حجت‌الاسلام دکتر محمد ملک‌زاده، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه هدایت کشتی انقلاب اسلامی ایران در جهان معاصر توسط بنیانگذار جمهوری اسلامی، اتفاق کوچکی نبود که ابعاد آن در چهارچوب مرزهای سرزمینی ایران بگنجد، می‌گوید: به تعبیر روژه گارودی فیلسوف شهیر فرانسوی: «انقلابی که به رهبری امام خمینی(ره) روی داد، به یک جامعه و یک کشور اختصاص نداشت بلکه متعلق به تمدن بشری بود؛ انقلاب اسلامی، همچون نهضت انبیاء مختص همه انسان‌ها و همه جوامع است».

او با توجه به سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری به جایگاه مشارکت سیاسی مردم از دیدگاه امام خمینی(ره) پرداخته و توضیح می‌دهد: به اذعان تحلیل‌گران سیاسی، کیفیت رهبری امام در انقلاب اسلامی از جمله پدیده‌های نادر و ویژگی‌های منحصر به فرد رهبر فرزانه‌ای است که از عمق توده‌ها برخاست و از نگاه دوست و دشمن به گونه کم سابقه‌ای دارای مشروعیت، اقتدار و جایگاه قانونی و مردمی بود. میشل فوکو با بی‌نظیر دانستن نقش رهبری در انقلاب ایران نسبت به انقلاب‌های دیگر می‌گوید: «شخصیت آیت‌الله خمینی پهلو به افسانه‌ها می‌زند. هیچ رئیس دولتی و هیچ رهبر سیاسی‌ای حتی به پشتیبانی همه رسانه‌های کشورش نمی‌تواند ادعا کند که مردمش با او پیوندی چنین شخصی و چنین نیرومند دارند». لوسین ژرژ نیز در مقاله‌ای که پس از مصاحبه با امام خمینی(ره) در روزنامه لوموند پاریس و ماه‌ها پیش از پیروزی انقلاب اسلامی چاپ کرد با اشاره به زندگی ساده و در عین حال مقتدرانه امام می‌نویسد: «اگر آیت‌الله خمینی قدرت آن را دارد که ایران را به حرکت درآورد و قیام برانگیزد، این قدرت مسلماً ناشی از جاه و منزلت مادی او نیست بلکه از تسلط و اقتدار وی بر افکار مردم ایران است؛ اقتداری که پس از تبعید وی از ایران به جای آن که کم شود، ده‌ها برابر افزایش یافته است». از این رو بی‌تردید می‌توان گفت یکی از عواملی که این انقلاب را در جهان منحصر به فرد ساخته است، رهبری و هدایت آن توسط شخص امام خمینی(ره) می‌باشد.

این استاد حوزه و دانشگاه اظهار می‌کند: این شخصیت امام(ره) بود که ملت و کشور ایران اسلامی را در جهان شناخته شده و سرافراز ساخت و اذهان جهانیان را متوجه این سرزمین نمود. «فواز جرجیس» با اشاره به این حقیقت به برخی استنادات در این زمینه اشاره می‌کند: «وجود بیش از پنجاه هزار سایت در مورد امام خمینی و ایران اسلامی و صدها کتاب، مقاله و پژوهش درباره موضوع انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران چگونه ذهن غرب را به خود مشغول کرده است و این در حالی است که قبل از پیروزی انقلاب، ایران تنها در بین برخی دولتمردان و سیاستمداران رده بالا و برخی کمپانی‌های فروش اسلحه شناخته شده بود». بنابراین از مهم‌ترین دلایل تاثیرگذاری انقلاب اسلامی در مناطق مختلف جهان، جایگاه رفیع رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران است که این شخصیت در مناطق مختلف جهان از آن برخوردار بود؛ پدیده انقلاب اسلامی، به دلیل برخورداری از سه ویژگی مهم دینی و مردمی بودن و شخصیت ممتاز رهبری؛ انقلابی مستقل، بدیع و منحصر به فرد در دوران معاصر به شمار می‌آید.

عضو هیات علمی گروه سیاست پژوهشگاه یادآور می‌شود: امام خمینی(ره) به نقش و جایگاه واقعی مردم در نظام سیاسی اعتقاد داشت. ایشان نظام اسلامی را بر پایه احکام مترقی اسلام و با حمایت و پشتیبانی داوطلبانه مردم که برگرفته از اعتقادات قلبی آنان است استوار می‌دانست نه آن گونه که لیبرال دموکراسی، استفاده ابزاری از مردم را برای فریب افکار عمومی بکار می‌برند. لذا می‌فرمود: «حکومت ما جمهوری است و احکام اسلام هم احکام مترقی و مبتنی بر دموکراسی و پیشرفته و با همه مظاهر تمدن موافق». ایشان در اوج نهضت مردم در انقلاب اسلامی فرمود: «ما اگر موفق بشویم و جمهوری اسلامی را با محتوای اسلام پیاده کنیم و یک حکومت به تمام معنی در ایران به پا کنیم این الگو خواهد شد از برای همه کشورها که معنای دموکراسی را به آن معنای حقیقی نه به آن معنای طرحی بدون حقیقت، و معنای آزادی را به معنای حقیقی نه به آن معنایی که برای اغفال دیگران است. ان شاء الله پیاده بشود».

