نیمه‌رسانا»ها که به «تراشه» هم معروف‌اند، یکی از عناصر کلیدی در کانون رشد اقتصادی، امنیتی و نوآوری‌های فناورانه هستند. این قطعات بسیار کوچک و به نازکی موی انسان در ساخت تلفن‌های همراه، رایانه‌ها تا خودروهای الکتریکی، هواپیما و ادوات نظامی پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرند. امروزه با توجه به احساس نیاز شدید صنایع جدید از جمله هوش مصنوعی، رایانه‌های کوانتومی، اینترنت اشیا و وسایل ارتباطی پیشرفته مثل شبکه ۵G، تقاضا برای این فناوری در حال رشد چشمگیری است. به مدت چند دهه، ایالات متحده آمریکا حدود ۴۸ درصد از سود بازار تولید این فناوری را به ارزش ۱۹۳ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۰ در اختیار داشته است. هشت کشور از ۱۵ کشور برتر تولیدکننده این تراشه‌ها در آمریکا حضور دارند و به تازگی جو بایدن، مبلغ ۵۰ میلیارد دلار دیگر را برای تحقیق و تولید آن‌ها اختصاص داده است.

از طرفی، چین از واردکننده‌های اصلی این فناوری بوده و بیشتر نیاز خود را نیز از بازار آمریکا تهیه می‌کند. چینی‌ها به تنهایی ۳۵۰ میلیارد دلار تراشه در سال ۲۰۲۰ وارد کرده‌اند. به همین خاطر و به خصوص به دلیل فراز و نشیب‌های میان مقامات این دو کشور در دوره ترامپ، در سال‌های اخیر پکن سعی کرده با افزایش محرک‌های اقتصادی، از طریق تولیدکنندگان داخلی به خودکفایی در این بخش رسیده و وابستگی خود به ایالات متحده را در این زمینه کاهش دهد. واشنگتن همیشه نگران این بوده که دولت چین از زنجیره تولید این تراشه‌ها در صنایع نظامی خود بهره‌مند شود.

در این میان، شرکت تایوانی تولیدکننده نیمه‌رسانا (TSMC)، با در دست داشتن ۵۱.۵ درصد از بازار نیمه‌رساناها، تأمین‌کننده اصلی در جهان به شمار می‌رود. این شرکت به هر دو کشور آمریکا و چین خدمات‌رسانی می‌کند. البته به تازگی با قوانین محدودکننده واشنگتن برای برخی شرکت‌های چینی مثل هوآوی، روابط آن‌ها نیز محدود شده است. چنین محدودیت‌هایی علاوه بر هدف تجاری، اهداف نظامی را نیز دنبال می‌کند. به گفته برخی صاحبنظران و مقامات رسمی اروپایی و آمریکایی، برخی شرکت‌های چینی مثل فیتیوم (Phytium) از چنین تراشه‌هایی در ساخت و توسعه ادوات نظامی فوق پیشرفته استفاده می‌کنند. طبق گفته آن‌ها، برخی شرکت‌های چینی تحت عنوان کاربرد غیرنظامی، اقدام به واردات و استفاده از تراشه‌های مدرن در اهداف نظامی به ویژه در ابررایانه‌های نظامی و همچنین موشک‌های فراصوت و در اختیار قرار دادن آن به ارتش این کشور می‌کنند که البته مقامات پکن این ادعاها را رد می‌کنند. گفته شده با وجود سرمایه‌گذاری‌های بزرگ، به علت نبود دانش و فناوری کافی، پکن تا ۱۰ سال آینده نیز قادر به تولید مستقل نیمه‌رساناها نخواهد بود.

بنابراین تایوان، علاوه بر منازعات سرزمینی، به کانون تنش‌های فناورانه میان چین و ایالات متحده آمریکا تبدیل شده و بیش از این هم خواهد شد. بعید نیست که دولت چین از اهرم محدودیت‌های اقتصادی، جذب نخبگان و نفوذ سایبری برای تحت فشار قرار دادن تایوان در کسب فناوری مورد نیاز خود در این زمینه بهره گیرد.

پکن مدت‌هاست که به دنبال الحاق دوباره سرزمین تایوان به عنوان خاک اصلی خود بوده و در صورت وقوع این امر، می‌تواند علاوه بر استفاده از منافع ژئوپلتیک، از امتیازات ژئواکونومیک آن نیز بهره‌مند شده و علاوه بر استقلال، دست برتر و اهرمی را در رقابت فناوری جهانی به خصوص در برابر واشنگتن داشته باشد. در حال حاضر تایوان میان منافع چین و آمریکا قرار گرفته است.

از سمتی واشنگتن سپر دفاعی تایوان در برابر ریسک حمله پکن به این کشور است و از طرفی شرکت‌های تایوانی حدود ۳۵ درصد از تجارت خود را مدیون بازار چین هستند. به نظر می‌رسد شیوه تنظیم روابط دولت تایوان با پکن و واشنگتن و جایگاه این کشور در آینده، در صنعت تراشه‌های پیشرفته چین و رهبری جهانی این زنجیره، تعیین‌کننده خواهد بود.