اندیشمندان و کشیشان بابصیرت مسیحی ظرفیت‌های ناشناخته‌ای جهت معرفی سیره و معارف مکتب تشیع هستند. میشل کعدی الهی‌دان مسیحی و از محبین اهل‌بیت(ع) و خالق آثاری ماندگار در معرفی امامان شیعه اثنی‌عشری، یکی از همین سرمایه‌های گرانسنگ علمی است.
استاد میشل کعدی در اخلاص و اراده و خلق آثار ماندگار درباره سیره اولیای الهی و بندگان صالح کم‌نظیر است. کعدی جزء آخرین نسل از نویسندگان مسیحی است که توان علمی و شاهکار ادبی ارزشمند خود را به معرفی مکتب و سبک زندگی اهل‌بیت (علیهم السلام) اختصاص داده است. این نویسنده مسیحی ۱۲ جلد کتاب در رابطه با سیره ائمه معصومین تألیف کرده است.
نقش ادبیات عرب در انتقال تعالیم وحیانی و معارف نورانی مکتب اهل‌بیت عصمت و طهارت
جهان تشیع سال‌هاست که از بخش‌های حوزه هنر و ادبیات بهره‌مند بوده اما هنوز نتوانسته است متناسب با ظرفیت بزرگ و متنوع این حوزه استفاده مورد انتظار را ببرد، در این میان ادبیات ابزاری مهم و تأثیرگذار در جبهه فرهنگی دنیای عرب و جهان اسلام است؛ به‌کارگیری این مؤلفه تمدنی در بیان سبک زندگی و ترویج معارف اهل‌بیت با ادبیات و اصطلاحات معاصر می‌تواند نسل‌های جدید جهان اسلام را با حقایق و معارف بلند مکتب اهل‌بیت آشنا کند.
اثرگذاری ادبیات در انتقال مفاهیم و پیام مکتب الهی اهل‌بیت(ع)
حضرت امام علی‌بن موسی الرضا(ع) در حدیثی می‌فرمایند: "رَحِمَ الله عبداً أحیا أمرَنا. فقلتُ له و کَیفَ یُحیِی أمرَکم؟ قال: یَتَعَلَّمُ عُلومَنا و یُعَلِّمُها النَّاسَ، فَاِنَّ النَّاسَ لَو عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لَاتَّبَعُونا".
در این حدیث به موضوعاتی همچون دعوت به احیای امر اهل‌بیت(ع)، تعلیم و تعلّم روش احیای امر آن حضرات، نتیجه تعلیم و تعلّم، تبعیت و عمل به آموزه‌های اهل‌بیت(ع) و شرط احیای این آموزه‌ها شناخت محاسن کلام اهل‌بیت(ع) وبیان آن در قالب‌های ادبی و هنری پرداخته شده است.
ائمه معصومین همواره بر نقش ادبیات و هنر و نقش و ظرفیت آن در ترویج فرهنگ شیعی و ماندگاری حماسه کربلا تأکید داشتند چرا که گاهی یک بیت شعر، محتوای یک کتاب و سخنرانی مطوّل را با اختصار تمام ارائه می‌کند؛ از همین رو ادبیات عرب نیز ظرفیتی ارزشمند برای ترویج معارف اهل‌بیت است که باید از این منبع در سبک زندگی و سیره اهل‌بیت و معارف ایشان استفاده مناسبی شود.
در تاریخ اهل‌بیت (علیهم السلام) امامان نسبت به شعرا احترام و التفاتی ویژه داشته‌اند، علت این احترام این است که آن‌ها با استفاده از این هنر و با قلب و دستشان از ولایت دفاع می‌کردند.
میشل کعدی از شخصیت‌های افتخارآفرین حوزه شعر و ادبیات در لبنان، جهان عرب و جهان معاصر محسوب می‌شود. او دارای شخصیتی برجسته است که خلاقیت و نوآوری فرهنگی و فکری از ویژگی‌های بارز آن است. میشل کعدی با روشن‌بینی و قلم خلّاق و نوآور خود، توانسته است شاهکارهای ادبی ارزشمندی برای زبان و ادبیات عرب به‌ارمغان بیاورد. کعدی با شناخت وسیعش از الهیات مکتب تشیع توانسته است سیره اهل‌بیت را در سطح فرامذهبی و فراادیانی گسترش دهد.
