قدس آنلاین-گروه استان ها: ساخت سد فینسک با ظرفیت هشت‌تا ۱۰ میلیون مترمکعب از سال ۸۹ بر روی سرشاخه‌های رودخانه «تجن» واقع در منطقه جغرافیایی استان سمنان در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت و در دولت دهم بودجه مطالعاتی دریافت کرد.

درحالی‌که مسئولان استان سمنان بارها مدعی شدند که این پروژه مجوز تخصیص آب، مجوز زیست‌محیطی و سایر مجوزهای لازم برای شروع به کار را اخذ کرده است اما همواره مسئولان مازندران بر این باور هستند که ساخت این سد به محیط‌زیست آسیب وارد کرده و فاقد مطالعات زیست‌محیطی است!

هدف از احداث سد فینسک، تنظیم و کنترل سیلاب‌های رودخانه سفیدرود و تأمین بخشی از نیاز آب شرب شهرستان‌های سمنان و مهدی‌شهر به میزان ۷.۵ میلیون مترمکعب در سال بود که تاکنون با مخالفت‌های بسیاری روبرو بوده است.

سد فینسک ازجمله سدهایی است که باهدف تأمین آب شرب منطقه سمنان در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت اما پس از انجام مطالعه و آغاز عملیات اجرایی این سد مخزنی، بر روی رودخانه سفیدرود در استان سمنان که از سرشاخه‌های اصلی منابع آبی سد شهید رجایی ساری نیز محسوب می‌شود، با اعتراضات فراوان در رسانه‌ها مواجه و باعث شد تا مطالعات سد و عملیات اجرایی آن حداقل به‌صورت آشکار متوقف شود.

تبعات ناددیده گرفته شده

در همین حال مدیرکل حفاظت محیط زیست می گوید: از آنجا که خاستگاه احداث سد در سمنان بوده است، مجموعه امور آب سمنان ارزیابی را تهیه کرد و در سال ۹۱ نیز توانست مصوبه احداث سد را بگیرد و این در حالی بود که از همان ابتدا تا به امروز هنوز هیچگونه نظرخواهی از مسئولان و کارشناسان و مشاوران مازندران نشده است.

حسینعلی ابراهیمی کارنامی اظهار می کند: از همان سال‌ها تاکنون همه کارها و اقدامات در استان سمنان انجام گرفته و در نهایت کمیته ماده ۲ ضوابط استقرار صنایع، خدمات و کشاورزی، رای مثبت خود را نسبت به احداث سد فینسک اعلام کرد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران با بیان اینکه قطعا هرگونه سدی که در بالادست ساخته می‌شود تبعات مخرب و منفی برای پایین دست سد ایجاد خواهد کرد می افزاید: این سد اثرات مخرب متعددی دارد که یکی از آنها تحمیل آثار مخرب زیست محیطی است و تبعات منفی دیگری نیز در سایر حوزه‌های کشاورزی و اقتصادی و اجتماعی خواهد داشت که حتما باید بررسی شود.

تهدید حقابه سد شهید رجایی

در همین رابطه نماینده مردم ساری و میاندرود در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مخالفت های متعدد پیرامون احداث این سد توضیح می دهد: ما هیچگونه دشمنی با مردم شریف و عزیز سمنان نداشته و نداریم . ما نه از روی بُخل و تنگ‌نظری که از سرِ دلسوزی و با تکیه بر نظرات و مشورت‌های کارشناسان امر، احداث این سد را به نفع مردم منطقه نمی‌دانیم.

منصورعلی زارعی در توضیح دلایل این مخافت ها ابراز می کند: یکی از تبعات ساخت سد فینسک که منتقدان بر آن تاکید دارند ، خسارتی است که بخش کشاورزی مازندران وارد می کند.

وی اذعان می کند: بخشی از حقآبه سد شهید رجایی از رودخانه اسپه‌رو (اسپیرود) که قرار است سد فینسک بر روی آن احداث گردد، تامین می‌شود و مسلم است با احداث این سد که در حوضه‌ آبریز تجن نیز قرار دارد، سد شهید رجایی دیگر به سهم خود از این رودخانه دسترسی نخواهد داشت.

زارعی با اشاره به فاصله ۷۰ کیلومتری سد شهید رجایی تا مخزن سد فینسک می گوید: در این حد فاصل، بسیاری از اراضی منابع طبیعی و مراتع و همچنین حدود ۸۰۰ هکتار از اراضی شالیزاری مازندران قرار دارند که با احداث این سد، همگی آنها متاثر خواهند شد.

وی تاکید می کند: ما همچنان معتقدیم احداث این سد بر روی رودخانه اسپیرود تا به اینجای کار هیچگونه توجیه اقتصادی، کشاورزی و زیست محیطی ندارد و حتی بر روی کیفیت آب سد شهید رجایی نیز در دراز مدت تاثیر خواهد گذاشت.

پروژه غیر منطقی

دکتر محمد امینی عضو هیئت علمی دانشگاه منابع طبیعی ساری نیز با اشاره به اینکه مهم‌ترین مبحث در این زمینه مربوط می‌شود به حوضه آبریز رودخانه فینسک که در تجن و سرزمین مازندران واقع شده است در این رابطه می گوید: بر همین مبنا ساخت این سد به معنای انتقال آب بین حوضه‌ای بوده که این اقدام سال‌هاست ممنوع شده است.

امینی با بیان اینکه حتی طرح‌های انتقال آب هم به صورت بسیار محدود و به دو شرطِ بی‌آبی شدید در مقصد و عدم آسیب رساندن به مبدا  قابل اجراست، تاکید می کند: وقتی مقصد نیاز شدید آبی ندارد و در ثانی مقصد در اثر ساخت این سد دچار آسیب‎های جدی زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و ... می‌شود ساخت سد فینسک به هیچ وجه عقلانی و منطقی نیست.

استاد دانشگاه منابع طبیعی و علوم کشاورزی ساری با بیان اینکه طبق قانون و بر اساس سیاست‌های ابلاغی آب ، ساخت این سد به هیچ وجه اصولی و منطقی نیست می افزاید: اگر به پروژه‌ها و تجربیات سابق کشور در حوزه انتقال آب بین حوضه‌ای نگاهی بندازیم خواهیم دید که این طرح‌های پر هزینه و مخرب، به غیر از آسیب‎های زیست محیطی و اقتصادی، تهدیدات جدی امنیتی و اجتماعی نیز برای مناطق مبدا و مقصد به دنبال داشته‌ است.