تحلیلگران رسانه‌ها و اندیشکده‌های عربی معتقدند حرکت ایران و عربستان به سمت تنش‌زدایی، اعتمادسازی و مذاکره میان آن‌ها می‌تواند نتایج خوبی برای روابط دوجانبه به همراه داشته باشد و بسیاری از مشکلات منطقه را حل‌وفصل و منافع همه کشورهای منطقه را تأمین کند. اگرچه حدود ۶ سال از قطع روابط دیپلماتیک عربستان و ایران می گذرد، اکنون چند ماهی است که دو کشور مذاکراتی را به میزبانی عراق باهدف بهبود روابط انجام داده‌اند. از ابتدای سال ۱۴۰۰ مذاکرات متعددی در بغداد صورت گرفته و حال سخنگوی وزارت خارجه عراق با اشاره به اینکه دور پنجم گفت وگوهای سیاسی میان تهران و ریاض در فضایی آرام و مثبت برگزارشده است، بیان داشته که احتمال ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان وجود دارد. به نقل از خبرگزاری رسمی عراق واع؛ احمد الصحاف، سخنگوی وزارت خارجه عراق سخنانی را در خصوص دور پنجم گفت وگوها و مذاکرات سیاسی میان ایران و عربستان مطرح کرد. بر اساس این گزارش، وی عنوان کرده است: بغداد در چارچوب سیاست مبتنی بر اصل گفت وگو و مذاکره به‌منظور برقراری اجماع و توازن در منطقه پنجمین دوره از مذاکرات میان ایران و عربستان را میزبانی کرد.
این شخصیت عراقی همچنین بیان داشته که در جریان دور پنجم گفت وگوها درباره چند پرونده ازجمله مسائل امنیتی بحث و تبادل‌نظر شد. مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق نیز در این گفت وگوها حضورداشته است. وی بابیان اینکه گفت وگوهای سیاسی میان طرف‌های ایرانی و سعودی همچنان ادامه خواهد داشت، گفت: همه‌چیز به سمت توافقات مهم و اساسی حرکت می‌کند. ممکن است روابط دیپلماتیک دو طرف از سر گرفته شود. گفت وگوها میان دو طرف در فضایی آرام و مثبت انجام شد. پیش‌ازاین نیز، فؤاد حسین، وزیر خارجه عراق اعلام کرده بود که گفت وگوهای سیاسی میان ایران و عربستان مثبت بوده است. فؤاد حسین بدون اشاره به زمان برگزاری دور جدید مذاکرات بین تهران و ریاض، دور پنجم مذاکرات انجام‌شده بین طرف‌های عربستان سعودی و ایران که به میزبانی بغداد انجام شد را مثبت و خوب ارزیابی کرد و گفت بغداد پس از پایان دور پنجم، میزبان دور جدیدی از مذاکرات بین تهران و ریاض خواهد بود. مذاکرات ایران و عربستان از چند ماه پیش در عراق آغاز شد و با احتساب نشست اخیر که پنج شنبه هفته گذشته در بغداد برگزار شد، دو طرف تاکنون پنج دور مذاکره انجام داده‌اند.
برهم صالح، رئیس‌جمهوری عراق برای اولین بار در ماه می‌سال ۲۰۲۱ از میزبانی عراق در گفت‌وگوهای ایران و عربستان و مذاکره مستقیم بین دو کشور بعد از سال‌ها تیرگی روابط خبر داد. همچنین قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق نیز گفته بود که دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان در بغداد مهم خواهد بود و دستاورد گفت‌وگوهای مقام‌های ایرانی و عربستانی در بغداد به بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور می‌انجامد. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت‌خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز ضمن اعلام مثبت بودن مذاکرات با عربستان، گفت نزدیک به ۴۰ هزار نفر به حج اعزام خواهند شد. برخی منابع در مصاحبه با روزنامه الصباح عراقی تأکید کرده‌اند دو طرف ایرانی و سعودی در سطح امنیتی به توافق مشترک دست پیدا کردند و باید پرونده‌ها به وزارت خارجه دو کشور انتقال یابد تا آمادگی برای برگزاری مذاکرات دیپلماتیک با مشارکت دیپلمات‌ها انجام شود. همچنین با توجه به اعلام روند مثبت بودن مذاکرات از سوی مقام‌های عراقی، با توجه به حضور نیروهای امنیتی در جلسه، به‌احتمال‌زیاد گسترش همکاری‌های منطقه‌ای در بحث امنیتی و دفاعی نیز می‌تواند یکی از دستاوردهای این نشست باشد.
برهم صالح، رئیس‌جمهوری عراق برای اولین بار در ماه می‌سال ۲۰۲۱ از میزبانی عراق در گفت‌وگوهای ایران و عربستان و مذاکره مستقیم بین دو کشور بعد از سال‌ها تیرگی روابط خبر داد. همچنین قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق نیز گفته بود که دور پنجم مذاکرات ایران و عربستان در بغداد مهم خواهد بود و دستاورد گفت‌وگوهای مقام‌های ایرانی و عربستانی در بغداد به بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور می‌انجامد. سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت‌خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز ضمن اعلام مثبت بودن مذاکرات با عربستان، گفت نزدیک به ۴۰ هزار نفر به حج اعزام خواهند شد. برخی منابع در مصاحبه با روزنامه الصباح عراقی تأکید کرده‌اند دو طرف ایرانی و سعودی در سطح امنیتی به توافق مشترک دست پیدا کردند و باید پرونده‌ها به وزارت خارجه دو کشور انتقال یابد تا آمادگی برای برگزاری مذاکرات دیپلماتیک با مشارکت دیپلمات‌ها انجام شود. همچنین با توجه به اعلام روند مثبت بودن مذاکرات از سوی مقام‌های عراقی، با توجه به حضور نیروهای امنیتی در جلسه، به‌احتمال‌زیاد گسترش همکاری‌های منطقه‌ای در بحث امنیتی و دفاعی نیز می‌تواند یکی از دستاوردهای این نشست باشد.
جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل غرب آسیا: رابطه ایران و عربستان همزمان با کاهش تنش‌های منطقه‌ای خواهد بود
«رسالت» در بررسی بیشتر این موضوع به گفت‌وگو با جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل منطقه و غرب آسیا پرداخت.
قنادباشی در تشریح احتمال برقراری روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان و نقش ازسرگیری این رابطه در تحولات یمن، لبنان و سوریه عنوان کرد: دور جدید مذاکرات ایران و عربستان نشان‌دهنده این است که طرفین به سمت برقراری یک رابطه سیاسی پیش می‌روند.
وی افزود: اگرچه اظهارات طرفین مذاکره‌کننده حاکی از بازگشایی سفارتخانه‌ها و ازسرگیری روابط سیاسی است اما موانعی هم در مسیر راه و تحقق این روابط وجود دارد که می‌بایست به آن توجه داشت.
کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: به طورحتم درجریان آغاز روند مذاکرات کشورهایی که می‌خواهند همواره منطقه دچار تنش‌های سیاسی باشد، تنش‌آفرینی و موانعی را ایجاد می‌کنند. بااین‌حال به نظر می‌رسد رویکرد برقراری روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان مثبت باشد. قنادباشی همچنین خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد روندی که آغازشده روند مثبتی به سمت برقراری روابط است به‌ویژه دو مسئله مهم در روابط ایران و عربستان وجود دارد که به این امر کمک می‌کند؛ یکی مسئله حج است که بعد از دوسال تعطیلی، امسال آماده پذیرش ۴۰ هزار زائر ایرانی است.
او درپایان این گفت‌وگو و درپاسخ به سؤال اینکه ازسرگیری این روابط چه نقش مثبتی در تحولات یمن، لبنان و سوریه خواهد داشت، بیان کرد: مذاکره با عربستان یک مذاکره دوجانبه است. بی‌شک در جریان این مذاکرات هیچ کشوری را نمایندگی نمی‌کنیم و فقط در مورد مسئله خودمان با عربستان بحث می‌کنیم. نکته قابل‌توجه این است که برقراری این رابطه اثرات بسیاری در منطقه خواهد داشت چنانچه عربستان کوشش کند و برخی سیاست‌های خصمانه علیه محور مقاومت را کاهش داده و برای تخریب زیرساخت‌ها از طریق کمک به گروهک‌های افراطی اقدام نکند، منطقه به سمت آرامش می‌رود. لذا طبیعی است که روابط ما با عربستان زمانی طبیعی می‌شود و سیر مثبتی پیدا می‌کند که چنین سیاست‌هایی متوقف شوند. نتیجه توقف سیاست‌های خصمانه عربستان روابط با ایران است و روابط با ایران همزمان با کاهش تنش‌های منطقه‌ای خواهد بود.
قنادباشی در تشریح احتمال برقراری روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان و نقش ازسرگیری این رابطه در تحولات یمن، لبنان و سوریه عنوان کرد: دور جدید مذاکرات ایران و عربستان نشان‌دهنده این است که طرفین به سمت برقراری یک رابطه سیاسی پیش می‌روند.
وی افزود: اگرچه اظهارات طرفین مذاکره‌کننده حاکی از بازگشایی سفارتخانه‌ها و ازسرگیری روابط سیاسی است اما موانعی هم در مسیر راه و تحقق این روابط وجود دارد که می‌بایست به آن توجه داشت.
کارشناس مسائل منطقه تصریح کرد: به طورحتم درجریان آغاز روند مذاکرات کشورهایی که می‌خواهند همواره منطقه دچار تنش‌های سیاسی باشد، تنش‌آفرینی و موانعی را ایجاد می‌کنند. بااین‌حال به نظر می‌رسد رویکرد برقراری روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان مثبت باشد. قنادباشی همچنین خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد روندی که آغازشده روند مثبتی به سمت برقراری روابط است به‌ویژه دو مسئله مهم در روابط ایران و عربستان وجود دارد که به این امر کمک می‌کند؛ یکی مسئله حج است که بعد از دوسال تعطیلی، امسال آماده پذیرش ۴۰ هزار زائر ایرانی است.
او درپایان این گفت‌وگو و درپاسخ به سؤال اینکه ازسرگیری این روابط چه نقش مثبتی در تحولات یمن، لبنان و سوریه خواهد داشت، بیان کرد: مذاکره با عربستان یک مذاکره دوجانبه است. بی‌شک در جریان این مذاکرات هیچ کشوری را نمایندگی نمی‌کنیم و فقط در مورد مسئله خودمان با عربستان بحث می‌کنیم. نکته قابل‌توجه این است که برقراری این رابطه اثرات بسیاری در منطقه خواهد داشت چنانچه عربستان کوشش کند و برخی سیاست‌های خصمانه علیه محور مقاومت را کاهش داده و برای تخریب زیرساخت‌ها از طریق کمک به گروهک‌های افراطی اقدام نکند، منطقه به سمت آرامش می‌رود. لذا طبیعی است که روابط ما با عربستان زمانی طبیعی می‌شود و سیر مثبتی پیدا می‌کند که چنین سیاست‌هایی متوقف شوند. نتیجه توقف سیاست‌های خصمانه عربستان روابط با ایران است و روابط با ایران همزمان با کاهش تنش‌های منطقه‌ای خواهد بود.
نظر شما