم یک فعالیت رسانه‌ای جدی. درحقیقت؛ بخشی از کارکرد جشنواره کتاب و رسانه، یادآوری این واقعیت به خود اهالی رسانه‌است که خبرنگاری کتاب، یک حوزه تخصصی و جدی در کار رسانه به‌شمار می‌آید و برخلاف آن‌چیزی که به‌نظر می‌آید، نیازمند تخصص روزنامه‌نگارانه و ویژه‌ای در حوزه کتاب و نشر است.
به گفته دبیر تحریریه خبرگزاری قدس آنلاین، اگر جشنواره کتاب و رسانه بتواند غفلت تاریخی صورت‌گرفته در مورد خبرنگاران کتاب را برطرف و یا از تلاش آن‌ها تجلیل کند، این خبرنگاران را به جامعه رسانه معرفی کند، بخشی از وظیفه خود را انجام داده‌است.
این روزنامه‌نگار درباره ضرورت‌های برگزاری جشنواره کتاب و رسانه توضیح داد: همین که جشنواره کتاب و رسانه توانسته تا دوره نوزدهم به‌خوبی فعالیت کند، قابل توجه و تقدیر است. در شاکله کار حرفه‌ای رسانه‌ای، خبرنگاران فرهنگی و درمیان آن‌ها، خبرنگاران حوزه کتاب، اهالی مظلومی هستند که همیشه در صف توجه رسانه‌ای، در انتهای صف ایستاده‌اند و اگر قرار باشد که رویدادهایی چون این جشنواره نیز برگزار نشود، این اندک توجه و تجلیلی هم که از فعالیت‌های حرفه‌ای خبرنگاران کتاب انجام می‌شود، دیگر وجود ندارد.
وی ادامه داد: جشنواره کتاب و رسانه می‌تواند جنبه آگاهی و آموزشی هم داشته‌باشد؛ یعنی به کسانی که قرار است در فضای فرهنگ رسانه‌ای کشور فعالیت کنند، از فضای تخصصی حوزه کتاب و نشر سخن می‌گوید که دارای چه استانداردهایی است و نمونه‌هایی از این آثار استاندارد حوزه کتاب را به جامعه علاقه‌مندان معرفی خواهد کرد. اگر آثار برجسته خبرنگاران این حوزه را برجسته‌تر نکنیم، این مخاطره وجود دارد که چیزی به‌نام خبرنگاری کتاب در فضای رسانه‌ای کشور باقی نماند و مهم‌ترین کارکرد جشنواره، دیده‌شدن فعالیت خبرنگاران کتاب در رسانه‌های کشور است.
شفاعی با اشاره به تاثیرگذاری برگزاری جشنواره کتاب و رسانه در ارتقاء سطح کیفی آثار خبرنگاران کتاب عنوان کرد: اصولا خیلی معتقد نیستم که جشنواره‌ها به ارتقاء سطح کیفی یک روند کمک می‌کنند. جشنواره‌ها رویدادهایی هستند که از دل یک‌سری روندها بیرون می‌آیند تا بخش‌هایی از آن را برجسته کنند و کارکردهای تبلیغاتی و تشویقی داشته‌باشند. به‌همین دلیل با برگزاری جشنواره نمی‌توانیم روندی را تغییر داده و یا اصلاح کنیم. تغییر روندها، به‌علت‌ها و معلول‌های چندعلیتی بستگی دارد.
به گفته دبیر تحریریه خبرگزاری قدس آنلاین، مهم‌ترین ادعایی که جشنواره می‌تواند داشته‌باشد، این است که به‌علاقه‌مندان حوزه کتاب و مردم عادی نشان بدهد که در فضای رسانه، فعالیتی به‌نام خبرنگاری تخصصی حوزه کتاب وجود دارد. البته ممکن است که آثار دارای استاندارد و برگزیده جشنواره بر کیفیت آثار دیگر اعضای این حوزه تاثیرگذار باشد و آن‌ها را بهبود ببخشد؛ اما اینکه به‌صورت بنیادی و جریان جدی، اصلاح روند داشته‌باشد را بعید می‌دانم.
این فعال رسانه‌ای درباره جایگاه خبرنگاران حوزه کتاب و تاثیرگذاری بر جامعه و حوزه نشر بیان کرد: خبرنگاری حوزه کتاب در کشور، علی‌رغم سابقه بسیاری که دارد، هنوز دارای شناسنامه، چارچوب‌ها و استانداردهای لازم نیست. به‌همین دلیل، رسانه‌های این حوزه دارای یک‌سری ایرادات و مخاطبان رسانه نیز دارای ابهاماتی هستند. خبرنگاری حوزه کتاب و فرهنگ، بخشی از کار روزنامه‌نگاری است و به‌همین دلیل باید تمامی استانداردها و مولفه‌های روزنامه‌نگارانه را رعایت کند.
شفاعی در پایان گفت: بسیاری در جامعه فکر می‌کنند که هرکسی که در مورد کتاب مطلبی نوشت و در رسانه‌ای منتشر کرد، خبرنگار کتاب محسوب می‌شود. این حوزه تعریف‌ها، تقسیم‌بندی‌های مشخص و استانداردهای حرفه‌ای و روشنی در دنیا و ایران دارد.
وی تاکید کرد: در کنار اینکه جشنواره‌هایی چون کتاب و رسانه و مانند آن برگزار شود و از اهالی این حوزه تجلیل شود، باید نسبت به موضوع خبرنگاری کتاب تحقیق کرد تا کسی فکر نکند که خبرنگاری حوزه کتاب، صرفا نقد یک کتاب در رسانه است. هرچه بتوانیم در بحث نشان‌دادن نمونه‌های برجسته و درخشان فعال باشیم و بتوانیم این حوزه را از لحاظ استانداردهای علمی پربار کنیم، در مجموع خبرنگاری حوزه کتاب رشد خواهد کرد.
انتهای پیام/
نظر شما