در این میان اقتصاد اکنون به نوک پیکان اقدام‌های خصمانه غرب و به‌ویژه آمریکا علیه کشورمان تبدیل شده و ضرورت گفتمان سازی برای مقابله با تهدیدهای این حوزه امری ضروری به نظر می‌رسد.

با درک این خطر رهبر انقلاب اسلامی در شهریور ۱۳۸۹ مفهوم اقتصاد مقاومتی را به عنوان نقشه راهی در مقابله با دسیسه‌های دشمن و استقلال راهبردی کشور مطرح کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای این مفهوم را چنین تبیین کردند: «اقتصاد مقاومتی معنایش این است که ما یک اقتصادی داشته باشیم که هم روند رو به رشد اقتصادی در کشور محفوظ بماند، هم آسیب‌پذیری آن از تحرکات خارجی کاهش یابد». رکن اصلی اقتصاد مقاومتی اتکا به منابع و ظرفیت‌های مغفول مانده داخلی بوده و با باز توزیع وظایف در حوزه دولت، تولیدکنندگان و مردم با اعمال مدیریت‌های عقلایی و مدبرانه، موجب استقلال اقتصادی، تغییر الگوی مصرف مردم، توجه به تولیدات داخلی، قانونمند شدن اقتصاد کشور و قوام جامعه اسلامی می‌شود. امروز، به مناسبت سالگرد ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر انقلاب به رؤسای قوای سه‌گانه (۲۹ بهمن ۱۳۹۲) در تقویم رسمی کشورمان روز اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی نام‌گذاری شده است. به همین مناسبت و در گفت‌وگو با کارشناسان به میزان تحقق اقتصاد مقاومتی به عنوان مطالبه مهم رهبری، ابزارهای تحقق آن و موانع پیش روی شکل‌گیری این مقوله می‌پردازیم.

اقتصاد ضعیف امروزی ما نتیجه التقاط با غرب است

سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی در دولت نهم در گفت‌وگو با قدس در مورد ضرورت‌های اجرای اقتصاد مقاومتی در ایران گفت: وجوب اجرای سیاست‌های این حوزه اکنون بر کسی پوشیده نیست، به‌ویژه اینکه دولت آمریکا جنگ اقتصادی علنی علیه ما تحمیل کرد. حسین صمصامی در این باره افزود: در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ آشکارا وزارت خزانه‌داری ایالات متحده به اتاق جنگ آمریکا علیه ما تبدیل شد و اتاق فکرها و وزارت خارجه آمریکا نیز در این زمینه فعال شدند. جیمز ریکاردز، تحلیلگر ارشد سیا، ابعاد دیگری از جنگ اقتصادی با ایران را تبیین کرد و گفت: ما با ایران وارد جنگ شدیم بدون اینکه یک تیر به سمت ایران بزنیم. این تهاجم به سد دفاعی احتیاج دارد و اقتصاد مقاومتی همین خاکریز در مقابل حمله دشمن است و اقتصاد کشور را از تلاطم باز خواهد داشت.

به گفته این عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی تهران، انقلاب۵۷ نظام سیاسی را زیر و رو کرد، اما در حوزه اقتصادی این اتفاق نیفتاده و ما به یک انقلاب اقتصادی نیاز داریم. سرپرست اسبق وزارت اقتصاد تصریح کرد: ما انقلاب فرهنگی کردیم، اما این موضوع به مفهوم واقعی محقق نشد. حداقل در حوزه علوم انسانی و اقتصاد این‌گونه بود. در این معنی با وجود انقلاب، محتوای دروس همان مفهوم غربی را حفظ کرد. این نوع آموزش در ادامه نیروهای مدیریتی با تفکر غالب سرمایه‌داری پرورش داد که تفکر آن‌ها با نظام اسلامی در التقاط کامل قرار داشت. صمصامی با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی به مفهوم واقعی باید در بستر یک نظام اسلامی اتفاق افتد، عنوان کرد: التقاط اقتصاد غربی با مفاهیم اسلامی نتیجه اش شکل‌گیری یک اقتصاد ضعیف و متزلزل مانند اقتصاد کنونی کشورمان است. الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت چرا محقق نشد؟ چون ما نتوانستیم در عرصه اقتصادی یک نگرش عمیق اسلامی ایجاد کنیم. بنابراین ما به یک انقلاب در حوزه اقتصادی نیاز داریم و اقتصاد مقاومتی می‌تواند به معنای انقلاب در این حوزه باشد.

