آرین وزیر دفتری با ساخت «بیرویا» اولین تجربه سینمایی بلند خود را روی پرده نقرهای رقم زده است. فیلمی متفاوت و روانشناختی که از درامهای اجتماعی و معمول سینما فاصله دارد. او تجربه ساخت چندین فیلمکوتاه را در کارنامه کاری خود دارد و در این فیلم که با حمایت هومن سیدی در مقام تهیهکننده و سعید سعدی ساخته شده، بازیگرانی همچون صابر ابر، طناز طباطبایی، شادی کرم رودی، مائده طهماسبی و... ایفای نقش کردهاند.
«بیرویا» داستان بابک و رویا، زن و شوهر جوانی است که با آمدن دختری عجیب و بینام و نشانی زندگیشان بهم میریزد. زن و شوهر جوان عازم مهاجرت به دانمارک هستند اما اتفاقاتی آنها را از این مسیر دور میکند و رویا در یک دنیای تازه به زندگیاش ادامه میدهد. فیلم تا اواسط مسیرش یک روایت خطی را پیش میبرد اما ناگهان این قطعههای پازل جا به جا میشود و دیگر هیچ چیز سر جایش نیست.
«بیرویا» قرار است درامی روانکاوانه درباره جا به جایی هویت باشد اما از یک جایی به بعد مغشوش و آشفته میشود و هویت خودش هم از دست میرود تا جایی که تماشای آن آزاردهنده میشود و این پراکندگی نمیتواند لذت گیر افتادن در یک بازی ذهنی را در مخاطب ایجاد کند.
فیلم به شدت متاثر از نسخههای سینمایی خارجی در این سبک و سیاق است؛ چنانکه وزیردفتری هم اشاره میکند کافمن و پولانسکی از فیلمسازان محبوبش هستند و طبیعتاً آثار آنها برای شکلگیری فیلمش بیتاثیر نبوده است. حتی برخی از قاببندیها در فیلم هم یادآور «پدر» ساخته فلوریان زلر است و در کلیت نیز «ذهن زیبا» و «دیشب در سوهو» را تداعی میکند.
با همه این اوصاف اما «بیرویا» گاهی گیج کننده و مضمحل میشود و تنها مهارت طناز طباطبایی در ایفای نقش رویا است که فیلم را یک تنه جمع میکند.
نکته جالب اما درباره این فیلم که ظاهراً سازندگان اثر از روی ناچاری به آن تن داده اند، توضیحی چند خطی است که پس از پایان فیلم و تیتراژ نهایی روی پرده میآید. در این کپشن به اسکیزوفرنی و شیزوفرنی و شرایطی که این بیماری برای فرد و اطرافیانش به وجود میآورد اشاره میکند و کل هدف فیلم را یک جا زیر سوال میبرد! در حالی که بنا به گفته فیلمساز، «بیرویا» اصلاً درباره بیماریهایی که در این توضیح به آنها اشاره شده نیست و بیشتر درباره مفهوم هویت، تغییر و جابه جایی آن است. طناز طباطبایی نیز در نشست خبری فیلم روی این موضوع تاکید کرد که «در روانِ نقشی که بازی کرده هیچ شیزوفرنی وجود ندارد و فیلم اساساً درباره اسکیزوفرنی هم نبوده بلکه درباره جابهجایی هویت است و کپشن در جریان پروانه نمایش به فیلم اضافه شده و دست فیلمساز نبوده است».
اما همچنان جای سوال وجود دارد که چرا هیچ جایی از فیلم نشانهای مبنی بر اختلال هویت شخصیت اصلی داستان دیده نمیشود و از اواسط فیلم است که مخاطب متوجه میشود با چه جهان آشفتهای سروکار دارد.
در حالی که «بیرویا» خودش را برای اکران بینالمللی آماده میکند اما همچنان نمایش عمومی و اقبال مخاطبان داخلی نسبت به این فیلم موضوعی مهم است. «بیرویا» شاید با یک تدوین مجدد سر و شکل بهتری پیدا کند مضاف بر اینکه سازندگان اثر باید فکری به حال کپشن نهایی و وصله شده به آن هم بکنند تا مخاطب با بالا آمدن تیتراژ و خواندن آن غافلگیر نشود که در فیلم یک چیز دیده اما توضیحات چیز دیگری میگوید!
نظر شما