وجدان و اخلاص نویسندگان مسیحی مانند میشل کعدی برای اندیشمندان منصف اسلامی عبرت‌آموز است که چگونه مقابل معارف نورانی تربیت‌شدگان پیامبر بزرگ اسلام صلّی اللّه علیه و آله و سلّم سر تعظیم فرود می‌آورند و سیره امامان معصوم را چراغ هدایت بشریت معرفی می‌کنند.
این اندیشمند مسیحی در جایی انگیزه خودش را از نگارش آثاری درباره سیره و منش اهل‌بیت(ع) این گونه بیان می‌کند: من با عشق و علاقه فراوان به تألیف و نگارش درباره سیره ائمه پرداختم به این دلیل که ما مسیحیان با ظلم و ستم مخالفیم.
امام علی(ع) شخصیتی جهانی و سرمایه بشریت
کعدی کشیشی لبنانی و از علاقه‌مندان امام علی(ع) است و عنوان پایان‌نامه دکترای وی "امام علی(ع) نهجاً و روحاً و فقها" است. گفته می‌شود پدر دکتر کعدی و صومعه راهبان مسیحی مشوّق اصلی وی برای انتخاب این موضوع بودند چرا که آن‌ها معتقدند امام علی(ع) یکی از شخصیت‌های بزرگی است که متعلق به تمام بشریت است و اختصاصی به اسلام یا مکتب تشیع ندارد.
او می‌گوید: امام علی(ع) حتی یک روز خوش را در زندگی‌اش تجربه نکرد. ایشان سه شب متوالی در ماه رمضان افطار خانواده‌اش را به فقیر و یتیم و اسیر بخشید و مورد آزمایش الهی قرار گرفت و با بخشیدن طعام خود و خانواده به فقیران از آزمایش الهی سربلند درآمد.
بررسی سیره علمی و عملی دکتر کعدی، کشیش مسیحی بیان‌گر ظهور جلوه‌هایی از شخصیت و زندگی حضرت علی در رفتارهای این اندیشمند است دکتر کعدی آن‌قدر در شخصیت حضرت علی(ع) غور کرد و درباره شخصیت آن حضرت پژوهش کرد که تحت تأثیر شدید صفات و ویژگی‌های شخصیت امیرالمؤمنین قرار گرفته صاحب خلق عظیم و خوی و منش بزرگی شد.
واتیکان منابع خطی فراوانی درباره ائمه(ع) در اختیار دارد
دکتر کعدی در برهه‌ای از زندگی خود قصد نوشتن کتابی درباره اهل‌بیت داشت و به همین خاطر به کشورهای مختلف عربی مسافرت کرد ولی چیز قابل اتکایی برای نوشتن درباره مولای متقیان پیدا نکرد و بعد از آن به کتابخانه واتیکان رفت و آنجا به نسخ خطی زیادی درباره امام علی و حضرت زهرا و ائمه معصومین علیهم السلام دسترسی یافت که منشأ نگارش آثار گران‌بهایی درباره اهل‌بیت(ع) شد.
ایشان کتابی درباره حضرت زهرا(ع) نوشته است٬ در این کتاب آمده است: حضرت زهرا(ع) معلم مردان و زنان است و نخستین سخنور زن در اسلام این بانوی گرانقدر است.
کعدی در جایی گفته است: بنده از اهل‌بیت(ع) نوشتم به‌خاطر اینکه به وجدانم وفادار باشم.
حضرت فاطمه(ع) اولین معلم زن و معلم مردان و زنان هستند
اسلام‌شناس مسیحی لبنانی تأکید می‌کند: حضرت فاطمه(ع) اولین معلم زن و بلکه بیشتر از یک معلم بودند. ایشان معلم مردان و زنان هستند. آن حضرت نقش برجسته‌ای در تحقق عظمت اسلام و عظمت کلمه اسلامی داراست.
میشل کعدی درباره حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) معتقد است: "سرور زنان دو عالم" تنها یک عبارت از سوی رسول الله(ص) خطاب به حضرت فاطمه نبود بلکه تعبیری از جانب خداوند بزرگ جهان است؛ حضرت فاطمه(ع) یک قدّیسه است که با علم و بلاغتش شناخته شده است.
کعدی در آثار خود به مقایسه میان حضرت زهرا(ع) و مریم عذرا می‌پردازد و تأکید می‌کند: هر یک از این دو بانوی بزرگوار دارای جایگاه ویژه‌ای در وجود انسان‌ها هستند؛ هنگامی حضرت فاطمه زهرا(ع) از حضرت رسول(ص) درباره حضرت مریم(س) پرسیدند، آن حضرت در جواب گفتند که "تو در یک زمان زندگی می‌کنی و او نیز در زمانی دیگر می‌زیست. همان طوری که تو سرور زنان جهان هستی، حضرت مریم نیز سرور زنان جهان محسوب می‌شوند. "
وی در جایی درباره اهمیت مقایسه حضرت زهرا(ع) و حضرت مریم(س) در راستای خدمت به ادیان آسمانی می‌گوید: هر یک از این دو دارای عظمت و جایگاه ربانی والایی است؛ حضرت مریم نزد خداوند از جایگاه والایی برخوردار است و درباره جایگاه آن حضرت همین بس که حضرت مسیح(ع) در دامن ایشان سخن می‌گفت. آن حضرت از زنان برگزیده خداوند است و خداوند به او چنین منزلتی را اعطا کرده است و حضرت زهرا(ع) نیز همین‌گونه هستند و زنی است که همه ما در سراسر جهان به او می‌بالیم.
این اندیشمند مسیحی همچنین درباره جنبه علمی حضرت فاطمه(ع) گفته است: حضرت زهرا یک قدّیسه است که با علم و بلاغتش شناخته شده است.
وی با اشاره به اینکه حضرت زهرا جزء اولین زنان ادیب به‌شمار می‌رود، یادآور می‌شود که در کتابی با همین عنوان درباره آن حضرت سخن گفته و نوشته است: حضرت فاطمه زمانی که سخنرانی می‌کرد، معنی و محتوای کلامش را می‌دانست. آن حضرت به خطبه‌خوانی معروف بودند به همین دلیل جزو اولین زنان ادیب و خطیب در جهان به‌شمار می‌روند و تا به امروز هیچ انسانی را به هر درجه علمی هم که رسیده باشد، نمی‌یابیم که در بلاغت به پای ایشان برسد.
اسلام‌شناس مسیحی لبنانی در ادامه آورده است: حضرت فاطمه اولین معلم زن و بلکه بیشتر از یک معلم بودند. ایشان معلم مردان و زنان هستند. آن حضرت نقش برجسته‌ای در تحقق عظمت اسلام و عظمت کلمه اسلامی دارا بودند.
کعدی به‌عنوان یک راهب مسیحی ابراز امیدواری می‌کند که زنان از حضرت زهرا(ع) صفات و اخلاق و عظمت و نزدیکی‌اش به خداوند تأسی جویند و آن حضرت را قدّیسه‌ای برشمارند که در کلیساها زندگی کرده است.
وی همچنین ابراز امیدواری می‌کند که زنان حضرت زهرا را در قلب خود جای دهند و احساس کنند که درباره یک قدّیسه سخن می‌گویند و در صورتی که با آن حضرت این چنین برخورد کنند، خوشبخت‌ترین انسان‌ها روی زمین خواهند بود.
رنج‌های حضرت مسیح(ع) یک‌دهم مصائب امام حسین(ع) است
چند سال پیش همایشی در کربلا درباره امام حسین(ع) با حضور ده‌ها کشیش مسیحی برگزار شد و دکتر کعدی در آن همایش شرکت کرد و سخنرانی بسیار عاطفی وی مورد استقبال حاضرین واقع شد.
به‌اعتقاد کعدی رنج‌هایی که امام حسین(ع) تحمل کرده شبیه رنج‌هایی است که بر حضرت مسیح(ع) رفته است٬ کعدی معتقد است: رنج‌هایی که حضرت مسیح تحمل کرده به یک‌دهم آنچه بر سر امام حسین(ع) وارد شده است نمی‌رسد چرا که رنج‌های امام حسین(ع) روحی و جسمی بود.
ژرف‌نگری رهبر معظم انقلاب و سفارش نگارش کتاب امام سجاد(ع) به یک نویسنده و ادیب مسیحی
درباره نوشتن کتابی از امام سجاد(ع) کعدی گفته است: در مسافرتی که چند سال پیش به تهران داشتم به حضور آیت الله خامنه‌ای رسیدم و ایشان پیشنهاد تألیف این کتاب را مطرح کردند و من به خواسته ایشان جامه عمل پوشاندم. امام سجاد(ع) نور هدایت و الگوی انسانیت است و در تمام رفتارهای خود وارث امام حسین(ع) است.
میشل کعدی می‌گوید: برای اطلاع کامل از سیره و زندگی امام سجاد (علیه السلام) ۱۹ کتاب را مطالعه کرده‌ام که حاصل و خلاصه آن در کتابی به‌نام امام سجاد نوری از چشمان امام علی(ع) جمع‌آوری شده است.
به‌باور کعدی، در تحقیقات درباره امام بزرگواری مانند امام سجاد (علیه السلام) آنچه مهم است اهمیت ایشان به‌عنوان نور هدایت و الگوی انسانیت است.
کعدی می‌گوید: آشنایی با این شخصیت بزرگوار موجب شد مانند یک مسلمان در غم ایشان گریه کنم.
این اسلام‌شناس مسیحی با اشاره به محتوای کتاب خود درباره امام سجاد (علیه السلام) اظهار می‌کند: این کتاب به سه فصل تقسیم شده است و در بخش اول آن سجایای الهی و انسانی امام چهارم شیعیان به‌تفصیل بیان شده است.
به‌گفته وی، دومین فصل نیز به نقش ایشان در تبلیغ و داعیه‌داری دین اختصاص داشته و جایگاه ایشان در رهبری نیز در فصل جداگانه‌ای مورد بررسی قرار گرفته است.
این نویسنده مسیحی تأکید کرده است: در پایان تحقیقات خود به این نتیجه رسیدم که امام سجاد (علیه السلام) در تمام رفتارهای خود وارث امام حسین(ع) است.
امدادرسانی به محرومان رسالت اجتماعی امام سجاد(ع)
به‌گفته کعدی، متأسفانه بسیاری از جنبه‌های زندگی این امام هنوز ناشناخته مانده است که از جمله آن‌ها می‌توان به تلاش ایشان برای آذوقه رساندن به مستمندان اشاره کرد که تا زمان وفات ایشان و مشاهده زخم و آثار حمل کیسه‌های سنگین بر دوش مبارک کسی از این حقایق مطلع نشده بود.
کعدی با اشاره به روایتی درباره حزن همیشگی امام سجاد (علیه السلام) ابراز کرد: وقتی از ایشان درباره این اندوه سؤال شد پاسخ دادند "حضرت یعقوب در فراق یک فرزند خود که آن هم زنده بود بینایی خود را از دست داد و من چگونه می‌توانم در حالی که عمو و پدر و برادر و ۱۷ نفر از اهل خانواده‌ام را در راه اسلام از دست داده‌ام غمگین نباشم. "
امام رضا(ع) باب‌الحوائج مؤمنین
کعدی همچنین به مشهد مقدس سفر کرده و به زیارت مرقد مطهر امام رضا(ع) مشرّف شده است٬ وی می‌گوید: امام رضا باب‌الحوائج مؤمنین است و من شخصاً بارها از امام حاجت طلبیدم و حاجت‌روا شدم.
بازتاب باورهای شیعی در آثار دکتر میشل کعدی
کعدی متأثر از باورها و ارزش‌های شیعی است و سالیان زیادی است که مروّج و مؤیّد ارزش‌های معنوی چهارده معصوم (علیهم السلام) به‌شمار می آید و آثار ایشان می‌تواند نسل جدید مسلمانان و مسیحیان را با شخصیت و سیره اهل‌بیت آشنا کند و نویدبخش یک حرکت جدید در راستای تجلیل از نویسندگان محبّ مکتب اهل‌بیت در جهان مسیحیت باشد.
این نویسنده گرانقدر توانست از بند فرقه‌گرایی و تعصب دینی رها و از این زندان پوچ خارج شود تا پل‌های ارتباطی تبادل اندیشه بین ما و دیگری را بسازد و برقرار کند. کعدی برای مسیحیان یک راهب، زاهد و قدّیس است و برای مسلمانان، یک فقیه و ادیب و عاشق امام علی(ع) که اندیشه حضرت را ترویج کرده و به گوش جهانیان رسانده است و این افتخار بزرگی است که نصیب این اندیشمند مسیحی و پژوهشگر اسلامی شده است.
پدیده ستایش اهل‌بیت علیهم السلام توسط نویسندگان مسیحی در لبنان یک نعمت الهی است و امیدواریم که ضمن تجلیل و تکریم این مردان الهی زمینه برای بررسی چرایی این پدیده، فراهم شود.
منبع: تسنیم
انتهای پیام/
نظر شما