به گزارش قدس آنلاین در چند هفته اخیر که پروژه‌های نمایشی به دلیل گسترش بیماری کرونا متوقف و سالن‌های تئاتر تعطیل شده‌اند، مجموعه نمایشی‌-تلفیقی «عکاسخانه» با موضوع امام رضا(ع) در قالب هم‌آوایی روایت و عکس از سوی مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی در فضای مجازی منتشر شد.

ویدئوکلیپ‌های این مجموعه هر چهارشنبه، هم‌زمان با روز زیارتی امام رضا(ع)، هنردوستان را در قالب اجرای روایتی جدید از یک عکس منتخب، به زیارت حرم مطهر رضوی می‌برد و یاد عکاسان حرم بارگاهی را در دلشان زنده می‌کند. پخش این مجموعه از نیمه نخست آبان شروع شده و هم‌چنان هر هفته ادامه دارد. در این گزارش، با تعدادی از هنرمندان «عکاسخانه» هم‌کلام شدیم.

تلفیقی جدید

مجموعه «عکاسخانه» به نویسندگی شادی غفوریان و کارگردانی شادی غفوریان و مهدی شریفی، در قالب استودیویی، در مشهد ضبط شده است و روایتگر آدم‌ها و عکس‌هاست از شاطرعباس تا خاله‌توران و همه نگاه‌ها و امیدهایی که به منحنی طلایی گنبد بارگاه ملکوتی رضوی ختم می‌شود.

شادی غفوریان که نویسندگی و کارگردانی هنری مجموعه «عکاسخانه» را بر عهده دارد، می‌گوید: واحد رسانه مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی با توجه به محدودیت‌های موجود در تولید آثار نمایشی در دوران کرونا، پس از تجربه تولید و پخش نمایشنامه‌خوانی مجازی «سلاخ» و «نقشبند» در سال جاری، تولید این پروژه را از اواخر تابستان آغاز کرد. بدین منظور، از عکس‌های موجود در آرشیو جشنواره ملی عکس «خانه دوست» مؤسسه با مفاهیم رضوی استفاده شد تا برای آن‌ها روایت نوشته شود و بازیگران این روایت‌ها را در قالب تک‌گویی (مونولوگ) اجرا کنند. موسیقی استاد محمود جمالی هم با توجه به حال‌وهوای تک‌گویی به کار اضافه شد.

این پروژه با تعدادی از عکس‌نوشت‌های منتخب در مسابقه «خانه دوست» کلید می‌خورد و در ادامه، متون جدید هم نگارش می‌شوند. غفوریان می‌افزاید: عکس‌های مجموعه «عکاسخانه» را از دوره‌های مختلف جشنواره با توجه به قصه‌هایی که از آدم‌ها می‌دانستم و در ذهنم شکل می‌گرفت، انتخاب کردم. البته برای نوشتن روایت‌ها، بازیگرانی را هم که امکان همکاری داشتند در نظر می‌گرفتیم. در این بین، تلاش شد تعداد مونولوگ‌های بازیگران تقریبا برابر باشد و هم از آقایان و هم از بانوان بازیگر استفاده شود.

انتشار پنج کلیپ حدود چهار یا پنج‌دقیقه‌ای نخست «عکاسخانه» در چند هفته اخیر بازدید بسیاری در صفحه اینستاگرام این مؤسسه داشت. غفوریان با بیان اینکه تاکنون 10 کلیپ در مجموعه «عکاسخانه» ضبط شده است، ادامه می‌دهد: در این مجموعه، تلفیق جدیدی صورت گرفته و حتی یکی از قسمت‌ها به زبان انگلیسی تولید شده است که اتفاقی نو محسوب می‌شود. هم‌چنین بازیگران و دست‌اندرکاران تولید «عکاسخانه»، با مهر و ارادت در این پروژه سهیم بوده‌اند و اگر پخش این مجموعه توانسته است تاکنون با مخاطبان ارتباط خوبی برقرار کند، به دلیل همین موضوع است.

از طرف دیگر، در تولید آثار با مفاهیم رضوی، بهتر است مسائلی طرح شود که نزدیک‌تر به عامه زائران حرم رضوی باشد، مردمی از اقشار مختلف که هرکدام سلوک و منش خاصی در زندگی دارند و با نیت و دغدغه‌ای خاص به حریم رضوی قدم می‌گذارند. به نظرم، در تولید آثار هنری با موضوع زیارت، شعارزدگی، خطر پس‌زدن مخاطب را به همراه دارد. پرهیز از شعارزدگی و استفاده از روایت‌های عموم زائران حضرت رضا(ع)، نگاه اصلی در تولید این مجموعه بوده است.

