در این بین با توجه به نزدیک بودن موعد قرار گرفتن جوبایدن در منصب ریاست جمهوری ایالات متحده، تأکید آیت‌الله خامنه‌ای بر اینکه جمهوری اسلامی هیچ اصرار و عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام ندارد، بلکه قبل از آن و مهم‌تر از آن این است که تحریم‌ها علیه ایران فوری و کامل برداشته شود را زیر ذره بین بردند. خبرگزاری فرانسه در این باره نوشت: «رهبر ایران تأکید کرد خواسته ما که عقلانی و منطقی است، برداشته شدن تحریم‌هاست. ما در مورد حقی صحبت می‌کنیم که از ملت ایران دزدیده شده است». 

خرازی: آمریکا باید ۷۰ میلیارد دلار خسارت بدهد

حضرت آیت الله خامنه ای در حالی در سخنان اخیر خود اعلام کردند بازگشت آمریکا به برجام بدون رفع تحریم‌ها به ضرر ماست که چندی پیش رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران نیز بر ضرورت جبران خسارت کشورمان بابت تحریم نفتی به عنوان یکی از شروط چهارگانه ایران برای بازگشت واشنگتن به برجام تأکید کرد. کمال خرازی با تأیید نگرانی کارشناسان از تقلای آمریکا برای بازگشت به برجام با هدف سوءاستفاده از مکانیسم ماشه علیه کشورمان؛ آن را نگرانی به‌جایی دانست و گفت: اتفاقاً آقای ظریف چهار مسئله درباره نگرانی‌های کشورمان مطرح کرده و نخستین مسئله، ضرورت لغو تحریم هاست. خرازی افزود: دومین مسئله‌ای که وزیر خارجه مطرح کرد، این است که خسارت‌هایی که بر اثر تحریم‌ها به ما وارد شد، طبق اعلام خود آمریکایی‌ها فقط ۷۰ میلیارد دلار بابت جلوگیری از فروش نفت کشورمان است که این رقم و دیگر خسارت‌های وارد شده به کشورمان باید محاسبه و به نحوی جبران شود. وی تعیین تکلیف مکانیسم ماشه یا اسنپ بک در متن توافق را از دیگر مسائل مطرح از جانب آقای ظریف برشمرد تا در صورت بازگشت محتمل آمریکایی‌ها به برجام سبب سوء استفاده دوباره آنان نشود. وزیر اسبق امور خارجه گفت: چهارمین پیش شرط مطرح شده این است که تکلیف ما از نظر تجهیزات و تولید سانتریفیوژهای نسل جدید مشخص شود. خرازی تأکید کرد: این‌ها نگرانی‌هایی است که وجود دارد و باید تکلیفش روشن شود؛ بنابراین بجاست که چنین نگرانی‌هایی داشته باشیم و ببینیم آینده چگونه رقم خواهد خورد.

همزمان تحلیلگران نیز معتقد هستند در نوع رابطه با غرب باید تعهدات یکسویه پایان یابد. در همین راستا روز گذشته یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب با تأکید  بر اینکه بنده از ابتدای برجام گفتم اقدام‌ها باید به صورت متناظر و «کار و تعهد آن‌ها در مقابل کار و تعهد ما» باشد، گفت: شرط عقل این است، زمانی که پای میز مذاکره‌ای حاضر می‌شوید و توافقی بین طرفین انجام می‌شود، هر دو طرف مذاکره تعهداتشان را عملیاتی کنند. وحید جلال زاده تصریح کرد: رهبری به درستی از روز اول، مذاکره‌کنندگان را به عقلانیت و حفظ منافع ملی دعوت می‌کردند. اکنون هم باید مطالبات رهبری در مورد رفع تحریم‌ها مد نظر باشد تا خسارت‌های گذشته دوباره ایجاد نشود.

هیچ کشوری در برجام گام عملی بر نداشت

جعفر قنادباشی تحلیلگر حوزه سیاست خارجی هم در گفت و گو با قدس با بیان اینکه در بیانات اخیر رهبر انقلاب پیش شرط رفع تحریم ها نکته ای مهم به نظر می‌رسد، گفت: آنچه مسلم است، این است که برجام تعهداتی را متوجه دو طرف کرد، ولی آمریکا و اروپا در انجام دادن تعهدات خود که بخش بزرگ آن رفع تحریم‌ها بود، هیچ گام عملی برنداشتند. قنادباشی ادامه داد: به این معنا دول غربی امتیازاتی که باید به جمهوری اسلامی می‌دادند را روی زمین گذاشتند و این در حالی بود که کشورمان باوجود خروج واشنگتن از توافق نامه هسته‌ای همچنان به این توافق پایبند مانده و با این تعهد یکطرفه خسارت‌های بسیاری متحمل شد. وی تصریح کرد: پس در این شرایط خواسته ما چیز عجیبی نیست؛ چراکه اصلاً جمهوری اسلامی با این هدف وارد برجام شد. حال در اوضاعی که آمریکایی‌ها پس از رفتن ترامپ وجهه خود را از دست رفته می‌بینند، اگر می‌خواهند به این توافق برگردند، در کمترین حالت باید ضمن لغو تحریم‌های ضد ایرانی برای جبران خساراتی که جمهوری اسلامی در سه سال گذشته متحمل شده، گام بردارند.

قنادباشی در ادامه و در نوع رابطه با دولت بایدن بخشی از موضوعات را متوجه اوضاع داخلی دانسته و عنوان کرد: آنچه از منظر داخلی مهم جلوه می‌کند، این است که دولت دوباره گرفتار بازی فریب دشمن نشود. به عبارت دیگر اقدام‌های بایدن نباید سبب شود ما پیش از کسب امتیازی قافیه را باخته و اسیر وعده و وعیدهای دشمن شویم. جمهوری اسلامی از نظر سیاسی، نظامی، رسانه ای و حتی اقتصادی با وجود همه تحریم های آمریکا همچنان قدرتمند و رو به جلو است. پس پیش شرط رهبری برای آمریکا نشان دهنده دست برتر جمهوری اسلامی در نوع رابطه با آمریکاست و دولتمردان باید با درک این موضوع استقلال  کشور را فدای منافع کوتاه مدت نکنند. این تحلیلگر در انتها تأکید کرد: آمریکا امروز به‌شدت ضعیف شده و تحولات چند روز اخیر این کشور هم این موضوع را آشکار کرد. در چنین شرایطی هر شخص عاقلی که واقعیت‌ها را می‌بیند در دام بازی سازش غرب نیفتاده و کشور را معطل بیگانگان نمی‌گذارد، بلکه استقلال و اقتدار را بیش از پیش مورد توجه قرار داده و تکریم می‌کند.