میدان سیاست عراق، پس از ماه‌ها غباری که بر آن نشسته و گره‌هایی در کلاف سیاست این کشور نقش بسته بود، می‌رود که در نجف اشرف و به دست مرجعیت عراق (آیت‌الله سیستانی) باز شوند؛ گره‌هایی که مقتدی صدر و نمایندگان فراکسیون سائرون با کناره‌گیری خود از پارلمان تلاش کردند تا مگر باز شده و مسیر برای معرفی یک دولت جدید هموار شود. با گذشت چند هفته از این رویداد، عرصه سیاست بغداد هنوز روشن نیست اما آنگونه که برخی از گروه‌های سیاسی پیشنهاد و خبر دادند، قرار است دیداری بین رهبران سیاسی و مرجعیت عراق در نجف اشرف صورت گیرد تا با رهنمودها و اتخاذ تصمیمی ازسوی مرجعیت، دغدغه‌های جاری میدان سیاست عراق پایان یابد.
 
درخواست ائتلاف الفتح و النجباء برای اعزام به نجف
از این رو است که «نصر الشمری»، سخنگوی جنبش النجباء عراق پیشنهاد داد که برای برون‌رفت از بحران سیاسی کنونی این کشور، همه‌ گروه‌های سیاسی عازم نجف شوند و از مرجعیت عالی‌قدر شیعیان کمک بگیرند. سخنگوی جنبش النجباء عراق در واکنش به وضعیت سیاسی کنونی این کشور، طی پستی در توییتر، تصریح کرد که کسی جز مرجعیت عالی‌قدر دینی دارای شرایط لازم برای اتخاذ یک تصمیم سرنوشت‌ساز و منصفانه نیست. صحنه سیاسی کنونی در عراق به‌اندازه‌ای پیچیده است که ما به یک تفکر برتر، بینش عمیق و تصمیماتی سرنوشت‌ساز و منصفانه نیازمندیم و کسی جز مرجعیت دینی دارای همه این صفات و توانمندی‌ها نیست.
سخنگوی النجباء در ادامه یادآور شد: «بنابراین بر همه گروه‌های سیاسی فرض است که عازم نجف شده و تمام موانع و دلایلی که موجب شده تا مرجعیت درهای خود را به روی طبقه سیاسی ببندد، از میان بردارند و کسانی را به مرجعیت معرفی کنند که به شایستگی، شفافیت و پاک‌دستی شهرت داشته باشند. این اتفاق باید قبل از رفتن کشور به‌طرف مسیری مجهول مملو از خطرات، توطئه‌ها و چالش‌ها، صورت گیرد.
 
مرجعیت، فصل‌الخطاب
دو هفته پیش نیز، «هادی العامری»، رییس ائتلاف الفتح در پارلمان عراق با اشاره به نقش مرجعیت در زندگی مردم عراق و توانایی آن در مقابله با بحران‌ها و ایجاد تحول و تغییر و نقش تاریخی آن در تشکیل سازمان الحشدالشعبی گفت: «مرجعیت عالی‌قدر شیعیان در عراق، همواره در لحظه مناسب حضور دارند تا وضعیت را نجات دهند و زندگی را به روال عادی بازگردانند. امروز نیز ما نیازمند مهربانی و عنایت مرجعیت، درایت و دوراندیشی ایشان هستیم تا فصل‌الخطاب خود را درباره شرایط دشوار سیاسی کنونی عراق بیان کند. ایشان بیش از ما آگاه است که هر وضعیت اضطراری، روند سیاسی را تهدید می‌کند. وی ضمن تقدیر از مرجعیت عالی‌قدر شیعیان در عراق و مواضع ایشان و نیز تاکید بر ضرورت پیروزی از ایشان برای دستیابی به پیروزی، تاکید کرد که نادیده گرفتن بحران کنونی، به معنای نابود کردن تاریخ کامل ایثارها و پیروزی‌ها و خون شهدا و ثبت ناکامی‌هایی است که دشمن را خوشحال می‌کند و دوست را می‌آزارد. با ورود مرجعیت و باز شدن گره‌های بازنشده میدان سیاست عراق، باید انتظار داشت تا آنگونه که تحلیل و اخبار رسانه‌های منطقه گزارش می‌دهند، می‌توان شاهد حضور دوباره حیدرالعبادی، عادل عبدالمهدی یا نوری المالکی در مقام نخست‌وزیری بود.
 
 راه‌حل مرجعیت برای نجات روند سیاسی
آیت‌الله سیستانی سال‌هاست که در عرصه سیاسی عراق کاملا بی‌طرف می‌ماند و بر اصل وحدت در کشور تاکید می‌ورزد و دیدار با هیچ شخصیت و مقام سیاسی و گفت‌وگو در زمینه‌های سیاسی را نمی‌پذیرد. وی طی دوره‌های مختلف انتخابات پارلمانی عراق نیز، بدون جانبداری از یک یا چند گروه سیاسی خاص تنها از مردم می‌خواهد که با تحقیق دقیق، نامزدهای شایسته را انتخاب و حتما در انتخابات شرکت کنند. این اقدام با هدف دور نگاه‌داشتن مرجعیت شیعیان در عراق از منازعات سیاسی و انتخاباتی و نیز جلوگیری از استفاده از نام این مرجع بزرگ در تبلیغات انتخاباتی صورت می‌گیرد.
مرجعیت عالی‌قدر شیعیان در عراق، با فتوای تاریخی خود در ۱۳ژوئن ۲۰۱۴ (خرداد۹۳) به‌عنوان بنیانگذار سازمان مردمی و نظامی «الحشدالشعبی» عراق شناخته می‌شود. در پی فتوای جهاد کفایی مرجعیت عالی دینی عراق، تشکیلات مردمی الحشدالشعبی برای سازماندهی میلیون‌ها داوطلب عراقی برای مبارزه با داعش شکل گرفت. هسته اولیه الحشدالشعبی از میان شیعیان عراق بود اما پس از آن، دیگر گروه‌های قومی و مذهبی عراق ازجمله اهل تسنن، کردها و مسیحیان و ایزدی‌ها در آن مشارکت کردند. «حیدر العبادی»، نخست‌وزیر پیشین عراق با صدور حکمی حکومتی در ۲۴فوریه ۲۰۱۶ (۵اسفند ۹۴) در آخرین ماه‌های جنگ با داعش، الحشدالشعبی را یک سازمان مستقل تحت دستور مستقیم فرماندهی نیروهای مسلح عراق اعلام کرد. جریان‌های سیاسی حامی الحشدالشعبی نیز در ۲۶نوامبر ۲۰۱۶ (ششم آذر ۹۵) در ادامه سازماندهی این تشکیلات نظامی در چارچوب قوانین عراق، با اکثریت آرا، «قانون الحشدالشعبی» را در پارلمان تصویب کردند. پس از صدور این قانون در عمل این سازمان از نظر حقوقی به یک سازمان امنیتی رسمی عراق تبدیل شد.
 
فراخوان فوری صدر
هرچند رهبران برخی گروه‌های سیاسی عراق از وحدت و ورود مرجعیت نجف به گشایش سیاسی عراق حمایت و دعوت کردند اما «سید مقتدی صدر» دیروز در خبری، نمایندگان و اعضای ارشد این جریان برای برگزاری نشستی فوری در منطقه الحنانه شهر نجف فراخواند؛ موضوعی که شک و تردیدها در برگزاری نشست رهبران فراکسیون‌های سیاسی عراق با مراجع عظام این کشور را با اما و اگر مواجه می‌سازد. البته، صدر در تلاش است تا همچون گذشته رهنمودهای مرجعیت فصل‌الخطاب این عرصه باشد تا بغداد به روزهای ثبات و آرامش گذشته خود در میدان سیاست بازگردد.
 
تاکید بر وحدت در نماز جمعه نجف
البته نباید درخواست امام‌جمعه نجف از جریان صدر و چارچوب هماهنگی را نادیده گرفت، او در خطبه‌های اخیر نمازجمعه نجف از چارچوب هماهنگی شیعی و جریان صدر خواست تا برای برون‌رفت از بن‌بست سیاسی کنونی در عراق نشستی را برگزار کنند. صدرالدین قبانچی با خطاب قراردادن جریان صدر و چارچوب هماهنگی گفت: شما فرزندان یک بیت، یک مذهب، یک عراق واحد و فرزندان خط و مسیر محمدباقر الصدر هستید.
حال با اشاره به اینکه آیت‌الله سیستانی سال‌هاست که در عرصه سیاسی عراق کاملا بی‌طرف می‌ماند و بر اصل وحدت در کشور تاکید می‌ورزد و دیدار با هیچ شخصیت و مقام سیاسی و گفت‌وگو در زمینه‌های سیاسی را نمی‌پذیرد، باید دید در این بزنگاه مهم چه تصمیم یا رویکردی اتخاذ می‌کند؟
 
 
سهم فراکسیون‌های پارلمان در پساصدر
براساس گزارش‌ها، بعد از انصراف جریان صدر و تقسیم سهمیه آن بین فراکسیون‌های مختلف، سهم ائتلاف چارچوب هماهنگی بالغ‌بر ۳۰کرسی افزایش یافته تا به‌این‌ترتیب تعداد آن‌ها به بیش از ۱۰۰کرسی برسد. طبق این گزارش، سهمیه اضافی هریک از گروه‌های زیرمجموعه ائتلاف چارچوب هماهنگی بعد از انصراف صدری‌ها از پارلمان این‌گونه اعلام شد؛ ائتلاف الفتح ۱۲کرسی به کرسی‌هایش اضافه‌ شده و به ۳۱کرسی، «ائتلاف نیروهای ملی» هفت کرسی اضافه شده و به ۱۱کرسی، «ائتلاف دولت قانون» پنج کرسی اضافه شده و به ۳۸کرسی، «العقد الوطنی» چهار کرسی اضافه شده و به پنج کرسی، «ائتلاف تصمیم» سه کرسی اضافه شده و به چهار کرسی، «النهج الوطنی» سه کرسی اضافه شده و به چهار کرسی، «تیار الفراتین» دو کرسی اضافه شده و به سه کرسی رسیده‌اند.
از دیگر گروه‌هایی که کرسی‌های‌شان بعد از انصراف صدری‌ها افزایش یافته، جنبش «امتداد» (وابسته به اعتراضات تشرین) هفت کرسی اضافه شده و به ۱۶کرسی و «جنبش الوفاء العراقیه» و «حزب قادمون» هریک دو کرسی اضافه شده است. در همین راستا، «اشراقه کانون» (نزدیک به عتبات عالیات)، «تجمع مستقل اهالی واسط»، «حزب المدنی»، «تجمع الفاو زاخو» و «المحافظون» هرکدام یک کرسی به سهمیه‌های‌شان اضافه شد.
با توجه به اینکه جریان صدر هنوز درخصوص بازگشت به پارلمان تصمیم نگرفته است، نمایندگان جایگزین هفته گذشته، سوگند قانونی یاد کرده و به‌این‌ترتیب به‌طور رسمی این نمایندگان جدید، در پارلمان کار خود را شروع کردند.