تجربه نقش آفرینی در یک اثر خاص

تعدادی از بازیگران حرفه‌ای و توانمند مشهد با رعایت دستورهای بهداشتی در مجموعه «عکاسخانه» هنرآفرینی کردند که به گفته غفوریان، همکاری با آنان مایه افتخار است. محمد جهانپا از جمله این بازیگران است. او دارای مدرک کارشناسی ارشد بازیگری تئاتر و بیش از بیست سال سابقه فعالیت حرفه‌ای در حوزه تئاتر است. جهانپا درباره حضورش در «عکاسخانه» می‌گوید: روایت «عباس» برای من که نوجوانی خودم را در کوچه‌پس‌کوچه‌های اطراف حرم مطهر گذرانده‌ام، بسیار جذاب و یادآور خاطرات خوش آن دوران و صفا و صمیمیت‌ها بود.

او درباره تولید این مجموعه می‌افزاید: ارتباط و هم‌افزایی رشته‌های هنری همیشه برای مخاطبان جذاب بوده است. در این مجموعه هم جذابیت اصلی، روایت‌دار شدن عکس‌های تولیدی در جشنواره است. بی‌شک در این ایام که به دلیل بیماری کرونا بسیاری از اتفاقات نمایشی محکوم به تعطیلی شده‌اند، این شکل اجرا می‌تواند خون تازه‌ای در رگ‌های حوزه هنرهای نمایشی باشد. امیدوارم این حرکت به یک اتفاق دائمی تبدیل شود.

در ادامه، مینا قهرمانی، بازیگر روایت «کنیزرضا» که به‌تازگی خبر بیماری سرطان یکی از نزدیکانش را شنیده است، از توسل خود به امام رضا(ع) و تأثیری که هنرآفرینی در مجموعه «عکاسخانه» بر ایمان قلبی‌اش گذاشته است برایمان گفت.

سمیه سرباززاده که از سال 90 در حال فعالیت در حوزه بازیگری است و در روایت «بهاره» هنرآفرینی کرده است، بیان می‌کند: از کودکی ارادت خاصی به امام رضا(ع) دارم. وقتی متن این روایت را خواندم، خیلی خوشحال شدم که سعادت نصیبم شده است در یک کار ارزشی در این ایام بازی کنم. حضور در این مجموعه برایم تجربه جدیدی بود زیرا کلیپ‌ها در فضای مجازی منتشر می‌شود. بی‌تردید تولید چنین برنامه‌ای به حفظ ارتباط بین هنرمندان و مخاطبان در دوران کرونا کمک می‌کند.

نگاه ویژه عکاسان

هر هنردوستی حس و حال متفاوتی از دیدن کلیپ‌های عکاسخانه دارد. برای نمونه، این مجموعه مورد توجه خاص عکاسان قرار گرفت چنان‌که حمید سبحانی، عکاس اهل قلم مشهدی، پس از انتشار نخستین قسمت «عکاسخانه» در بستر اینستاگرام نوشته است: تولد «عکاسخانه» را باید فرخنده و مبارک دانست، کاری متفاوت از قالب‌های مرسوم این سال‌ها، چه در محتوا چه در فرم. به نظرم می‌تواند در جذب مخاطب و تأثیرگذاری کاملا موفق باشد.

امیر عنایتی، عکاس باسابقه اهل تربت‌حیدریه، هم با نگاه دیگری این مجموعه را در فضای مجازی دنبال کرده است زیرا روایت «توران» بر اساس عکسی که او چند سال قبل گرفته خلق شده است. او می‌گوید: این عکس متعلق به دیوار خانه‌ای مشرف به یکی از کمربندی‌های شهرم است که در آن زمان، روی آن تصویر گنبد و بارگاه رضوی نقاشی شده بود. متأسفانه طی گذر زمان، این تصویر از بین رفته است. از دیدن کلیپ روایت «توران» حس و حال خوبی داشتم و لحظاتی مرا به فکر فرو برد. من به عنوان یک عکاس، روایت‌هایی را که در پشت عکس‌هایم نهفته است می‌دانم اما وقتی فرد دیگری درباره عکسم روایتی را بیان می‌کند، بسیار جالب توجه است.

در ادامه، عنایتی با اشاره به دامنه انتشار نامحدود عکس‌ها در فضای مجازی و نقش هنر عکاسی در تقویت فرهنگ دینی جامعه بیان می‌کند: تولید چنین پروژه‌هایی در این روزهای کرونایی که بسیاری از مردم دلشان هوای زیارت کرده است اما امکان تشرف به حرم رضوی را ندارند، خیلی خوب است. عکس‌نوشت‌ها و بحث‌های روایی هم به ایجاد ارتباط مخاطبان با این تصاویر مذهبی کمک می‌کند.

علاقه‌مندان برای دیدن قسمت‌های مختلف مجموعه «عکاسخانه» می‌توانند به صفحه اینستاگرام مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی به نشانی aqart.ir مراجعه کنند.