آمریکا هم با اقتصاد مقاومتی خود را بالا کشید

رئیس شورای سیاست گذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی هم با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی در معنی بسیار ساده یعنی قوی و قدرتمند شدن کشور در حوزه اقتصادی، گفت: این به خودی خود، چیز بدی نیست که برخی بگویند چرا باید اتفاق افتد. مشکل این افراد این است که منظور رهبری را به درستی درک نکرده اند وگرنه با مطرح شدن این ایده حکیمانه و دقیق از سوی رهبری از آن استقبال بی‌نظیری می‌کردند. 

محمدرضا سبزعلیپور درباره موانع موجود بر سر راه تحقق این مطالبه رهبری هم معتقد است ما همه چیز داریم، اما آنچه مانع تحقق ظرفیت‌ها می‌شود، سوء مدیریت برخی مسئولان است. وی در این باره ادامه داد: بزرگ‌ترین مانع که سبب شده فرمایش رهبر انقلاب هنوز در پله اول بماند، آن است که این موضوع سیاسی شده و برخی افراد مواضع شخصی و حزبی را بر منافع ملی ترجیح داده و این خیانت سبب شده تحقق اقتصاد مقاومتی شکل نگیرد. رئیس مرکز تجارت جهانی جمهوری اسلامی ایران افزود: پس سه مسئله موجب عدم تحقق اقتصاد مقاومتی است؛ نخست اینکه برخی به درستی مفهوم اقتصاد مقاومتی را درک نکرده اند، در گام دوم آن را سیاسی کرده و در گام سوم در مقابل آن سد درست کرده و به مانع تراشی پرداخته‌اند. این در حالی است که آمریکا هم اگر اقتصاد اول دنیا شده با اقتصاد مقاومتی به اینجا رسیده. چین و کره جنوبی هم اقتصاد مقاومتی دارند، ولی با اسامی دیگر. پس هر کس دلش برای کشور می‌تپد باید حامی اقتصاد باشد.

به گفته سبزعلیپور دوران تحریم می‌تواند فرصت خوبی برای توجه بیشتر ما به اقتصادی مقاومتی باشد. وی در این باره تأکید کرد: محدودیت‌ها با وجود ایجاد مشکلات معیشتی برای مردم می‌تواند سبب شکوفایی استعدادها شود. نباید از یاد برد بسیاری از پیشرفت‌های نظامی و هسته‌ای ما در میانه شدیدترین فشارهای خارجی رقم خورد. رئیس شورای سیاست‌گذاری اقتصاد مقاومتی و بخش خصوصی با بیان اینکه متأسفانه سیاست‌گذاران اقتصادی نتوانسته‌اند از این موقعیت استفاده کنند، افزود: عملکرد بانک‌ها، نقدینگی، سیاست‌های پولی و مالی همه به گونه ای تنظیم شده که در نهایت هزینه آن بر دوش مردم سوار می‌شود. اگر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی (استقلال از بودجه نفتی، حوزه مالیاتی، شفافیت و ...) اجرا می‌شد، قطعاً این اتفاقات نمی افتاد. در دولت روحانی به اقتصاد مقاومتی بی محلی شد و بهایی به آن ندادند. بودجه ۱۴۰۰ گواه این مدعاست. این بودجه با ۲ میلیون ۳۰۰ هزار بشکه نفت بسته شد. این یعنی اتکای صرف به نفت. اکنون صادرات نفتی ما ۳۰۰ هزار بشکه در روز است، با کدام دورنما این میزان فروش نفت پیش بینی شده و به ۱۰ برابر رسیده است. متأسفانه خام‌فروشی که در اقتصاد مقاومتی هیچ جایگاهی ندارد، رکن اساسی بودجه سال آینده است و این به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست.