تحولات لبنان و فلسطین

نشست نقد و جشن امضای کتاب «سومین پر سیمرغ» مجموعه غزلیات مصطفی جلیلیان مصلحی در شهر کتاب مشهد برگزار شد.

مبالغه در تصویرسازی، دستاورد غزل مدرن

این مجموعه شامل ۷۵ غزل عارفانه، عاشقانه و منتقدانه و اجتماعی با دیباچه‌ای از هادی منوری به تازگی توسط انتشارات دالاهو منتشر شده است. 
عبدالجبار کاکایی، شاعر و ترانه‌سرا با ابراز امیدواری از تداوم جلسات ادبی گفت: زنده‌یاد سیدحسن حسینی نقل می‌کرد که اگر پلیس نقد نباشد سرقت ادبی هم زیاد می‌شود. در تعبیر دیگری گفته بود شاعری که ارتباطش را با منتقد قطع کند مثل خلبانی است که ارتباطش را با برج مراقبت قطع کند.
او با اشاره به تحولات غزل ایران پس از مشروطه خاطرنشان کرد: در روزگار کنونی شاهد تنوع مضمونی در غزل‌سرایی هستیم که مهم‌ترین دستاورد نوآورانه آن، مبالغه در تصویرسازی است. 
وی با بیان اینکه شاعران در گذشته امور عینی را به مدد استعاره و تشبیه برای مخاطب روشن‌تر می‌کردند، اظهار کرد: در شعر معاصر ایران الگویی وجود دارد که می‌گوید اول چیزی را پیدا و بعد پنهان کن چون تلاش برای کشف مجهول موجب التذاذ روحی مخاطب می‌شود. 
به گفته این شاعر، محتوای چند غزل اول کتاب «سومین پر سیمرغ» در ستیز با جهان توسعه و دفاع از سنت است، ستیز با جهان توسعه و مظاهر زندگی شهرنشینی یکی از جریان‌های فکری مقتدر انتزاعی پس از انقلاب بود که در غزل‌های ابتدایی این کتاب هم وجود دارد. مفاهیمی که شاعر می‌توانست با تصاویر عینی و اثربخش به مخاطب منتقل کند، در لفافه و زبان انتزاعی بیان می‌کند. 
کاکایی با بیان اینکه شاعر این مجموعه زبان ورزیده‌ای در غزل‌سرایی دارد یادآور شد: جلیلیان مصلحی غزل‌های عاشقانه و اجتماعی خوبی سروده است، اشعار اجتماعی شفاف و روانی دارد و می‌توان لذت عاطفی را از اشعار عاشقانه او برد.

چندصدایی در یک مجموعه شعر
عباس ساعی، شاعر و منتقد ادبی با بیان اینکه چاپ مجموعه شعر در شرایط فعلی، غنیمت است یادآور شد: از نکات چشمنواز و محسوس این مجموعه، عدم یکنواختی و دوری از ملال است به طوری که گوناگونی و تنوعی که در این مجموعه وجود دارد، آن را زنده و حیات‌مند می‌کند. 
ساعی با اشاره به تنوع محتوایی غزل‌ها از نظر مضمونی اظهار کرد: شاعر در این مجموعه بیش از چند وزن و ردیف مختلف را به کار برده، چند غزل فاقد ردیف است، برخی ردیف کوتاه دارند، برخی ردیف فعلی و برخی ردیف اسمی دارند. همچنین چندصدایی در این مجموعه به وضوح شنیده می‌شود که آن را از شکل تخت و ملال‌آور خارج می‌کند.
به باور این شاعر، زیبایی محصول تنوع و تکرار است. او توضیح داد: در این کتاب تنوع در ردیف، قافیه و وزن وجود دارد و تکراری که زنجیر ارتباطی اشعار شده، عاطفه و حسی است که در جای جای این غزل‌ها دمیده شده و برگرفته از نوعی مهربانی، دوستی و شفقت عاری از بغض و کینه است. این حس مثل رشته تسبیح، دانه‌های متنوع شعر را در این مجموعه سامان داده است.
ساعی اضافه کرد: زبان این مجموعه تا حد زیادی انتزاعی است و شاعر در لحظه‌های ناب سرایش به مفاهیمی بی‌صورت می‌رسد که باید به این مفاهیم، جامه زبان بپوشاند اما در این مجموعه، سیر عینیت‌بخشی به مفاهیم ذهنی، درست اتفاق نیفتاده که شاید از ویژگی سبکی شاعر باشد و قابل احترام است.

خلاف غزل‌سرایی رایج
دکتر احد فرامرز قراملکی، مدیرعامل بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی نیز در سخنانی با بیان اینکه شاعر می‌تواند محالی را ممکن و ممکنی را محال کند، گفت: در این کتاب در باب انگاره، تنوع زیادی یافتم و نوعی انگاره از خود را در غزلیات این مجموعه دیدم به طوری که شاعر در یکی از اشعارش، تعریفی زیرکانه و جذاب در باب خود شیء‌انگاری را به مخاطب ارائه می‌دهد. 
محمدکاظم کاظمی، شاعر فارسی زبان نیز با بیان اینکه این بهترین دفتر شعری بود که از مصطفی مصلحی خواندم به ویژه در غزل‌های عاشقانه و اجتماعی، گفت: مصلحی در این مجموعه، شاعر محافظه‌کاری نیست بلکه خط‌ شکنی می‌کند و تنوع محتوایی خوبی در حوزه‌های مختلف دارد.
او افزود: شاعر در این مجموعه برخلاف روش غزل‌سرایی رایج امروز که کلیاتی را مطرح می‌کنند به سراغ بیان فضاهای شخصی می‌رود و یک مفهوم کلی از عشق بیان نمی‌کند بلکه یک موقعیت خاص را ترسیم می‌کند. 
کاظمی با بیان اینکه عمده شعر ما به دو بدنه فربه شعر عاشقانه و شعر مذهبی محدود شده، خاطرنشان کرد: شاعران به ندرت به مسائل دیگری می‌پردازند که در دایره اخلاق می‌گنجد اما مصلحی که آثار پیشین او با مضامین آیینی بوده، در این مجموعه به تنوع محتوایی رسیده است. 
مصطفی جلیلیان مصلحی، شاعر مجموعه «سومین پر سیمرغ» گفت: ساحت‌های گوناگونی در شعر معاصر مغفول مانده و مسائل اخلاقی از آن زمره است و شاعر معاصر باید در موضوعات بکاود و دریچه‌هایی را بگشاید. او درباره ترکیب‌های انتزاعی در اشعارش اظهار کرد: استفاده از نگاه‌های انتزاعی در مکتب خراسان پیشینه داشته و اقلیم به سمت بازیافت‌های ادبی می‌رود.

خبرنگار: زهره کهندل

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.