امام خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران کنگره ۴ هزار شهید استان یزد با بیان اینکه شهیدان در عالم برزخ، زندگی مخصوصی دارند و پیام مهم آنها به کسانی که راهشان را ادامه دهند، بشارت به در امان بودن از ترس و اندوه است، تصریح کردند: انگیزه شهیدان از حضور در میدان جهاد همچنان‌که در وصیت‌نامه‌های آنها موجود است، حمایت از انقلاب، امام بزرگوار، حجاب، دفع شرّ دشمن و هموار شدن راه نظام برای دستیابی به اهداف آن بود که باید مراقبت کرد این آرمان‌ها به‌دست برخی افراد نفی و مخدوش نشود.
ایشان با ابراز تأسف از افرادی که زیر سایه جمهوری اسلامی و به برکت مجاهدت شهیدان و رزمندگان در امنیت و آزادی زندگی، اما بر خلاف اهداف آن خون‌های پاک فعالیت می‌کنند، فرمودند: در مقابل این تلاش‌ها، کار و تلاش در راه حق و شهیدان را مضاعف کنید.
به همین منظور برای شناخت مقام شامخ شهدا در قرآن کریم با اساتید دانشگاه و حوزه علمیه به گفت‌وگو پرداخته‌ایم. در این قسمت حجت‌الاسلام محمدعلی رضایی اصفهانی مفسر قرآن و استاد تمام جامعه‌المصطفی و حوزه علمیه قم طی یادداشتی با عنوان «حیات شهیدان از منظر قرآن» به مقام شامخ شهدا در عالم برزخ اشاره می‌کند. متن یادداشت بدین شرح است:
وَ لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُواْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوتاً بَلْ أَحْیَآءٌ عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ(۱۶۹ سوره آل عمران)
(ای پیامبر) هرگز مپندار کسانی که در راه خدا کشته شدند، مردگان‌اند، بلکه [آنان] زنده‌اند، [و] در پیشگاه پروردگارشان روزی داده می‌شوند!
شأن نزول:
حکایت شده که بعد از حادثه‌ی احد «۱» گروهی از افراد سست ایمان، بر شهیدان احد تأسف می‌خوردند که «چرا مُردند!» و هنگام مشاهده نعمت‌های دنیا، ناراحتی آنها بیش‌تر می‌شد. آیات فوق خط بطلان بر اینگونه گفت‌وگوها و افکار کشید و مقام بلند شهیدان را یادآوری کرد که در نزد خدا روزی داده می‌شوند. « ۲»
نکته‌های تفسیری:
۱. خطاب «ای پیامبر! هرگز مپندار آنان که در راه خدا کشته شدند، مرده‌اند.» برای پیامبر صادر شده تا دیگران حساب کار خود را بکنند و چنین پنداری نسبت به شهیدان نداشته باشند.
۲. مقصود از زندگی شهیدان، همان حیات و زندگی برزخی ارواح پس از مرگ تا روز قیامت است؛ پس منظور زندگی جسمانی و مادی نیست، همانگونه که مقصود معنای مجازی زندگی و باقی ماندن آثار و نام و نشان آنان نیست، هر چند نام و آثار شهیدان جاودان است.
۳. حیات برزخی بعد از مرگ، اختصاص به شهیدان ندارد، اما از آن‌جا که حیات شهیدان یک زندگی فوق‌العاده عالی و آمیخته با نعمت‌های معنوی در نزد پروردگار است، گویا زندگی سایر افراد در مقابل آن چیزی نیست و تنها آنان زنده‌اند.
۴. آیه فوق دلیل دیگری برای بقای روح است. همانگونه که دلیل روشنی برای اثبات مسئله برزخ و نعمت‌های آن است.
۵. کشته شدن آنگاه ارزشمند است و پاداش دارد که در راه خدا باشد؛ و اینگونه کشته شدن را شهادت می‌نامند.
۶. قرآن در آیه ۱۵۴ سوره بقره فرمود: «به کسانی که در راه خدا کشته می‌شوند، مرده نگویید.» و در این‌جا می‌فرماید: «مپندارید که شهیدان مرده‌اند.»
آری، شهیدان راه خدا نباید در زبان و ذهن شما مرده و نابود شده به شمار آیند و این تصوری خلاف واقع و انحرافی است و مقام شهیدان آن‌قدر ارزشمند است که باید حریم و احترام آنان را حتی در ذهن‌ها، نگه داشت.
۷. زندگی و روزی برای بسیاری از افراد وجود دارد اما مهم است آن که «نزد پروردگار» باشد؛ یعنی زندگی و روزی خوردن در حضور دوست و درک حضور او و استفاده از لطف او، که این نعمت بزرگ نصیب شهیدان شده است.
گر بشکافی هنوز خاک شهیدان عشق آید از آن کشتگان زمزمه‌ی دوست دوست
۸. آیه فوق در مورد شهدای جنگ احد فرو فرستاده شده است، اما مضمون آیه شامل همه‌ی شهیدان راه خدا می‌شود.
پی‌نوشت:
(۱). البته برخی از مفسران معتقدند که آیات فوق در مورد شهدای بدر است اما این مطلب با سیاق آیات قبل و بعد که در مورد جنگ احد است سازگار نیست و در ضمن همین مضمون در مورد شهدای جنگ بدر در آیه‌ی ۱۵۴ سوره بقره آمده بود، هر چند مضمون آیه‌ی فوق و محتوای آیات بعدی مطلق است و به وسیله شأن نزول مقید نمی‌شود و شامل همه شهیدان بدر، احد و شهدای دیگر جنگ‌ها می‌شود و از این رو در روایتی از امام باقر علیه السلام حکایت شده که «این آیات درباره‌ی شهدای احد و بدر هر دو نازل شده است.» (ر. ک: همان، ص ۱۶۹؛ نور الثقلین، ج ۱، ص ۴۰۹ و تفسیر العیاشی، ذیل آیه)
(۲). اسباب النزول، ص ۱۳۴؛ معالم التنزیل، ج ۱، ص ۵۳۷؛ لباب التاویل، ج ۱، ص ۳۱۹ و ...
منبع: تسنیم
انتهای پیام/
نظر شما