به گزارش قدس آنلاین، امروز ،چهارشنبه ۲۶ مرداد در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی و به همت گروه‌های ادیان و مذاهب و کلام اسلامی، نشست علمی "زیارت در الهیات تطبیقی" با حضور دکتر محمد لگنهاوزن، استاد فلسفه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) برگزار شد.
لگنهاوزن در ابتدای سخنان خود از دلیل بررسی زیارت در الهیات تطبیقی گفت: نقش و معجزات دعا و زیارت در تمام ادیان دیده می‌شود. به خاطر این نقاط مشترک بین ادیان ، موضوع زیارت برای الهیات تطبیقی بسیار مناسب است.
وی در ادامه بیان کرد: در حال حاضر در غرب ،الهیات تطبیقی به موضوعی خاص در بیست سال اخیر تبدیل شده و شاید برجسته‌ترین طرفداران آنها دو پزوهشگر الهیات و کاتولیک هستند. به خاطر برجسته بودن این دو نفر در الهیات، بعضی‌ها حتی شک کردند که الهیات تطبیقی یکی از شاخه‌های الهیات مسیحی و کاتولیک است. سوالی ک پیش میاید این است که اگر کسی کاتولیک نباشد میتواند به الهیات تطبیقی هم وارد بشود؟ دیدگاه خودم این است که میتواند از دیدگاه های مختلف دینی استفاده بکند ولی یک نکته خیلی مهم این است که ما چطور الهیات را درک میکنیم.
این استاد فلسفه افزود: الهیات در کشورهای اسلامی اغلب به علم کلام و چیزی شبیه این ترجمه می‌شود اما کلام یکی از شاخه‌های علوم اسلامی است . اما در کشورهای اروپایی مخصوصا آلمان و اتریش، اگر کسی بخواهد الهیات تدریس کند باید حتما کلیسا او را تایید کند. پس از الهیات در غرب صرفا یک علم نیست بلکه دفاعی است از اعتقادات.
اما این مسئله در جهان اسلام متفاوت است و الهیات صرفا یک کار علمی است و هرکس دانش بیشتری داشته باشد تدریس می‌کند
دکتر لگنهاوزن ادامه داد: برخی الهیات تطبیقی را با کثرت گرایی دینی مقایسه میکنند. اندیشمندان الهیات تطبیقی اصلا کثرت گرائی را قبول نمیکنند ولی در عین حال ما میتوانیم از ادیان دیگر استفاده کنیم و همیشه برای اثبات دین، نیازی به جدل نیست .ما میتوانیم از سنت‌های متفاوت ادیان برای رشد درک خودمان از دین استفاده کنیم.
وی افزود: البته هستند کسانی ک فکر میکنند هویت ما در ارتباط با ادیان دیگر از بین میرود، اما فهم عمیق یک دین، صرفا به معنای پذیرش آن نیست.
وی با ذکر مثالی، نتیجه استفاده از راهکارهای الهیات تطبیقی را اینگونه بیان کرد: در نیویورک نون مخصوصی وجود دارد که متعلق به شرکتی یهودی است و شعاری دارد که می‌گوید " لازم نیست شما حتما یهودی باشید تا نون ما رو دوست داشته باشید" . این مثال خوبی‌است برای الهیات تطیبقی؛ شما می‌توانید ادیان و سنت‌ها را دوست داشته باشید ، نه این که آن را قبول کنید.
وی در مورد مسئله زیارت افزود: زیارت مسئله ای عمومی است حتی برای کسی که دین نداشته باشد! حتی کمونیست‌ها هم از قبر بزرگان خود زیارت میکنند. در امریکا هم از قبر شهدای انارشیست زیارت میکنند، حزب کمونیست چین هم در شهرهای مختلف برنامه زیارت درست کرده است. اما اینکه معجزه یا کرامت خاصی دیده شود، چیزی است که من تا به حال ندیدم.
وی ادامه داد: زیارت مسئله پیچیده‌ای است که در همه ادیان به آن توجه می‌شود؛ مکان فیزیکی، تمهیدات سفر، شخصیتی که زیارتش میکنیم و حتی مدیریت مکان زیارتی در مسئله زیارت تاثیر دارد.
