رهبر معظم انقلاب با تأکید بر همین مهم می‌فرمایند: زن مسلمان باید در دامن پرمهر و پرعُطوفت و با سخنان پرنکته و مهرآمیزش، فرزندان سالمی را از لحاظ روانی تربیت‌کند؛ انسان‌های بی‌عُقده، انسان‌های خوش‌روحیه، انسان‌های سالم از لحاظ روحی و اعصاب، در دامان او پرورش پیدا کنند و مردان و زنان و شخصیت‌های جامعه را به‌وجود آورد. مادر از هر سازنده‌ای، سازنده‌تر و با ارزش‌تر است. بزرگ‌ترین دانشمندان ممکن است مثلاً یک ابزار بسیار پیچیده الکترونیکی را به وجود آورند، موشک‌های قاره‌پیما بسازند، وسایل تسخیر فضا را اختراع کنند؛ اما هیچ یک از این‌ها اهمیت آن را ندارد که کسی یک انسان والا به‌وجود آورد و او، مادر است. (۲۵/۹/۷۱)

نگاهی که باید تعدیل شود

مدیر شورای همکاری‌های زنان به خبرنگار ما می‌گوید: متأسفانه در جامعه ما تصویر و تعریف ایجاد شده از زن، مبتنی بر دو نگرش ناقص بوده است. نگرشی که زن را بدون جایگاه و نقش اجتماعی و فرمانبردار محض می‌بیند و دیگر، نگرشی مبتنی بر نگاه غربی که وی را ابزار جنسی می‌پندارد و بر حضور افراط گونه‌اش در اجتماع تأکید دارد.

توران ولی مراد تأکید می‌کند: این نگرش‌ها باید تعدیل شده و به نقطه‌ای مطلوب به لحاظ هویت انسانی و جایگاه زن در خانواده و اجتماع برسد. البته در این خصوص ایرادهایی در اسناد بالادستی و سیاست‌های ابلاغی وجود دارد که در مرحله اجرا و عمل، حلقه‌های مفقوده را آشکار می‌کند.

مدرس کارگاه‌های آموزش راهبردی زنان و خانواده می‌گوید: ایراد اصلی اینجاست که نهادهای مسئول، پس از گذشت حدود ۳۰ سال از راه‌اندازی امور زنان در نهادهای مختلف، هنوز در تهیه زیرساخت‌ها و تعریف زن تراز انقلاب اسلامی، امور را سلیقه‌ای پیش می‌برند، در نتیجه جامعه زنان، گرفتار سردرگمی و تعارض شده و به لحاظ فردی و اجتماعی دچار آسیب و دوگانگی می‌شوند.

مسئول شبکه «ایران زنان» با تأکید بر اهمیت نقش زنان خانه‌دار می‌گوید: در صورت استخدام کارگر برای انجام امور خانه باید مزد پرداخت، اما زن خانه‌دار همه امور منزل را بی‌منت و مزد و با هدف گرم نگه داشتن کانون خانواده انجام می‌دهد. این انتخاب وی، علاوه بر ایجاد آرامش برای خانواده، آورد اقتصادی نیز دارد بنابراین نباید سهم او از دارایی زندگی نادیده گرفته شود.

خانم ولی مراد با تأکید بر اینکه با اعتبار بخشیدن به زنان، به آن‌ها اعتماد به نفس و حق انتخاب می‌دهیم، ادامه می‌دهد: در طرح تعالی جمعیت، زن شاغل از امتیازات خاصی برخوردار است، حال آنکه زن خانه‌دار زمان بیشتری برای تغذیه و تربیت فرزند و تدبیر امور منزل صرف  می‌کند، بنابراین در قانون‌گذاری‌ها نیز باید در رأس باشد تا به دنبال کسب اعتبار برای خویش، تحت هر شرایطی به کار بیرون از خانه نپردازد.

خانه‌داری، انتخابی واقع‌بینانه

اما عضو کارگروه زنان و خانواده شورای تحول و ارتقای علوم انسانی در شورای عالی انقلاب فرهنگی با تعریف متفاوتی از زن خانه‌دار در گفت‌وگو با ما می‌گوید: زن خانه‌دار نه تنها به زنانی که در خانه مشغول به تدبیر امور هستند بلکه به زنان شاغلی که همچنان وظیفه اصلی خود را خانه‌داری می‌دانند نیز اطلاق می‌شود.

لیلا سادات زعفرانچی در خصوص چرایی اهمیت ندادن به نقش زنان می‌گوید: عده زیادی از زنان خانه‌دار که انتخاب واقع‌بینانه‌ای را در این حوزه پر اهمیت داشته‌اند و نیز بسیاری از زنانی که درگیر فضای بازار کار هستند، مسئولیت اصلی خود را در حوزه خانه‌داری می‌دانند بنابراین تصمیم زن ایرانی در حوزه اهمیت خانه‌داری قابل تأکید و تأیید است، اما اینکه آیا نهادهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به عنوان ابزارهای کمک‌کننده در تسهیل این نقش‌ها، یاری‌رسان زنان هستند، بحث گسترده‌ای دارد.

 زعفرانچی ادامه می‌دهد: نداشتن مطالبات فرهنگی، اجتماعی و جامعه‌شناسی از سوی زنان، نبود خودباوری زنان و فراهم نبودن بستر لازم برای دیده شدن نقش آنان از جمله عواملی است که اهمیت نقش زنان را در خانواده و اجتماع کمرنگ جلوه داده است.

عضو هیئت علمی پژوهشکده اقتصاد در پژوهشگاه علوم انسانی تأکید می‌کند: در جامعه ما تمامی مسائل راهبردی با گره خوردن نقش زنان به خانواده ترسیم می‌شود که موضوعاتی مانند نرخ زاد و ولد، تربیت نسل، پرورش فرزندان، تحولات اقتصادی و فرهنگی در خانواده و... را دربرمی‌گیرد اما در حوزه قانون‌گذاری و اجرا هنوز اهمیت حوزه زنان و خانواده به اثبات نرسیده است که این موضوع نشان‌دهنده کم لطفی از سوی سیاست‌گذاران نسبت به تأمین امنیت زنان خانه‌دار است.

وی می‌افزاید: یکی از مسائلی که به طور معمول از دولتی به دولت دیگر به صورت ارث گذاشته می‌شود موضوع ارزش کار خانگی زنان و بیمه زنان خانه‌دار است؛ همچنان این موضوعات جزو مسائل مزمن پیگیری شده و مناسبات اقتصادی و اعتبارات لازم برای اجرایی شدن آن پیش‌بینی نشده است. برای مثال در مورد بند «ب» ماده «۱۰۳» قانون برنامه ششم توسعه، پس از ۶ ماه از تاریخ تصویب، این قانون لازم الاجرا بوده و باید موضوع بیمه تأمین اجتماعی زنان را برای مادرانی که حداقل دارای سه فرزند هستند اجرا کند اما هنوز هیچ گزارش متقنی در حوزه بیمه زنان خانه دار ارائه نشده است.

وی با اشاره به اسلام درباره نقش زنان خانه‌دار می‌گوید: رویکرد تعالیم دینی درباره زنان و خانواده که بخشی تکلیف‌محور و بخشی دیگر، حقوق محور است در حقیقت مجموعه‌ای کامل در حوزه حقوق و مسئولیت‌های زن است که در تأمین امنیت اقتصادی، کرامت و صیانت فرهنگی و حقوقی زنان تعریف شده است اما متأسفانه این رویکرد دینی در جامعه ما به خوبی محقق نشده است.

به اعتقاد زعفرانچی اصلی‌ترین نقش یک مادر و همسر، به عنوان ستون اصلی خانه، ایجاد اعتبار برای خانواده و مستحکم نگه داشتن آن است که این نقش با توجه به تجربه زیست شده جهانی زنان، نقشی بی‌بدیل و بدون جایگزین و جانشین است. همچنین یکی دیگر از نقش‌های مهم زن، ایثارگری است که این موضوع در دوران دفاع مقدس از سوی زنان کشورمان به اثبات رسید.