دکتر ملک‌زاده تبیین می‌کند: امام(ره) معتقد بود دموکراسی واقعی در نظام جمهوری اسلامی تجملی می‏یابد؛ آنچه غربی‌ها از مفهوم دموکراسی و آزادی ادعا می‏کنند، در واقع فریبی بیش نیست زیرا آنان به مفهوم واقعی مردمسالاری و آزادی پایبند نیستند و افکار عمومی را فریب می‏دهند. در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی، خبرنگار روزنامه فرانسوی لوموند از امام پرسید: «حضرتعالی می‏فرمایید که بایستی در ایران، جمهوری اسلامی استقرار یابد و این برای ما فرانسوی‌ها چندان مفهوم نیست زیرا که جمهوری می‏تواند بدون پایه مذهبی باشد. نظر شما چیست؟ آیا جمهوری شما بر پایه سوسیالیسم است؟ مشروطیت است؟ بر انتخاباتی استوار می‏باشد؟ دموکراتیک است؟ چگونه است؟» امام در پاسخ فرمود: «اما جمهوری به همان معنایی است که در همه جا جمهوری است لکن این جمهوری بر یک قانون اساسی‌ای متکی است که قانون اسلام می‏باشد این که ما جمهوری اسلامی می‏گوییم برای این است که همه شرایط منتخب و هم احکامی که در ایران جاری می‏شود. اینها بر اسلام متکی است. لکن انتخابات با ملت است». بر این اساس ایشان از ابتدا به دفاع قاطعانه از عنوان «جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد» پرداخت و فرمود «عنوان جمهوری اسلامی نظیر و نمونه‌ای در جهان خارج ندارد».

این پژوهشگر دینی عنوان می‌کند: برای درک بیشتر نقش و جایگاه مردم در حکومت اسلامی از دیدگاه امام(ره) می‏توان به برداشت ایشان از مفهوم جمهوری اسلامی که امروز از آن با عنوان مردم سالاری دینی یاد می‏کنیم توجه داشت. با عنایت به تأکیدات فراوان امام بر نقش مردم در نظام جمهوری اسلامی و این که مردم نقش اصلی برای به تحقق رساندن و فعلیت بخشیدن به نظام اسلامی برعهده دارند می‏توان به جایگاه مهم آنان در حکومت از نظر امام پی برد. زیرا اگر مردم نباشند یا اکثریت رضایت قلبی نداشته باشند نظام اسلامی هرگز به فعلیت نخواهد رسید. بنابراین مهم‌ترین عنصر در مبحث نقش مردم در حکومت اسلامی عنصر اراده و خواست آگاهانه و آزادانه آنان در این امر می‏باشد. بدون آزادی و اراده مردم، حکومت اسلامی تشکیل نمی‏شود.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان می‌کند: مردم مسلمان، آزادانه و آگاهانه به نظام اسلامی رأی می‏دهند و این همان چیزی است که نظام اسلامی را از لیبرال دموکراسی غربی متمایز می‌کند. تأکید مستمر امام بر مردمی بودن حکومت هم به همین معناست ایشان در پاسخ به این پرسش که چرا دولت بختیار غیر قانونی است فرمودند: «به دلیل مخالفت همه مردم، بختیار را شاه نصب کرده است و مردم همه با شاه مخالفند و او را عزل کرده‌اند و در تظاهرات و راهپیمایی‌ها مکرر این معنی را ثابت کرده‌اند. دولت قانونی باید از مردم و برای مردم باشد نه مخالف مردم». پس از تاسیس نظام جمهوری اسلامی نیز فرمود: «این مردم هستند که باید افراد کاردان و قابل اعتماد خود را انتخاب کند و مسئولیت امور را به دست آنان سپارند». ایشان همچنین در بیان ضوابطی که در جمهوری اسلامی باید حاکم باشد. ضمن برشمردن مهم‌ترین آنها می‏فرماید: «متکی به آراء ملت باشد به گونه‌ای که تمام آحاد ملت در انتخاب فرد یا افرادی که باید مسئولیت و زمام امور را بدست گیرند شریک باشند. در این حکومت به طور قطع باید زمامداران امور دائماً با نمایندگان ملت در تصمیم گیری‌ها مشورت کنند و اگر نمایندگان موافقت نکنند نمی‏توانند به تنهایی تصمیم بگیرند».

حجت‌الاسلام ملک‌زاده در پایان می‌گوید: با گذشت 32 سال از غروب جانگداز بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، امروز امام خمینی(ره) گرچه به ظاهر در میان ما نیست اما او همچنان بر قلبها و ذهن‌های ما و تمام انسان‌های عاشق جهان حکومت می‌کند؛ امروز یاد امام و افکار و اندیشه‌های او در جای جای کشور ایران و جهان اسلام، در غزه و لبنان، در عراق، سوریه، یمن و... حاکم است. امروز مدافعان حریم اهل بیت(ع) و دلداگان راه امام و نایب ایشان در عراق و سوریه و غزه و لبنان از آرمان‌های اسلام ناب و انقلاب اسلامی پاسداری می‌کنند. امروز امام(ره) زنده است چرا که آرمانهای او و ملت بزرگ ایران و آزادیخواهان و پیروان امام زنده‌اند. ملت بزرگ ایران با امام و رهبر خویش پیمان بسته است که با حضور حماسی و پیوسته خود در صحنه‌های مختلف سیاسی انقلاب اسلامی راه امام خمینی(ره) را تا ظهور حضرت ولیعصر(عج) تداوم بخشد.