استاد فلسفه موسسه پژوهشی امام خمینی (ره) درباره تاریخچه زیارت در غرب گفت: ابتدا در یهودیت زیارت معبد واجب بود اما بعد از نابودی معبد زیارت برای یهودیان واجب نیست و صرفا یک رسم هست نه واجب شرعی.
وی ادامه داد: مسئله جالب دیگر در زیارت طواف است، تقریبا در همه ادیان نوعی طواف داریم.
ولی این طواف خیلی در مسیحیت برجسته نیست . در همه ادیان چیزی ک روشن است این است که ، چیزی که زائران دور آن میگردند اهمیت خاصی برای آنها دارد.
وی درباره زیارت در فرهنگ مسیحی افزود: زیارت اورشلیم از قرن ۴ به بعد برای مسیحیت رواج پیدا کرد. افکار مسیحیان درباره زیارت از کتاب مقدس و یونان و رم باستان و نوشته‌های پدران کلیسا نشآت می‌گرفت.
وی درمورد معنای زیارت در مسیحیان گفت: مسیحیان معتقدند ما باید در جهانی باشیم که در آن بیگانه‌ایم تا به وطن خود در آسمان برسیم. در قرون وسطی هم در میان مسیحیان خیلی بحث بود که زائران کارهای اخلاقی نمیکنند و بدنام شدند که بی قید و بند هستند. و حتی مفهومی هم اینجا شکل گرفت که می‌گفت باید به زیارت باطنی توجه کنیم نه مکان‌های ظاهری.
وی ادامه داد: وقتی زیارت میکنیم این نیست که فقط چیزهای زیبای تاریخی ببنیم، ما باید از خودمان بیرون برویم تا ملاقات با خدا داشته باشیم .
وی افزود: مسیحیان برای زیارت ابتدا به اورشلیم یا جاهای مربوط به مصیبت مسیح می‌رفتند و بعد هم به روم که شهر شهادت پطروس است و هم به کمپستلا که مربوط به قدیس یعقوب است. از قرن چهار به بعد زیارت مسیحیت مربوط شد به تکه‌ای از صلیبب واقعی که هلینا مادر امپراطور رم آن را در سال ۳۲۸ میلادی به اورشلیم برد و کلیسایی برای آن تاسیس کرد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: بحث زیارت اورشلیم در الهیات تطبیقی با اسلام خیلی مهم است. حتی جنگ بین بیزانس و ایران در زمان پیامبر نیز درباره زیارت بود. وقتی خسرو پرویز اورشلیم را در سال ۶۱۴ فتح کرد صلیب را با خودش برد. و بازپسگیری آن برای امپراطور رم خیلی مهم بود. و حتی می‌گویند این مسئله به تفسیر سوره رم و پیروزی رومی‌ها نیز برمی‌گردد. همانطور که میدانید جنگ‌های صلیبی نیز به خاطر مسئله زیارت رخ داده است. این‌ها همه نمونه‌هایی است برای تایید اهمیت زیارت در قرون وسطی و ادیان دیگر.
وی افزود: زیارت راهی است برای نزدیک شدن به خدا، ما تو زیارت نیت میکنیم قربه الی الله. حج سمبلی است برای نزدیک شدن ما به خدا، ائمه و حرم آنها هم خانه خدا هستند. اگر می‌خواهیم نزدیک به خدا بشویم باید نزدیک به ائمه بشویم.
استاد لگنهاوزن در پایان به اهمیت ذکر تاریخ ادیان گفت: بحث تاریخی رو چون خواستم الهیات تطبیقی رو معنی بکنم استفاده کردم. اگر می‌خواهیم دین مسیحی را درست بفهمیم، باید سیر فکری و تاریخ را بفهمیم. در الهیات تطبیقی اگر می‌خواهیم در برهان وجود خدا بحث کنیم، باید تاریخ و پدیدارشناسی آن را درک کنیم.
خبرنگار: محدثه مودی
انتهای پیام/
نظر شما